Doğramacı'dan YÖK ve üniversite tavsiyesi

Yüksek Öğretim Kurulu'nun kurucusu ve Bilkent Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı İhsan Doğramacı, "Türkiye'de ve Dünyada Yükseköğretim Yönetimi" adıyla yayımlanan kitabında, hükümete yeni anayasada yer alması için YÖK yasasıyla ilgili önerilerde bulundu.

Doğramacı, yüksek öğretimin gelişmesini gözden geçirmek, Türkiye'de ve diğer gelişmiş ülkelerdeki üniversite-devlet ilişkileri ile yükseköğretim yönetim sistemlerini karşılaştırmak ve üniversite özerkliği ile akademik özgürlük kavramlarına açıklık getirmek amacıyla hazırladığı kitabında, yüksek öğretim yönetimi ile ilgili bazı tavsiyeler verdi.

-ÜNİVERSİTELERDE MÜTEVELLİ HEYETİ OLUŞTURULSUN-

Doğramacı, 2547 sayılı Kanun'un ilk çıktığı günkü haline döndürülmesi ve her üniversitede bir mütevelli heyetinin oluşturulmasının yararına dikkat çekerek, "Son 20 yılda mütevelli heyetlerince yönetilen vakıf üniversitelerinin başarıları ortadadır. İleride her üniversitede bir mütevelli heyet oluşturulması gerçekleştirilinceye kadar ABD'Nin New York ve California eyaletlerinde olduğu gibi "ülke çapında bir mütevelli heyet" düzeyinde bir "Yüksek Öğretim Kurulu"nun oluşturulması uygun olacaktır. Kurula üniversitelerin ve hükümetin yanı sıra sivil toplum örgütleri temsilcilerinin de katılımının sağlanması, kurulu daha çağdaş bir duruma getirebilir" dedi. Yüksek Öğretim Kurulu üyelerinin dörtte birinin üniversitelerarası kurulca, dörtte birinin Bakanlar Kurulu'nca, dörtte birinin de sivil toplum örgütlerince önerilerek cumhurbaşkanı tarafından atanması gerektiğini söyleyen Doğramacı, geri kalan dörtte birinin ise cumhurbaşkanınca doğrudan atanabileceğini ifade etti. YÖK'ün üniversiteler arasında yalnız eşgüdümü sağlaması ve milli düzeyde bir bir plan hazırlamasının yeterli olmadığını belirten Doğramacı, kurulun aynı zamanda etkili bir denetim görevi üstlenmesi gerektiğini vurguladı. Doğramacı, "Böylece en azından üniversitelerin kurul aracılığıyla devlete hesap verme sorumluluğunda olduğunun hatırlanması sağlanabilir" dedi.

-YÖK BAŞKANI ÜÇLÜ KARARNAME İLE ATANSIN-

Doğramacı, YÖK Başkanı'nın üçlü kararname ile atanması gerektiğine de dikkat çekerek, milli eğitim bakanının veya seçeceği bir yardımcısının da toplantılara başkanlık edebileceğini belirtti.

-ÜNİVERSİTELER ÜÇ GRUBA AYRILSIN-

Tüm üniversitelerin aynı pota içinde yönetilmesinin gerçekçi olmadığını kaydeden Doğramacı, üniversitelerin YÖK tarafından kategorilere ayrılması önerisinde bulundu. Doğramacı, üniversitelerin üç gruba ayrılmasında, yönetimlerinin de YÖK'ün gözetimi ve denetimi altında düzenlenmesinde yarar olduğunu belirterek şu ifadelere yer verdi: "Bu düzenleme şu şekilde yapılabilir: Birinci gruba az sayıda ve özel statüde üniversiteler alınabilir. Bazı üniversitelerimize ODTÜ'nün mütevelli heyet tarafından yönetildiği dönemdeki statüsüne benzer bir statü verilebilir. Böylece, son yıllarda vakıflarca kurulan ve hızla gelişen üniversitelerdeki idari ve mali esnekliklerden devlet üniversitelerinin de yararlanmasının yolu açılabilir. İkinci grup devlet üniversitelerine özel statü dışında katılan, ancak uluslar arası atıf endekslerine göre araştırmaları üst düzeyde ve yeterli sayıda bulunan üniversiteler alınabilir. Üçüncü gruba da yeni kurulan ve daha ziyada lisan ve ön lisans düzeyinde eğitim-öğretim veren üniversiteler girebilir."