AMATEM'ler'de yoğun mesai

Çiğdem Yılmaz

Son yılların en büyük sıkıntılarından biri olan uyuşturucu kullanımında yaş 10'a kadar düştü. Aileler, çocuklarını kurtarmak için her yolu denese de çoğu zaman fayda sağlanmıyor. 'Son çare bağımlılık merkezlerinde tedavi' diyen aileler soluğu AMATEM'lerde alırken, Bağımlılık Uzmanı Prof. Dr. Kültegin Ögel, Türkiye'de son yıllarda AMATEM sayılarının giderek arttığını, tedavi için başvuranların ise 2006'ya göre 5 kat arttığını söylüyor.

Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nde bulunan AMATEM'de yaptığımız gözlemler de bu gerçeği doğruluyor nitelikte. Bağımlılık için kayıt defteri tutan görevliden, günde 100'den fazla bağımlığının tedavi için merkeze başvuru yaptığını öğreniyoruz. Başvuruları kabul edilen ve yatışları sağlanan bağımlıların hastane bahçesinde bekleyen aileleri ise "Son çaremiz burası. Olmadı, sonları ölüm" diyor.

BATMAN'DAN GELMİŞ

Kafasını iki elinin arasına alan ve gözlerini AMATEM'in kapısından bir an olsun bile ayırmayan Burhan Öz dikkatimizi çekiyor. Bir süre Öz'ü izledikten sonra yanına yaklaşıyoruz. Öz'ün iki hafta önce 23 yaşındaki oğlu F.Ö.'yü tedavi ettirmek için Batman'dan geldiğini öğreniyoruz. Batman'da bağımlılık merkezi olmadığı için, oğlunu daha önce Elazığ'daki AMATEM'e yatırdığını söylüyor. Elazığ'a ilk yatırdığında oğlunun, ailesinden uzakta olduğu için kaçtığını söylen Öz, daha sonra tedavi için oğlunu yeniden merkeze yatırmak için başvurduğunu fakat merkezde yeteri kadar yer olmadığı için yatıramadığını belirtiyor.

Öz, bunun üzerine oğlunu uyuşturucu bağımlığından kurtarmak için, işini bir başkasına devredip İstanbul'un yolunu tutmuş. İki haftadır Bakırköy'deki AMATEM'de yatan oğlu için aralıksız her gün hastane bahçesine gelip beklediğini söyleyen Öz, "Daha önce biz, sık sık yanına gidemediğimiz için kaçmıştı. Şimdi de kendini yalnız hissetmesin diye her gün buraya gelip bekliyorum. Oğlum beni burada görünce mutlu oluyor ve güvende hissediyor. Oğlum yeter ki iyileşsin, ben razıyım her gün gelip burada beklemeye. Burada da kurtaramazsam artık yapacağım bir şey yok" dedi.

'BAŞVURULAR 5 KAT ARTTI'

Bağımlılık Uzmanı Prof. Dr. Kültegin Ögel, madde bağımlılığının artıp artmadığına ilişkin araştırma sayısının azlığını belirterek, "Özellikle okullarda yasak nedeniyle araştırma yapılamadığı için elimizdeki sayılar yeterli değil. Ancak klinik pratikte başvuran hasta sayısının arttığını görüyoruz. sağlık Bakanlığı'nın 2014 raporuna göre (henüz 2016 yayınlanmadı) 10 bin 630 kişi madde bağımlılığı tedavisi için başvurmuştur. Bunların 5 bin 600'ü yeni hastalardır yani ilk kez başvuranlardır. Başvuran hastaların büyük çoğunluğu eroin kullanıcısıdır. 2006'ya göre kıyaslandığında 5 kat artış var. Tedaviye başvuranların yüzde 16'sı bonzai olarak bilinen sentetik kannabinoid kullanıcılarıdır. Türkiye'de AMATEM sayısı da son yıllarda giderek artmaktadır. Bu çok önemli ancak AMATEM'e başvuruların da artması nedeniyle hastaların kalış süresini uzatabilmemiz gerekmekte. Madde bağımlılığı nedeniyle 2014'te 497 ölüm tanımlanmıştır. Bu sayı 2013'e göre 2 kat fazladır. Ölümlerin yarısı eroin kullanımına bağlıdır. Ölümlü 5 vakadan birisi sentetik kannabinoidlere bağlıdır. Bu da bonzainin ne kadar tehlikeli olduğunu bize göstermektedir. Sayı olarak baktığımızda Avrupa'da ilk 5'e girdiğimiz söylenebilir" dedi.

Kemerburgaz Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Eray Güçlüer de Türkiye'de son 7 yılda yatarak uyuşturucu tedavisi için başvuranların sayısının 7 kat arttığını belirtti. Dr. Güçlüer, daha önce birkaç kullanımda bağımlı hale getiren uyuşturucuların yerini bulunan yeni moleküllerin etkisiyle artık ikinci kullanıldığında bağımlı yapan uyuşturucuların aldığını söyledi.

'BULAMAYINCA HIRSIZLIK YAPIYOR'

AMATEM'de tedavi görenlerden biri de 22 yaşındaki Okan Polat. Hastane bahçesinde bağımlı bir gencin babası ile konuşmalarımızı uzaktan endişeli bir şekilde dinleyen ve daha sonra ise yanımıza tedirgin bir şekilde yaklaşan gülşen Polat ile konuşuyoruz. Oğlunun 6-7 yıldır madde bağımlısı olduğunu dile getiren anne Polat, daha önce de oğlunu birkaç defa AMATEM'e yatırdığı fakat her defasında kaçtığını söylüyor. Polat, şunları söylüyor: "En büyük korkum tedavi olmadan AMATEM'den ayılması. Birkaç defa doktorlar yeteri kadar yatak olmadığını söyleyip oğlumu çıkardılar. Madde bulamayınca hırsızlık yapıyor. Eve zarar veriyor."

'TEMENNİMİZ TEDAVİYİ BİTİRMESİ'

AMATEM bahçesinde bekleyen ailelerden biri de 30 yaşındaki H.Y.'nin ailesi. Annesi, iki amcası ve ağabeyinin ziyaret için geldiği AMATEM'de H.Y.'nin ağabeyi ile konuşuyoruz. İki hafta önce kardeşini yatırdıklarını söyleyen Hüseyin Yavuz, "Kardeşim 6 yıldır madde bağımlısı, defalarca konuştuk. Ama fayda etmedi. Baktı artık olmuyor, iki hafta önce de kendi isteğiyle getirip yatırdık. Doktorlar en az üç hafta yatması gerektiğini söylüyor. Doktorların kardeşimden telefonu ve çevresini değiştirmesini istedi. Tek temennimiz tedavisini tamamlaması ve bu illetten kurtulması. Son çaremiz burası, burası oldu oldu, olmadı sonları ölüm" ifadelerini kullandı.