Canlıya kıyıyoruz ölüye dokunamıyoruz

Yaşamın kıyısında, soluk bir gaz lambası ışığı misali... Kendilerini yeniden hayata döndürecek telefonu bekliyorlar çaresizce... Kimi anne, kimi baba, kimi eş, kimi kardeş, kimi çocuk... Organ nakli listesinde 25 bini aşkın kayıtlı hasta var. Tek umutları organ bağışı! Prof. Dr. İbrahim Berber, canlı vericiden nakilde dünya şampiyonu olan Türkiye'nin kadavradan organ naklinde ise son sıralarda yer aldığını belirtirken, buna karşın son yıllarda olumlu düzenlemeler yapılmasının umut verdiğini söylüyor. Berber, 3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası kapsamında önemli açıklamalarda bulundu... Türkiye'de son yıllarda Sağlık Bakanlığı'nın desteği ile yapılan toplam organ nakil sayılarında hızlı bir artış görülüyor. Yıllık organ nakli sayısı yaklaşık 4 bin 900'e ulaştı. Ancak bu nakillerin yaklaşık yüzde 80'i canlı vericiden yapılıyor. Acıbadem International Hastanesi Organ Nakli Merkezi Bölüm Başkanı ve Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Berber, yapılan her 5 nakilden sadece 1'inin kadavradan, 4'ünün canlı vericiden olduğunu belirterek "Türkiye dünyada canlı vericili böbrek ve karaciğer nakil oranları açısından birinci sırada bulunuyor.Fakat kadavradan yapılan nakil oranlarında maalesef son sıralardayız." dedi.

DEVLET DESTEKLİYOR

Berber, "Organ bağışının bu kadar düşük olmasının tek bir nedeni olabilir, o da bu konunun halkımıza tam olarak anlatılamaması. 2017'de toplam yapılan 4 bin 908 naklin ancak bin 172'si kadavradan yapılabilmiş. Kadavradan organ bağışında yıllık ihtiyacın çok altında kalıyoruz. Bu nedenle her yıl 6-7 bin kişi yaşamlarını kaybediyor." diye konuştu. Organ nakline devletin çok ciddi destek verdiğini ve son yıllarda olumlu yasal düzenlemeler yapıldığını belirten Berber şunları söyledi: "Organ nakline devlet çok ciddi destek veriyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun tüm nakil ameliyatlarını sigorta kapsamına alması sayesinde isteyen herkes istediği devlet hastanesi ya da özel hastaneye giderek hiçbir ek ücret ödemeden organ nakli yaptırabiliyor. Yapılan yasal düzenleme ile böbrek nakli olan insanların malulen emeklilik haklarını korumaları diğer önemli bir gelişme. Ulusal bekleme listesinin oluşturulması ve koordinatörlük sisteminin etkinleştirilmesi de diğer önemli gelişme."

BÖBREK NAKLİNDE İLK SIRADAYIZ

Ülkemizde böbrek, karaciğer, kalp, akciğer, pankreas ve ince bağırsak nakil yapılan organlar. Nakil yapılan dokular ise; kemik, kemik iliği, deri, kornea ve kalp kapağı. Prof. Dr. Ülkem Çakır, nakledilecek organın canlıdan veya hastanede yoğun bakım ortamında tıbben yaşamı sona ermiş kişilerden alındığını belirterek "Canlıdan alınabilecek organlar iki böbrekten bir tanesi ve karaciğerin yarısıdır. Kadavradan ise nakil yapılabilen tüm organ ve dokular alınabilir" dedi. Çakır, Türkiye'de 2017 yılında gerçekleştirilen 4 bin 908 organ naklinin 3 bin 342'sinin böbrek, bin 446'sının karaciğer nakli olduğunu, 120'sinin de diğer organ nakillerinden oluştuğunu belirtti.

#BizSizeDonörüz!

Türkiye Organ Nakli Vakfı (TONV)3-9 Kasım Organ Bağışı Haftasında gerçekleştirilen farkındalık kampanyasının, sanatın ve sosyal medyanın gücüyle gerçekleştirileceğini duyurdu. Vakıf Başkanı Dr. Eyüp Kahveci, organ bağışına çağrı yapan "Biz Size Donörüz!" mesajının, "Biz size döneriz..." gibi dönüşü olmayan geçiştirmelere inat binlerce hasta için umut olacağının altını çizdi. Projenin sembolü olan sanat eserini tasarlayan heykeltıraş Seçkin Pirim ise "Heykel, Instagram ve Twitter'da yapılacak #bizsizedonörüzetiketli paylaşımlarla ortaya çıkacak. Herkesi sosyal medya hesaplarından destek olmaya çağırıyoruz" dedi. Dünyada uygulanan "varsayılmış rıza sistemi"nin organ bağışı oranlarını artırdığını söyleyen Dr. Kahveci "Bu sistemin uygulandığı ülkeler, doğuştan itibaren herkesin organ bağışçısı olması yönünde yasa işletiyor. Sisteme göre kişi, aksi beyanı olmadıkça doğuştan bağışçı kabul ediliyor. 2015'te İngiltere'nin Galler Bölgesi de varsayılmış rıza sistemine geçti ve bağış oranlarını yüzde 35 artırdı" bilgisini vererek herkesi organ bağışına davet etti.

• İREM ERBAŞ