Büyükşehirler susuzluğa karşı çalısıyor
Türkiye'nin büyük şehirleri, kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya. Belediyeler, uyguladıkları su politikalarıyla sorunların üstesinden gelmeye gayret ediyor. Vatandaşlardan da projeleri destekleyip, su tasarrufunda bulunmalarını istiyorlar
KURAKLIK tüm Türkiye'de yaşamı alt üst ederken, küresel ısınma en çok belediyeleri vurdu. Susuzluktan kıvranan Ankara'da son olarak boruların patlamasıyla işler karıştı. Tüm belediyeler kuraklıkla mücadele için kolları sıvarken, İstanbul'un 2040 yılına dek su ihtiyacını karşılayacak olan Melen Projesi'nin ilk etabı hayata geçirildi. Projede şehrin üçte birlik su kaynağı olduğuna dikkat çeken İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ?Bu yüzyılda her birimiz iyi bir çevreci olmak zorundayız. Çünkü doğal kaynaklar gittikçe azalmakta. Orman yangınları var. ?Bu yıl 11 bin 46 canlı türü dünyadan yok olacak' diye bilgilendirildik. Gezegenimiz ve çocuklarımız için her tür fedakárlığı yapacağız' dedi.
DAHA ÇOK TESİSE İHTİYAÇ VAR
TOPBAŞ şunları söyledi: ?İstanbul master planları bitirdik. Sistem artık çözülüyor. Sağlıklı şehir ve yaşam önceliğimiz, bunu masaya yatırdık. Su, kontrollü ve geri dönüşümlü akmalı. İleri dereceli arıtma yapacak tesislere ihtiyaç var. Bunun için de kaynak lazım. 100 civarında sondaj çalışmamız var. Bazı yerler sondajlarla sulandı. Dünyada her yıl 5 yaş altında 1 milyon 800 bin çocuk, sağlıklı suya kavuşamadığı için ölüme terk ediliyor.'
Kadir Topbaş, sözlerini şöyle sürdürdü: ?Tüm tedbirleri almak durumundayız. Yağmur suyunu hemen park içinde kurduğumuz bir sisteme depolayıp, onunla parkları sulayalım düşüncesindeyiz. Park ve bahçelere bu çözümü getirebiliriz. Ayrıca kaçak su kullanımı, yani yeraltı kaçağı yüzde 10'larda. Aslında bu oranla dünya standartlarındayız. Tokyo ve Paris'ten sonra en az kaçak su kullanan ülkeler açısından üçüncüyüz. Kaçak su kullanımına müsamaha gösterilmemeli.'
KOCAELİ'NDEN ÖRNEK PROJE
KOCAELİ Başkanvekili İlyas Şeker de ?Kocaeli'nde şu anda Yuvacık Barajı'nda Kocaeli'nin suyunu karşılayacak 35 milyon metreküpün üzerinde yani 4 aylık su ihtiyacımızı karşılayacak suyumuz var. Önlemimizi erken aldık. Şu an su sıkıntımız yok' dedi.
Kartal Belediyesi susuzluğa karşı örnek bir çalışma başlattı. Kampanyanın adı ?Yurdumuza ve Suyumuza Sahip Çıkalım'. Küresel ısınmaya karşı ilk toplumsal hareketi başlatan Kartal Belediyesi, 600 bin kişinin yaşadığı ilçede tüm çocuk ve yetişkinlere su, çevre, enerji tasarrufu konusunda bir kampanya başlatarak eğitim vermeyi hedefliyor. Proje kapsamında Doğal Hayatı Koruma Vakfı'ndan Dr. Filiz Demirayak, İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Prof. Dr. Orhan Şen, TEMA Vakfı'ndan Prof. Dr. Necmettin Çepel ders verecek. -BİTTİ-
Menderes ölüyor
26 hidrolojik havzaya sahip, zengin bir ülke olan Türkiye'de nehirlerin çoğu kirlendi. Ege'nin can suyu, çiftçinin tek yaşam kaynağı Büyük Menderes'in durumu da içler acısı. Nehir, varolduğu günden bu yana çiftçiye en zor günlerini yaşatıyor. MURAT ACAR
Aralığa kadar idareli kullanalım
ANKARA Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek son günlerde su borularında meydana gelen patlamalar ve su kesintilerinden dolayı vatandaşlardan özür dileyerek ?Bir isteğim var. Günde 650 bin metreküp harcarsak, bundan sonra kesinti yapmamıza gerek kalmayacak. Bunu da sadece Aralık ayına dek istiyorum. Çünkü Aralık ayından sonra Kızılırmak'tan su getirmiş olacağız' dedi.
Gökçek ?Kavşakkaya Barajı için beş sene ve 147 trilyon lira harcamayı düşünüyorlardı. 2009'da bitirilmesini planlıyorlardı. Biz yetkiyi alır almaz 14 ayda Kavşakkaya'yı bitirdik ve sadece 53 trilyon liraya mal ettik. Biz DSİ'den daha hızlıyız' diye konuştu.
Sadece tasarruf yeterli değil
İZMİR Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da ?Sadece su tasarrufu yeterli değil, küresel ısınmaya karşı önlemler alınmalı. Barajlar yapılmalı. Ayrıca isale hatlarımız var. Tarımda sulama, organik tarım ve yeraltı sularının kirlenmemesine yönelik birçok projemiz var. Biz bu mücadeleyi başlattık. İzmir halkının da desteğiyle kısa zamanda önemli mesafeler alacağız. Belki 2008'i kurtaramayacağız, ama baraj çalışmalarını başlatarak 2009'u kurtaracağız' dedi.
YIL SONUNA KADAR ZAM YOK
MİLLİ Emlak'la baraj arazilerinin tahsisiyle ilgili görüşmeler yaptıklarını belirten Kocaoğlu, ?Arazi tahsis edildiğinde barajı kendi kaynaklarımızla yapabilecek durumdayız. Vatandaşımız tasarruflu gidiyor. En çok su tüketen illerden biri İzmir. Ancak yıl sonuna dek fiyat baskısı yani zam yok' diye konuştu.
10 yıl yetecek su var
ADANA Büyükşehir Belediye Başkanı Aytaç Durak da şöyle konuştu: ?Su sorunumuz yok. Çatalhan İçme Suyu Projesi, 100 milyon dolara mal olacak. Hiç yağmur yağmasa, barajlara yeni su gelmese de Adana'nın 10 yıl yetecek suyu var. Ormanlar çok önemli. Orman Bakanlığı yeni ağaçlar dikiyor. Ormanlarımızın yok olmasında yangın yerine kıl keçisi daha etkili. Küresel ısınmanın özünde yeşil örtünün yok olması var.'
Altyapı yetersiz kalabilir
İSTANBUL Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Ali Müfit Gürtuna, su tasarrufu bilinci oluşturulması gerektiğini belirterek ?İsraf etmeyelim. 2002'de 2040 yılına dek su problemimiz olmayacağını ilan etmiştik. İstanbul'da yeni su kaynaklarının devreye alınması da mümkün. Yalnız bunun için kararlı olmak gerekir. Bir an önce yeni su kaynaklarını devreye almak, sulama için süratle artezyen kuyusu açmak ve çılgınca nüfus arttıran imar planlarını iptal etmek gerekir' dedi.
Belediyelerden kısa... kısa...
Edİrne: 1994'te Süloğlu Barajı'ndan Edirne'ye su getirildi. Kayalıköy Barajı'ndan su getirmek için üç yıl önce başlayan çalışmalar tamamlandı.
TekİrdaĞ: Üç yıl önce kullanıma başlanan kuyularda 30 yıllık su rezervi bulunuyor.
BalIkesİr: Yenilenen şehir şebekesinden 95 bin aboneye ayda 1 milyon metreküp su veriliyor.
AydIn: İnşaatı süren İkizdere Barajı'nın tamamlanmasıyla 2050'ye kadar su ihtiyacı karşılanacak.
Denİzlİ: Dünya Bankası aracılığıyla İller Bankası'ndan kredi sağlandı. Bunun 10 milyon euro'luk kısmıyla içme suyu şebekesinin yenilenmesi için çalışmalar başlatıldı.
KIrklarelİ: Kırklareli Barajı'nın doluluk oranı yüzde 50. Kentin iki yıllık suyu var.
Antalya: Su kullanımı her yıl yüzde 10-15 artan Antalya'da su sorunu beklenmiyor. Yıllık 100 milyon metreküp olan su tüketiminin tamamı yeraltı kaynaklarından karşılanıyor.
Mersİn: Dünya Bankası'ndan alınan 25 milyon euro'luk krediyle şebekenin yüzde 30'u yenilenecek.
KIrIkkale: 13 bin ton kapasiteli su deposu, birkaç ay içinde 65 bin tona çıkarılacak. 300 gün sonra musluklardan içilebilir su akacak.
Bursa: 1 Nisan 2004 ile 30 Haziran 2007 tarihleri arasında 732 kilometre içme suyu hattı döşendi.
Sakarya: 2008'de tamamlanması planlanan Sapanca Gölü 3. İsale Hattı tamamlanınca 2040'a kadar sıkıntı yaşanmayacak.
Sİvas: Su rezervlerinde geçen yıla oranla yüzde 50'ye yakın düşüş oldu, ancak su sıkıntısı yok.
Erzİncan: AB fonlarınca karşılanan projeyle yıl sonuna kadar şehrin büyük bölümüne şebekeli içme suyu bağlanacak.
Rİze: Andon İçme Suyu Projesi, 30 yıllık planlandı. Paşaçukuru Deresi'nden su alabilmek için çalışmalar sürüyor.
Artvİn: Su şebeklerinin yenilenmesi için 400 bin YTL harcama yapıldı.
Kars: İçme suyu çalışmaları 2004'te tamamlandı.
Erzurum: Palandöken Baraj Projesi'yle 25 yıllık su ihtiyacı karşılanacak. İçme suyunun yüzde 95'i kuyulardan sağlanıyor.
ŞIrnak: Mıjın Suyu Projesi'nin hayata geçmesiyle 50 yıllık su ihtiyacı karşılanacak.