Kamu çalışanlarına iş fırsatı (2)

Telifli eserler yasaya uygun...

***

Telif ücreti yasal

Memurların bir basın kuruluşunda sözleşmeli olarak çalışmaları mümkün görünmüyor. Ama eserlerini telif ücreti kapsamında yayımlatabiliyorlar.

Devlet memurlarının görevleri dışında ticari veya kazanç getirici faaliyetlerde bulunmaları konusunda sorularınız bize ulaşmaya devam ediyor. Bu konuda sizlerden çok çeşitli sorular geliyor. Memurların vakıflarda, spor kulüplerinde, basın kuruluşlarında görev almaları ve bilirkişi olmaları konusunda gelen soruların cevapları şöyle:

* Devlet memurunun herhangi bir spor kulübünde profesyonel futbolcu olarak görev yapması mümkün müdür?

Devlet memuru olarak görev yapan personelin, 657 sayılı kanunda ve diğer ilgili mevzuatta profesyonel futbolcu olarak görev yapabileceğine yönelik bir düzenleme bulunmamaktadır. Söz konusu açıklamalar çerçevesinde, devlet memurlarının bir hizmet akdine dayalı olarak herhangi bir spor kulübünde profesyonel futbolcu olarak görev alması mümkün bulunmamaktadır.

* Kamu kuruluşlarında çalışanlara yönelik olarak kurulan vakıfların yönetim kurulu başkanlığını yürüten vakıf başkanı ile yönetim kurulu üyelerinin vakıf adına ticari faaliyetler yapması mümkün müdür?

2762 sayılı Vakılar Kanunu'nun 6. maddesinde, vakıfların tüzel kişiliğe haiz oldukları, 23. maddesinde de mütevellilerin yani vakıf başkanı ve yönetim kurulu üyelerinin vakıfların temsilcileri oldukları belirtilmektedir. Söz konusu hükümler incelendiğinde, yönetim kurulu başkanı yani vakıf başkanı ile yönetim kurulu üyelerinin vakıf adına yaptıkları faaliyetler, vakfın tüzel kişiliğini temsilen yapılması kaydıyla, 657 sayılı kanunun 28. maddesine aykırılık teşkil etmemektedir.

* Devlet memurlarının bilirkişi olarak görev yapması mümkün müdür?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "İkinci Görev Yasağı" başlığını taşıyan 87. maddesinin 1. fıkrasında, memurlara ikinci görev verilemeyecek ve bu nedenle yarar sağlanamayacak kurumlara yer verilmiş, ikinci fıkrasında ise ikinci görev yasağının istisnaları düzenlenerek bilirkişilere ödenecek ücretler bu yasağın kapsamı dışında tutulmuştur. Buna karşılık, söz konusu 87. maddede bilirkişilik görevi ve ücretine yer verilirken, atamaya yetkili amirlerin iznine ilişkin herhangi bir hüküm öngörülmemiştir. Bu çerçevede, devlet memurlarının atamaya yetkili amirin izni olmaksızın mahkemelerde bilirkişi olarak görev yapmaları ve takdir olunan bilirkişi ücretlerini almaları mümkün bulunmaktadır.

* Devlet memurları, sinema filmi veya dizi film senaryosu yazabilir mi?

Fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonofram yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve radyo televizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali hakları, bu ürünlerden yararlanma şartları, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda düzenlenmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte, devlet memurları, gizli bilgileri bulundurmamak kaydıyla 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında film senaryosu hazırlayabilir. Bu amaçla telif sözleşmesi imzalayarak telif ücreti alabilir. Teliften elde edeceği bu gelir, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 28. maddesindeki ticaret ve kazanç getirici faaliyet kapsamında yer almamaktadır.

* Devlet memurlarının, herhangi bir gazete veya dergide karikatürist olarak görev yapmaları mümkün müdür?

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 1/B maddesinde eser, sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim, edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fakir ve sanat mahsulleri olarak tanımlanmaktadır. Kanunun 18. maddesinde, "Bir eserin yapımcısı veya yayıncısı ancak eserin sahibi ile yapacağı sözleşmeye göre mali hakları kullanabilir" hükmü yer almaktadır. Bütün hükümleri birlikte değerlendirdiğimizde, devlet memurunun bir gazetede veya dergide hizmet akdine bağlı olarak karikatürist olarak görev yapamayacağı, ancak 5846 sayılı kanuna göre eser çıkartabilmesinin mümkün olması karşısında, yapacağı çizimlere yönelik telif sözleşmesi imzalayarak telif ücreti alabilmesinin mümkün bulunduğu görülmektedir.

Erdal AYDIN