Konut fiyatları balon gibi şişip patlarsa
Dünya borsalarında büyük dalgalanmalara yol açan ABD merkezli mortgage krizi Fransa'ya da sıçrayınca, Türkiye'deki durum merak konusu oldu. Türkiye'de de benzer konut finansman krizleri yaşanabilir mi?
Kanunu şubat ayında çıkan mortgage uygulamasıyla ilgili henüz bir sıkıntı söz konusu değil. Faizi yüksek tutmakla suçlanan bankalar yüzünden sistemin hayata geçmesinin zaman alacağı dile getiriliyor. Ancak bankacılık sektörünün bakışı biraz farklı. 'Uzun vadeli düşük faizli' krediler yüzünden konut fiyatlarının yükseleceği endişesine dikkat çeken İş Bankası'nın Genel Müdürü Ersin Özince, fiyatların yükselerek 'balon gibi' şişmesi ve sonra da aniden patlaması sonucunda yurtdışındakine benzer konut finansman krizleri yaşanabileceğini düşünüyor. Konut finansmanının; fiyatla birlikte, enflasyon ve faizin sağlıklı geliştiği bir piyasada tıkırında işleyeceğini vurgulayan Özince, "Aksi takdirde ABD'dekine benzer sıkıntı, küçük boyutta da olsa ülkemizde de önümüzdeki senelerde olabilir." uyarısında bulundu.
Türkiye'deki erken seçim gerçeği, seçim öncesi ve sonrasında hâlâ yaşanmakta olan bazı tereddütler ve son olarak da dünya piyasalarında yaşanan dalgalanmaların kendilerini bütün uzun vadeli kredilerde biraz daha dikkatli olmaya sevk ettiğini söyledi. Özince, yaptığı açıklamada, "Konut kredileriyle ilgili sürekli faiz oranlarının düşmesi gerektiğinden bahsediliyor. Peki Türkiye'de konut fiyatları bu kadar hızla yükselirken bu mümkün olabilir mi? Konut kredisi faizleriyle uğraşmayı bırakıp konut arzıyla ilgili önlemler alınmalıdır. Konut kredisi faizleri çok uygun. Ben, 'konut kredisi faizleri düşmemelidir' demek istemiyorum. Bunu rekabet belirleyecektir. Konut finansmanındaki problemi kredi faizindeymiş gibi göstermek doğru değil." ifadelerini kullandı. İş Bankası Genel Müdürü'ne göre bu alanda rekabette aşırılaşma var. Bunda uluslararası hissedarlarla ve yabancı yatırımcılarla olan ilişkiler ile abartılı beklentiler rol oynuyor. Özellikle Borsa'ya açık bankalar, ister istemez kendilerini en iyi, en başarılı göstermek isterken kârlılık ve kimi zaman biraz gerekli tutuculuk gibi unsurları göz ardı edebiliyorlar. Temelin sağlam atılması çok önemli. Bunun için, konuyla ilgili otoritelerin konut piyasasını bir bütün telakki ederek, fiyatları serbest piyasayı bozmadan geniş tabanda piyasa oluşturacak şekilde yönlendirmeleri gerekiyor. Özince, "Türkiye'de her yönüyle sağlıklı bir konut finansman piyasası kurulduğu izlenimini bana vermiyor." diyerek şu ana kadarki gidişten memnun olmadığını aktardı.
ABD ve Avrupa'nın; Türkiye'den hep yeni ve uluslararası standartlara uymasını istediklerine dikkat çeken Ersin Özince, gelişmiş ülkelerden de bu tür dalgaları ortaya çıkaran sebepleri 'açık denetimlerle' ortaya koymalarının istenmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye, IMF'nin koltuk değneği ile gitmiyor
Yeni hükümeti bekleyen en önemli ekonomi konularının başında Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yürütülen programın yenilenip yenilenmeyeceği geliyor. "'Türkiye IMF'ye muhtaçtır' psikolojisine girmek çok saçma." diyen İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, Türkiye'nin uzun süredir fonun mali değil danışmanlık desteği ile yoluna devam ettiğine vurgu yaptı. Özince'nin konuyla ilgili değerlendirmesi şöyle: "Türkiye, IMF'nin koltuk değneğiyle gidiyor değil. IMF'li, IMF'siz de Türkiye'nin gücü konusunda hiç tereddüt duymadım. Hükümet, IMF ile devam etse de etmese de netice değişmez. Ama IMF, en büyük desteği maddi, gerekmiyorsa da manevi yönden Türkiye'ye verirse çok iyi olur. Makro ve mikro seviyede reformlar tamamlanmamıştır. Mevcut başarı Türkiye açısından da IMF açısından da memnuniyet vericidir. Bu memnuniyeti dünyaya göstermekte sakınca olduğunu düşünmüyorum."