Şırnak'taki helikopteri domino etkisi mi düşürdü?

Şırnak Şenoba'da düşen 13 kişinin şehit olduğu helikopter kazasının ardından olayın sebepleri tartışılıyor. Helikopterin elektronik bazı donanımlarının olup olmadığı, o gün terörist endişesine karşı alçak uçup uçmadığı, pilotların bölgeyi tanıyıp tanımadığı gibi pek çok konu gündeme getirildi. Uzun yıllar terörle mücadelede görev alan emekli kara pilot, olayın gerçek nedenini bulmak için çok değişik parametrelere bakmak ve kaza zincirini ayrıntılı olarak değerlendirmek gerektiğini belirterek, önemli tespitlerde bulundu.

GÖRÜNEN PİLOTAJ HATASI

Helikopterin havalandığı alan, gittiği mesafe, çıktığı yükseklik, çarptığı telin kopma şekli, helikopterin yığılma şekli gibi detaylara bakıldığında ilk aşamada ulaşılabilecek sonucun "pilotaj hatası" olduğunu belirten emekli kara pilot, bu tespit edildikten sonra bakılması gerekenleri ise şöyle sıraladı: "Pilotlar kaç yıldır görevdeler? Yılın ne kadarlık bir bölümünde o bölgede görevliydiler? Psikolojik durumları nedir? Uçuş tecrübeleri ne kadardı ve bu tecrübenin sahadaki bölümü yeterli miydi? Gece uçuşu olduğu için yaptıkları uçuş gece görüş gözlüğü uçuşu koşullarını taşıyor muydu? "

ÖN HAZIRLIK YAPTI MI

Emekli pilot, "Buna kaza zinciri (domino etkisi) denilir. Zincirin halkaları birbirini tamamlar ve kaza meydana gelir. Halkaların biri (veya aradaki domino taşlarından birisi) olmasa kaza olmazdı" dedi. Kazanın ardından gündeme oturan HETS sistemi tartışmaları konusunda da emekli pilot, bu kazada bu sistemin helikopterde olup olmadığının çok da önemli olmadığını, 10-20 yıldır o telin orada olduğunu ve yerini herkesin bilmesi, yine bir yere ilk defa göreve giden pilotun oraya hiç gitmemiş olsa bile çok sıkı bir ön hazırlık yaparak tehditlerin yerini kendi haritalarına işlemek zorunda olduğunu vurguladı.

YÜKSEK BİLE UÇMUŞLAR

Emekli pilot, "O pilotlar zaten bunları bilmek zorundaydı. Eldeki verilerin gösterdiği tek şey tele takılma olayı olduğu. Pilotların kalktıkları alan ve yüksek gerilim hattının yüksekliğine baktığımızda pilotların terörist tehdidine karşı taktik uçuş yaptığı, alçak uçtuğu da söylenemez. Dolayısıyla kabaca tüm veriler hesaplandığında kazanın nedeni bu olamaz. Yetişmiş bir pilot, vazife (görev), arazi koşulları, hava durumu, tehdit durumunu ve kendi uçuş tecrübesini hesaba katar ve yapacağı tekniği belirler. Buna tecrübesi ve eğitimi karar verir." diye anlattı.

Şırnak şehitlerinden son fotoğraf

Tecrübeler aktarılamadı

TSK Kara Havacılığı'nı dünyada öne geçiren tecrübenin, 1981 sonrası başlayan terörle mücadele olduğunu, o dönem Güneydoğu'da yapılan uçuşlarda kara havacıların tecrübelerini kanla, terle edindiklerini belirten emekli pilot, "Bugün baktığımızda FETÖ kanla, terle tecrübe eden bu pilotların çoğunu tasfiye etmiş. Yerine bu tecrübelere sahip olmayan niteliksiz kişileri getirmiş. O da zaten emrindeki pilotu yetiştirmekten uzak. Dolayısıyla genç pilotların yanında uzunca bir süre, kendisini uçuran, hesap soran, eğiten bir komutanı, hocası olmadı, tecrübesini alabileceği hiç kimse yoktu yanında. Bu gençler, kendi tecrübeleriyle öğrenmeye çalıştılar. Belki bin saat uçuş yaptılar ama bu uçuşun kalitesi yetersiz kaldı. Ve şimdi Kara Havacılık'ta pilot ihtiyacı arttığı için bu çocuklar terörle mücadelede aktif görev yapmaya başladılar. Yeterince tecrübeli olsalardı, bu hatayı yapabileceklerini de düşünüp ona göre önlem alırlardı. Pilot sayısı önemli. Ancak nitelikli pilot ve eğitimci sayısı çok daha önemli" dedi.

Ana neden FETÖ'cü yapılanma

"Yanıtlanması gereken asıl soru neden pilotaj hatası yapıldı" diyen emekli pilot, bu noktada TSK'nın her biriminde olduğu gibi Kara Havacılık Komutanlığı'nda da ağır sonuçlar yaratan FETÖ yapılanmasına işaret ederek şunları anlattı: "Bu pilotlar çok genç. Biri yüzbaşı, biri üsteğmen. FETÖ'nün yapılanması kapsamında yıllarca o kadar çok tasfiye yapıldı ve niteliksiz insanlar birliklerin başına getirildi ki, çocuklar tecrübeli pilotlarla eğitim alamadılar. Onlar hata yaparak öğrenmek zorunda kalıyorlar. Baktığınızda ikisi de usulünce yetiştirilmiş pilotlar. Ama, genç pilotlarımız, onlara tecrübelerini aktarabilecek komutanlara, öğretmenlere sahip olamadılar. Nitelikli ve gerçekten iyi pilotlar komutan yapılmadı, öğretmen yapılmadı. Tasfiye edildiler. Onların yerine FETÖ'nün atadığı niteliksiz insanlar da sadece emirler yağdırıp bulundukları makamların getirilerinden yararlanıp bu çocukları eğitmekle, onların yanında uçmakla meşgul olmadılar. Bugün bu kazaya bakıldığında ve eldeki tüm verilere bakıldığında temel sorun budur.

Kiymet Sezer