Devletin servis aracı kamyon olursa...2 ölü 9 kayıp

Karayolları Trafik Kanunu'nda kamyon şöyle tanımlanıyor: "Yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıt." Aynı kanunda yükün tanımı ise "İnsandan başka taşınabilen canlı veya cansız her türlü nesne" olarak yapılıyor. Kanun böyle diyor, Şanlıurfa Ceylanpınar'dan gelen üzücü haber ise şöyle: Devlete ait çiftlikte çalışan çoğu kadın ve çocuk 44 kişiyi taşıyan kamyon Çırpı deresini geçerken devrildi. İki kişi öldü, 33 kişi kurtarıldı, dokuz kişi ise kayıp.

Kamyon, kamyonet veya traktörle yolcu taşımak yasak olmasına rağmen Türkiye'de çok yaygın. Yeterli denetimin yapılmadığının farkında olan işverenler özellikle Doğu ve Güneydoğu'da tarım işçilerini bu ilkel ve tehlikeli yöntemle taşımaktan çekinmiyor. 'Kamyonla taşınırken yaşamını yitirenler' diye bir istatistik yok. Ancak kısa bir arşiv taraması durumun vahametini gözler önüne seriyor.

Ağustos 2002: Konya'da tarım işçisi taşıyan kamyon sulama kanalına uçtu. Dört kişi öldü, 15 kişi yaralandı.

Ekim 2002: Hatay Kırıkhan'da römorkunda tarım işçisi taşıyan traktör kanala uçtu: Bir ölü, 10 kişi yaralı.

Eylül 2003: Batman'da 53 pamuk işçisini taşıyan kamyon uçuruma yuvarlandı, üç kişi öldü.

Kasım 2005: Mersin'de işçi taşıyan kamyona hemzemin geçitte tren çarptı. 10 kişi öldü, 32 kişi yaralandı.

Kazaların sayısı buraya sığdırılamayacak kadar fazla. Her kazadan sonra açık kasalı araçlarla yolcu taşımanın sakıncaları gündeme gelmiş ancak denetimler bir türlü artırılmamış. Bu ihmalin son kurbanları ise Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Ceylanpınar İşletme Müdürlüğü'nde çalışan süt sağım işçileri oldu.

Çoğunluğunu 12-15 yaşlarındaki kızların oluşturduğu 43 işçi, ilçeye sekiz kilometre uzaklıktaki TİGEM'e ait çiftlikte koyun ve inek sağmak için dün sabah da yola çıktı. Bir günlük çalışmanın karşılığı olarak yedi-sekiz YTL kazanıyorlardı. Devlete ait bir tesiste çalışmalarına rağmen servis araçları bir kamyondu. Şoför Halil Ete, saat 06.30'ta çiftlik arazisindeki Çırpı Deresi yatağından geçen yolda bulunan beton menfezden geçmek istedi. Bu her günkü yoluydu. Ancak üç gündür süren yağışlar nedeniyle Çırpı deresi azgın bir nehre dönüşmüştü. Menfezin beton bölümünü geçen Ete, toprak bölümün sularla sürüklendiğini ve iki-üç metrelik bir çukur oluştuğunu fark etmedi. Kamyon menfezin beton bölümü bittiği anda suya gömüldü ve devrilip sürüklendi.

15 metre sürüklendikten sonra yan yatan kamyondaki 43 tarım işçisiyle sürücü, kendilerini buz gibi suda buldu. Güneşin ilk ışıklarıyla başlayan nehirdeki can pazarında bazı işçiler kamyonun üzerine çıkmayı başardı, bazıları altında kaldı, bazıları da akıntıya kapılıp kayboldu. Sivil savunma ve sualtı arama ekipleri ancak dört saat sonra olay yerine ulaşabildi. Bu arada, işçileri kurtarmak için harekete geçen vatandaşlar, derenin ortasında kalan kamyona, şişirilmiş araç iç lastiğini (şambrel) ip bağlayarak ulaştırdı. Can simidi gibi kullanılan lastiklerle işçiler karaya çekildi. İşçilerin 15'i bu şekilde karaya çıkarıldı, kalan işçiler de sivil savunma ekiplerince kurtarıldı. Olayın duyulması üzerine işçilerin yakınları bölgeye akın etti.

Çocukları ve yakınları kaybolanlar sinir krizi geçirdi. Şanlıurfa Valisi Yusuf Yavaşcan arama çalışmalarının sürdüğünü belirtirken kazada Fidan Elma ve Hacer Kaya'nın yaşamını yitirdiğini Halil Ete, Ahmet Ete, Emine Ete, Naide Çorak, Zehra Kaya, Hatun Kaya, Fatma Merk, Halse Ayberk ve Anut Ete'nin kayıp olduğunu açıkladı.

TİGEM'den utanç açıklaması

İşçilerin kamyonla taşınmasıyla ilgili görüş aldığımız TİGEM yetkilileri ise pişkindi: Süt sağım işi ihaleyle müteahhit firmaya verilmiştir. Kaza geçiren işçiler de bu firmanın elemanıdır. İşçilerin kamyonla taşınması bizim değil, firmanın sorumluluğundadır.

Bu açıklamadan sonra süt ihalesini 2000'den bu yana kazanan Celal Ulukaya, tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu ölüme sebebiyet verdiği iddiasıyla gözaltına alındı.

Beş ay sonra anne olacaktı

Çırpı Deresi'ne düşen kamyonda hayatını kaybeden 23 yaşındaki Fidan Elma'nın dört aylık hamile olduğu ortaya çıktı. Bir yıl önce 25 yaşındaki Halil Elma ile evlenen Fidan Elma'nın cesedi, sudan çıkarılarak kamyonun

üzerine kondu. Kamyon üzerinde diğer işçilerle kurtarılmayı bekleyen Halil Elma, karnında bebeğiyle ölen eşinin cesedi başında gözyaşı döktü.