Gelir İdraresi Başkanlığı beklenenin aksine, mevcut yapılanmasından daha da pasif konuma getiriliyor
Başbakanlık'a gönderilen Gelir İdaresinin Yeniden Yapılandırılmasına ilişkin Kanun Taslağı ile Gelir İdaresi Başkanlığı kurulması hedefleniyor. Taslağa göre vergi denetiminin önemli bir kısmı Maliye'de kalıyor
Maliye bürokrasisi tarafından hazırlanan ve Başbakanlık'a gönderilen Gelir İdaresinin Yeniden Yapılandırılmasına ilişkin Kanun Taslağı ile ?Gelir İdaresi Başkanlığı' kurulmasına hazırlanılıyor. Ancak bu hazırlıkla, özellikle politika belirleme ve mevzuat yetkisi ile denetimin önemli bir kısmının Maliye Bakanlığı bünyesinde bırakan bir yapı oluşturuluyor. Tasarı ile Gelir İdaresi Başkanlığı, beklenenin aksine, Gelirler Genel Müdürlüğü yapılanmasından daha da pasif konuma getirilmek suretiyle var olan statükonun devamı, (aynı işi yapan denetim birimlerinin devamı ile) isimler değiştirilmek ve yapı daha da bozulmak suretiyle korunmaya çalışılıyor.
Halbuki, Vergi Konseyi ile TÜSİAD'ın aylardır üzerinde yaptığı ortak çalışmalarda dört başlı vergi denetiminim sorun yarattığı belirtilmiş ve IMF ile Dünya Bankası tarafından da, vergi denetimini tamamen bünyesinde taşıyan etkin ve güçlü bir gelir idaresinin oluşturulması istenmişti. Gelirler Genel Müdürlüğü'nün yeniden yapılandırılarak ?Başkanlık' haline dönüşmesindeki en önemli konulardan olan Maliye Müfettişi, Hesap Uzmanı ve Gelirler Kontrolörlerinin tek çatı altında toplanması suretiyle çok başlılığın ve dağınıklığın sona erdirilmesi hususuna hiç değinilmemiş, aksine Gelirler Kontrolörleri tasfiye edilmeye çalışılmıştır.
IMF'NİN GÖRÜŞLERİ
IMF ve Dünya Bankası çalışmalarında özellikle denetim konusunda şu görüşler
dile getirilmişti:
?Gelirler İdaresi Başkanlığı Vergi Denetim Kurulu, ülkemizde vergi denetim birimlerindeki dağınık yapıyı ortadan kaldırılmak amacıyla merkez ve bölge düzeyinde örgütlenecek şekilde kurulmalı. Uzmanlaşma esas alınarak oluşturulacak bu denetim birimi merkez düzeyde Vergi Müfettişleri (Uzmanları) ile bölgesel düzeyde Vergi Denetmenleri'nden oluşmalı. Merkez düzeyde örgütlenecek Vergi Müfettişleri büyük ölçekli işletmelerin denetiminden sorumlu olmalı. Bölgesel düzeyde örgütlenecek Vergi Denetmenleri ise büyük işletmeler dışında kalan tüm mükellef grupları üzerinde vergi incelemesi ve denetimi yapmalı.
Mevcut yapılanmadaki Hesap Uzmanlarının tamamı ile Gelirler Kontrolörleri ve Maliye Müfettişlerinden vergi denetimde uzmanlaşmış olanlar, ?Vergi Müfettişi' unvanıyla oluşturulacak Gelirler İdaresi Başkanlığı Vergi Denetim Kurulunda görev almalı. ?Vergi Denetmenleri' ise Gelirler Bölge Müdürlükleri düzeyinde oluşturulacak Bölge Vergi Denetim Kurullarında denetimlerini sürdürmeli. Vergi Denetim Kurulunun içinde Denetim Planlaması, Denetim Koordinasyonu, Denetim Eğitimi, Denetim Uygulaması görevlerini yürütecek ihtisaslaşmış Grup Başkanlıkları oluşturulmalıdır.
Gelirler İdaresi Başkanlığı İç Denetim Kurulu, gelir idaresi çalışmalarının ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre çalışıp çalışmadığını, yapılan işlemlerin kanunlara uygunluğunu denetlemek ve mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak görevlerini üstlenmeli (KMYKK, md. 63, 64). Maliye Müfettişleri ve Gelirler Kontrolörlerinden gelir idaresinin denetimde uzmanlaşmış olanlar ?Gelirler İç Denetçisi' unvanıyla bu kurulda görev almalı.'
RAPOR HAZIRLADILAR
Yukarıdaki önerilere rağmen Başbakanlı'a gönderilen taslakta dört başlı vergi
denetimine devam ediliyor. Söz konusu tasarı ile gelir idaresi etkinleştirilmek
yerine daha da pasifleştiriliyor ve çok önemli vergi incelemelerini gerçekleştiren
Gelirler Kontrolörleri'nin önü tamamen kapatılmak isteniyor. Bu durum Gelirler
Kontrolörleri arasında ciddi bir biçimde rahatsızlık yarattı. Gelirler Kontrolörleri
mevcut taslağın hazırlanmasında kendi görüşlerinden faydalanılmadığını belirterek,
etkin bir Gelir İdaresi Başkanlığı'nın nasıl olması gerektiğine yönelik düşüncelerini
bir rapor haline getirerek ilgili kişi ve kurumlara ilettiklerini ifade ettiler.
star