Faaliyet yavaşladı, üretim düştü

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye ve İstanbul İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketlerinin Aralık 2019 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, kasım ayında 49,5 olan İSO Türkiye İmalat PMI aralıkta değişim göstermeyerek 49,5 düzeyinde gerçekleşti ve faaliyet koşullarında hafif bir yavaşlamaya işaret etti. Bununla birlikte aralık ayı değeri 2019 yılı ortalamasının üzerinde ölçüldü. Üretim, 2019'un son ayında üst üste ikinci ay artış kaydetti. Artış ılımlı düzeyde olmasına rağmen kasım ayına göre güçlendi. Anket katılımcıları, yeni siparişlerdeki iyileşme belirtilerinin üretim artışını teşvik ettiğini ifade etti. Çok sınırlı bir yavaşlama gösteren yeni siparişler, büyük ölçüde istikrarlı görünümünü sürdürdü.

Yeni ihracat siparişlerinde ise hız kaybı devam etti ancak düşüş son beş ayın en düşük oranında gerçekleşti. İstihdamda üst üste iki aydır yaşanan yavaşlama, imalatçıların mevcut iş yükünü karşılamak için yeterli işgücüne sahip olduğunu gösterdi. Birikmiş işlerin daha da azalması, bu durumu destekledi. Aralık ayında üretim gereksinimlerindeki artışa bağlı olarak firmalar satın alma faaliyetlerini hızlandırdı. Bu durum, yaklaşık 2 yıldır süren düşüşün ardından girdi alımlarının yatay seyretmesine yardımcı oldu. Üretimdeki büyüme hızının stok artışını desteklemekte yetersiz kalmasına bağlı olarak, nihai ürün stokları gerilemeye devam etti. Kasımda yaklaşık beş yılın en düşük düzeyine gerileyen girdi maliyetleri enflasyonu yılın son ayında yükseldi, ancak seri ortalamasının belirgin şekilde altında kaldı. Girdi fiyatlarının arttığını bildiren firmalar, bu durumu para birimindeki zayıflığa bağladı. Maliyet yüklerindeki artış, firmaların satış fiyatlarını hafifçe yükseltmesine yol açtı ve böylece fiyatlardaki üç aylık düşüş eğilimi sona erdi. Kasımda 54,2 olan İSO İstanbul İmalat PMI aralık ayında 52,6'ya geriledi ancak yine de sektörde güçlü bir iyileşme dikkat çekti. Faaliyet koşulları üst üste dört ay boyunca güçlendi. Yeni siparişler aralıkta artmaya devam ederek yükseliş eğilimini beşinci aya taşıdı. Büyüme, kasım ayına kıyasla yavaşlamakla birlikte güçlü düzeyde kaydedildi. Anket katılımcıları yeni siparişlerdeki yükselişi genel olarak piyasa koşullarındaki iyileşmeye bağladı. Yeni ihracat siparişleri de artış gösterdi ancak bu artış toplam yeni siparişlere göre daha düşük oranda gerçekleşti.

TOPARLANMA SÜRECİ DEVAM EDİYOR

IHS Markit Direktör Yardımcısı Andrew Harker, şunları söyledi: "Son PMI verilerine göre, Türk imalat sektörü 2019'un sonunda toparlanma yolunda ilerlemeye devam etti. Bu durum, son dönemde resmi sanayi üretimi verilerinde kaydedilen artışların süreceğini gösteriyor. İmalatçılar halen devam eden zorlu faaliyet koşullarına ve uluslararası talep ortamında süregelen zayıflıklara rağmen bundan bir yıl öncesiyle kıyaslandığında, 2020 yılına daha yüksek bir güvenle bakıyorlar."

İMALAT SEKTÖRÜNE 186 BİN EK İSTİHDAM

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Kasım 2019'da 6 milyar liralık yatırıma tamamlama vizesi verildiğini ve 14 bin 705 kişinin işbaşı yaptığını vurgulayan Varank "Yüzde 45'i imalat sanayisinde olmak üzere 13,7 milyar liralık yatırımın önünü açtık, 20 bin 714 ilave istihdam öngörüyoruz" değerlendirmesinde bulundu. Ocak-Kasım 2019 dönemine ilişkin yatırım teşvik belgeleri hakkında da bilgi veren Varank, şunları kaydetti: "Ocak-Kasım döneminde, 104 milyar liralık yatırıma tamamlama vizesi verdik, 157 bin 374 istihdam oluştu. Yüzde 46'sı imalat sektöründe olmak üzere 116 milyar liralık yatırıma yeni teşvik belgesi verdik, 186 bin 394 ilave istihdam bekliyoruz. 2020 yılında yatırımlar öncülüğünde büyüyeceğiz."