Un fiyatlarının ekmek fiyatlarına etkisi hakkında açıklama

- Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Eren Günhan Ulusoy, "un fiyatlarına yüzde 30 zam yapıldığı, bunun da ekmek fiyatlarına yansımasının yüzde 25 olduğu" şeklindeki ifadenin gerçek dışı olduğunu belirterek, "Ekmeğin maliyetinde unun payı sadece yüzde 30 civarında. Geri kalan yüzde 70'lik kısmını ise genel imalat giderleri, işçilik giderleri, fırıncı karı, bayi ücreti oluşturmaktadır." dedi.

Eren Günhan Ulusoy, ekmek fiyatlarındaki olası artışın un fiyatlarından kaynaklandığı yönündeki iddialar üzerine AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl boyunca un fiyatlarına, buğday fiyatlarına göre yüzde 9 zam yapıldığını söyledi.

Ulusoy, Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) Temmuz 2016'da harman döneminde uyguladığı buğday alım fiyatının, kalitesine göre ton başına 765 lira, 865 lira ve 910 lira olarak değiştiğini, ocak ayında uygulanacak satış fiyatlarının ise sırasıyla 840 lira, 945 lira ve 975 lira olarak açıklandığını bildirdi.

TMO'nun çiftlerin emeğini korumak ve piyasanın sürdürülebilir olması için enflasyon oranlarıyla uyumlu şekilde buğdayın kalitesine göre yüzde 7 ila 10 arasında zam yaptığını kaydeden Ulusoy, un fiyatlarındaki yükselişin de buğdaya yapılan artışla aynı oranda olduğunu söyledi.

TMO'nun piyasayı yakından takip ettiği için buğdayda olağan dışı fiyat hareketlerine izin vermediğini ifade eden Ulusoy, bugün 50 kilogramdan oluşan bir çuval ekmeklik unun fiyatının, kalitesine ve ödeme şartlarına göre 62 ila 74 lira arasında değiştiğini kaydetti.

- "Un fiyatlarının bu artışın sorumlusu olmadığı ortada"

Eren Günhan Ulusoy, ekmeğin maliyetinde unun payının sadece yüzde 30 civarında olduğunu belirterek, "Geri kalan yüzde 70'lik kısmını ise genel imalat giderleri, işçilik giderleri, fırıncı karı, bayi ücreti oluşturmaktadır. Bu da demek oluyor ki, ekmeğe yüzde 20-25 oranında bir zam gelecekse bu zam oranında unun payı yüzde 6-8 arasında değişmektedir. 1 liralık ekmek 1,25 lira olacaksa unun toplam fiyattaki payı 30 kuruştur. Kalan kısmı ise diğer maliyet giderleri ve kar oluşturmaktadır." ifadelerini kullandı.

"Un fiyatlarına yüzde 30 zam yapıldığı, bunun da ekmek fiyatlarına yansımasının yüzde 25 olduğu" şeklindeki ifadenin gerçek dışı olduğunu savunan Ulusoy, şunları kaydetti:

"Bir çuval undan 260-280 adet ekmek elde edildiği göz önünde bulundurulursa, 74 liralık bir çuval un karşılığında, ekmek üreticisi 1 liralık fiyatla en az 260 lira gelir elde ediyor. Bu haliyle maliyetteki payı yüzde 30 olan unun, eğer ekmeğe yüzde 25 zam gelirse, maliyetteki payı yüzde 25'e düşecek. Un fiyatlarında spekülatif bir artış yok, aksine yapılacak zamlardan un sanayicileri sorumlu tutulmak isteniyor. Un fiyatlarının bu artışın sorumlusu olmadığı ortada. Bu yüzden ekmek fiyatlarındaki artıştan, asgari ücret, kira, elektrik, doğal gaz gibi belli başlı giderlerdeki maliyet artışları sorumlu."

- "Her zamda un fiyatları gündeme getiriliyor"

TUSAF Başkanı Ulusoy, ekmek fiyatında maliyetler dışında en büyük belirleyicinin illerdeki rekabet şartları olduğunu vurgulayarak, İstanbul'daki ekmeğin satış fiyatı ile Burdur ve Adana'daki ekmek satış fiyatları arasında farklılıklar bulunduğunu söyledi.

Halihazırda İstanbul Halk Ekmek'te 300 gramlık ekmeğin satış fiyatının 75 kuruş iken, Ankara Halk Ekmek'te 250 gramlık ekmeğin satış fiyatının 70 kuruş olduğunu belirten Ulusoy, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye Fırıncılar Federasyonunun belirlemiş olduğu satış fiyatlarına göre de Ankara'da 250 gram ekmeğin satış fiyatı ortalama 1 lira. Ekmeğin satış fiyatı illerdeki semtlerde dahi farklılık gösteriyor. Ekmeğe yapılacak her zamda un fiyatları gündeme getiriliyor. Ancak halk ekmek ile fırınlarda satışa sunulan ekmeğin fiyatları arasında dahi uçurum bulunuyor. Ankara Halk Ekmek'te 250 gram ekmek 70 kuruşa satılırken, fırınlarda 1 liraya hatta daha lüks semtlerde ekmeğin satış fiyatı 1,50 liraya kadar çıkıyor. Burada sorgulanması gereken unun fiyatı değil, kar marjı oranlarıdır. Fiyatların oluşmasında, belediyelerin ekmek üretip üretmemesi, dağıtım olanakları ve nakliye giderleri, ekmek tüketim alışkanlığı, rekabet şartları da etkili oluyor."