TOBB Üniversitesi'nden 300 dolar maliyetle altı ay bitmeyen pil çıktı
ANKARA - TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (ETÜ), üniversite-sanayi işbirliğinin geliştirilmesi çerçevesinde yaptığı araştırmalarda ilk sonuçları almaya başladı. TOBB ETÜ'nün Nanoteknoloji ve Membran Bilimi Araştırma Laboratuarı, bir aylık çalışmayla 20 ila 100W arasında çalışabilen hidrojen yakıt pilinin ilkini üretti. Yaklaşık 300 dolara mal olan, ev, otomobil ve işyerlerinde enerjiye ihtiyaç duyan tüm aletlerde kullanılabilecek ürün 3-4 bin saat (yaklaşık altı ay) boyunca bitmeden enerji sağlayabilecek. Prototip ürünün geliştirilerek alkolle de kullanılabilmesi ve ticari ürün haline getirilerek tüketicilere sunulabilmesi için çalışmalar sürüyor.
Türkiye'deki yakıt pili çalışmalarına Haziran 2007'de başlayan Dr. Mehmet Sankır, Dr. Nurdan Demirci Sankır ve Bengi Aran'dan oluşan TOBB ETÜ araştırma grubu, kilovat seviyesinde güç üreten pillerin seri üretimi için çalışmalar yürütüyor. Üzerinde çalışılan proje sayesinde Türkiye'de yakıt pili bileşenlerinin maliyetlerinin düşürülmesi ve ticarileştirilmesi de öngörülüyor.
Otomobilde kullanılıyor
Proton geçirgen yakıt pilleri yüksek verim ve güç yoğunluğuyla geleceğin çevre dostu enerji kaynağı olma potansiyeline sahip. Üretilen yakıt pilleri otomobillerde, evlerde ve portatif cihazlarda güç kaynağı olarak kullanılabiliyor. Aynı zamanda proton geçirgen yakıt pillerinin pek çok askeri uygulaması da (insansız hava uçaklarında, taşınabilir güç ünitelerinde ve hatta askerlerin elbiselerinde, vb.) bulunuyor. Projenin mimarlarından Dr. Mehmet Sankır ürünün geliştirilme sürecini şöyle anlattı:
Yerlilerle çalıştı: Yurtdışında konuyla ilgili çalışmalarımız vardı, bu nedenle belli bir bilgi birikimine sahiptik. 2006'da Amerika'dan Türkiye'ye döndükten sonra öncelikle bu teknolojiyi üretebilmek için laboratuar altyapısını oluşturmak için çalışmalara başladık. Bu çalışmalar yaklaşık bir yıl sürdü. 30-40 bin YTL'lik yatırımla, 15 dakikada içerideki bütün havayı boşaltabilen ve 2 bin 500 metreküp/saat hızla hava değiştirebilen bir laboratuar ürettik. Laboratuarın tüm donanımlarını Türkiye'deki firmalara yaptırdık, hatta nasıl yapılacağını onlara biz öğrettik. Bu teknolojiyi yurtdışından getirseydik bize 10 katına mal olurdu.
Sonra pil: TOBB ETÜ'de laboratuarımızın altyapısını oluşturduktan sonra 2007 Haziran ayında yakıt pili çalışmamız için prototip üretmek için kolları sıvadık. Bir aylık çalışmanın sonucunda 20 ila 100W arasında çalışabilen ilk hidrojen yakıt pilimizi ürettik.
Hedef tüketiciye ulaştırmak: Ekonomik olabilecek, tüketiciyle buluşabilecek Ar-Ge üretmeye çalışıyoruz. Bu tür Ar-Ge çalışmalarında önemli olan, bir şey üretmek kadar onu ticari hale getirmek ve sanayide kullanılabilir yapmak. Biz de üniversite-sanayi işbirliğini temel alan bir üniversite olarak çalışmalarımızı bu hedef üzerine yoğunlaştırıyoruz.
Seri üretimde ucuzlayacak: Hidrojen yakıt pili, enerji üreten bir sistem. Evimizde, işyerimizde enerjiye ihtiyaç duyan kullandığımız tüm ürünlerde ürettiğimiz bu pili kullanmak mümkün. Prototipi 200-300 dolara mal olan ürünün, seri üretime geçmesi halinde daha da ucuza üretimi sağlanacak.
Performansı hiç düşmüyor: Pilimiz en az 3-4 bin saat boyunca performansında hiçbir bir değişiklik olmadan çalışabilecek nitelikte. Kartuş şeklinde kullanılabilecek ürün sayesinde, enerji tüketen aletlerin daha uzun ömürlü olmasını sağlayacağız.
Alkolle çalışan pil geliyor: Yakın bir zaman içerisinde yakıt pilimizi hidrojenin yanı sıra alkolle de çalışabilir hale getireceğiz. Böylece, ürünün erişilebilirliğinin ve kullanım alanlarının genişlemesine de yardımcı olacağız.
Akıllı tekstil ürünleri de var: Çalışma grubumuzca ayrıca tekstil sektöründe gelecekte çok önem kazanacak akıllı tekstil ürünleri için fiber iplik üzerinde çalışmalar yürütüyoruz. Henüz Türkiye'de üzerinde yoğunlaşılmayan teknik tekstil yapımında kullanılmak üzere metal kumaşlar üretiyoruz. Bu kumaş elektriği iletme özelliğine sahip. Laboratuarımızda yakıt pili ve metal kumaş ürünlerinin yanı sıra akrilik tabanlı kopolimerler, tekstil plastikleri, nanoteknolojinin makro uygulamaları, sensörler, organik elektronik, bükülebilir elektronikler ve organik yarı iletkenler üzerinde de çalışıyoruz.