Devlet ödemelerini günü gününe görecek

Neşe Karanfil / Haber

Devlet, pilot uygulaması başlanan bir sistemle günü gününe tüm yurt çapında ne kadarlık ödemesi olduğunu görecek. Nakde dayalı ödeme sistemi sayesinde bundan sonra yurdun herhangi bir yerindeki ödeme için kurum Hazine'ye "ödemem var" diye başvuracak. Hazine de bunu kendi sisteminde görebilecek. Böylece Hazine'nin saymanlıkları borçlanacağı zaman telefonla arayıp "büyük ödemen var mı?" diye sormasına gerek kalmayacak. Günlük olarak devletin ne kadar ödeme yapacağı bir gün önceden Hazine tarafından bilinecek.

Hazine telefon açıyordu

Devlette harcama ve gelirlerin toplanması şimdiye kadar Tek Hazine Hesabı sistemi üzerinden yürüyordu. Türkiye'nin herhangi bir yerindeki kamu kuruluşu ödemesi olduğunda gidip Ziraat Bankası'ndan para çekiyordu. Gelirler de aynı zamanda Ziraat Bankası'nda toplanıyordu. Ziraat Bankası haftalık olarak yaptığı işlemleri çarşamba günü Merkez Bankası'na rapor olarak yazıyordu. Ama örneğin harcamaların toplamı 1 milyar YTL, toplanan gelirler de 900 milyon YTL olduğunda, aradaki 100 milyon YTL'lik fark için Ziraat Bankası faiz yazıyordu. Ayrıca Ziraat Bankası Merkez Bankası'ndan yıllık 200 milyon YTL de komisyon alıyordu. Yine Hazine de iç borçlanma yapacağı günden birkaç önce özellikle büyük saymanlıklara telefon ya da faksla yüklü ödeme yapılıp yapılmayacağını soruyordu. Yüklü ödeme olduğunda bu aynı zamanda Hazine'nin borçlanma maliyetini artırıyordu.

Önceden bildirilecek

Bunun üzerine yapılan çalışmalar sonucunda 31 Temmuz 2007 tarihinde Maliye Bakanlığı, Hazine ve Merkez Bankası arasında bir protokol imzalandı. Tek Hazine Hesabı kaldırıldı, yerine Tek Hazine "Cari" Hesabı kuruldu. Sisteme göre, Türkiye'nin her yerinden yapılacak personel ödemelerinden elektrik, su faturalarına kadar bütün ödemeler önceden Hazine'ye bildirilecek. Ödeme talepleri Say2000i sistemi üzerinden Hazine İç Ödemeler Saymanlığı'na iletilecek. Kamu kuruluşunun diyelim ki ihale ödemesi var. Bunun ödeme emrini 4 Eylül'de Hazine'ye aktardı ama ödemesi 11 Eylül'de. Hazine bu ödeme emrini sistemine girecek ve 10 Eylül tarihinde tüm yurt çapındaki ödemelerle birlikte bu ödemeyi de bir gün önceden sisteminde görecek.

Ödemeler yine Ziraat Bankası üzerinden yapılacak ama Hazine ne kadarlık ödeme yapılacağını bileceği için nakit dengesini sağlama imkanına kavuşacak. Yetkililer şu anda uygulamanın pilot olarak Ankara'da başlatıldığını yakın bir zamanda tüm yurt çapına yayılmasının planlandığını söylediler. Sistem sayesinde Ziraat Bankası'nın da ödeme fazla olup gelir az toplandığında, aradaki farka faiz yazmasının da önüne geçilecek.

Sistem nasıl işleyecek

* Ödemeler önceden Hazine'yi bildirelecek.

* Ödeme talepleri Say2000i üzerinden iletilecek.

* Hazine ödeme emrini sisteme girecek.

* Hazine ödemeyi 1 gün önce sistemde görecek.

* Ödemeler Ziraat Bankası üzerinden yapılacak.

* Sistem sayesinde Ziraat'e faiz ödenmeyecek.