Kaymakam, Eş Durumunu Gözönüne Almalıydı
Bir ilçemizin kaymakamı yayımladığı talimatla, öğretmenler dahil tüm memurların görev yaptıkları yerlerde ikamet etmelerini istemiştir. Ancak her ikisi de öğretmen olup da eşlerden birisi bir ilçede diğeri başka bir ilçede görev yapan öğretmenler bulunmaktadır. Kaymakam arkadaşımızın, bu şekilde keskin bir talimatı yayılamadan önce, Anayasa'nın ilgili hükmü gereğince, aile birliğini tesis edecek bir istisna getirmesi daha uygun olurdu. Devamı için başlığa tıklayınız.
Sitemiz genel mail adresine ulaşan sorun şekildedir:
"İlçemize bağlı ilçe merkezi, belde ve köylerde görevli öğretmenlerden bir kısmı il merkezine (yaklaşık 35-40 km) gidiş geliş yapıyorlar. Yani il merkezinde ikamet ediyorlar. Ancak ilçe kaymakamı bu durumu tüm memurlar için yasakladı. Artık tüm memurlar -öğretmenler de dâhil- görev yaptıkları yerlerde ikamet edecek diye yazı gönderdi. Peki, öğretmen eşlerin birisi il merkezinde görevli diğeri ilçede görevli olması durumunda ilçe kaymakamının ilçede ikamet için bir yaptırımı söz konusu mudur? Eşler il merkezinde ikamet edemezler mi? Böyle bir durumda kaymakam ceza verebilir mi?
Bilindiği üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun İkamet mecburiyeti başlıklı
ek 20 maddesinde "Devlet memurlarının görev yaptıkları kurum ve hizmet
birimlerinin bulunduğu yerleşme merkezlerinde (mücavir alanları dahil belediye
ve köy hudutları içerisinde) ikamet etmeleri esastır.
Devlet memurlarının görevini aksatmamak kayıt ve şartıyla birinci fıkrada belirlenen
hudutlar dışında ikamet etmelerine mensup oldukları kurumun yetkili amirince
izin verilebilir.
Devlet memurları, ikamet ettikleri il hudutlarını tatillerde ancak yetkili amirin
izniyle terkedebilirler."hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, Devlet memurlarına uygulanacak disiplin cezaları ve ceza uygulanacak fiil ve halleri düzenleyen 125 inci maddenin aylıktan kesme cezasını gerektiren fiil ve hallerin sayıldığı (C)bendinin g) alt bendinde ise "İkamet ettiği ilin hudutlarını izinsiz terketmek," fiili sayılmıştır.
5442 sayılı İl İdaresi Kanunun 13 üncü maddesinde valilerin Bakanlıklar ve tüzelkişiliği haiz genel müdürlüklerin ile teşkilatında çalışan bütün memur ve müstahdemlerinin en büyük amiri olduğu ve diğer yetkileri belirtilmiştir. Anılan Kanunun 31 inci maddesinde ise ilçe teşkilatının başı olan kaymakamların yetki ve sorumlulukları düzenlenmiştir. İlçede görevli memurları disiplin cezası verme yetkileri bulunmaktadır.
Kaymakam arkadaşımız yukarıdaki mevzuat dahilinde kamu yararını tesis etmek amacıyla sorunda dile getirilen türden bir talimat yayımlamış görünmektedir.
Ancak, talimatta Anayasa'da ifadesini bulan aile birliğinin sağlanmasına dönük olarak eşi çalışanlar için bir istisna getirilmesi çok daha uygun olurdu. Bu halde tesis edilen işlem kamu yararına daha uygundur. Bu bağlamda, kaymakamlıkça yayımlanan talimatın, daha fazla mağduriyete yol açmaması amacıyla, eşi başka bir ilde çalışanlar açısından yeniden düzenlenmesi uygun olacaktır.
Burada bir diğer sorun şudur. Ziyaretçi arkadaşımız, farklı farklı ilçelerde ikamet eden öğretmen eşlerin, il'de ikamet edip edemeyeceğini de sormaktadır. Kaymakamlığın yetkisi sadece kendi ilçe sınırlarına ilişkindir. İle ilişkin karar verme yetkisi Valiliktedir. Bu bağlamda, bu yönde bir talimat yayımlamadan önce, diğer ilçe kaymakamlıkları ile görüş alış verişinde bulunmak veya Valiliği bilgilendirmek de, işlem tesisi öncesinde göz önünde bulundurulmalıdır.