Afet arşiv sistemi, 2008 yılında hizmete girecek
Türkiye'de meydana gelen afetler hakkında verilerin elektronik ortamda hizmete sunulmasını öngören Ulusal Afet Arşiv Sistemi, 2008 yılı başında uygulamaya konulacak.
Afet İşleri Genel Müdürü Mustafa Taymaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, proje çerçevesinde Türkiye'nin deprem, sel, heyelan, çığ düşmesi gibi sık görülen doğal afetler konusundaki deneyimleri, sonuçları, ulaşılabilen belgeleri, görüntüleri ve analiz yapmaya yönelik istatistiksel bilgileri web ortamına aktardıklarını belirtti. Vergi girişinin yüzde 80 oranında tamamlandığını bildiren Taymaz, Türkçe, İngilizce ve Fransızca olmak üzere 3 dilde hizmet verecek sistemin, yerli ve yabancı tüm araştırmacılara ve vatandaşlara açık olacağını söyledi.
Afete hazırlık ve zarar azaltma çalışmalarında, yaşanmış afetlere ilişkin bilgi birikiminin büyük önem taşıdığını vurgulayan Taymaz, Türkiye'de, bu alandaki verilerin kağıt ortamında, dağınık bir şekilde saklandığını bu yüzden ?sınırlı imkanlar ve güçlüklerle? bazı analizlerin yapılabildiğini anlattı. Sistemin bu açığı kapatarak, çalışmalara büyük katkı sağlayacağını belirten Taymaz, vatandaşların afet risklerine karşı bilinçlenmesine de yardımcı olacağını kaydetti.
Taymaz, herhangi bir bölgeden ev almak veya kiralamak isteyen vatandaşın, sistemden o bölgeye ilişkin arama yapıp, yerleşim bölgesini tehdit eden afet risklerini görebileceğini kaydetti. Mustafa Taymaz, varsa etüd raporlarından da zemin hakkında bilgi sahibi olunabileceğini ifade ederek, mevcut etüd raporlarını sisteme yüklediklerini ancak bu alanda eksiklikler bulunduğunu belirtti. Taymaz, ?Bilgi, elimizdeki verilerle sınırlı. Etüd raporlarını, verileri, artırmaya çalışacağız. Bunlar, Afet Tehlike Haritaları için de bilgi bankası oluşturacak? dedi.
?ZARAR AZALTMA ÇALIŞMALARI OLDUKÇA GERİ PLANDA?
Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Merkezi çalışanlarından Jeofizik Mühendisi Gülşah Hamzaçebi, Dr. Jeoloji Yüksek Mühendisi Murat Nurlu, Jeofizik Yüksek Mühendisi Demir Akın ve Jeofizik Mühendisi Nurcan Koç'un hazırladığı bildiriye göre, sistemde, ülkeyi en fazla etkileyen deprem, heyelan, kaya düşmesi, çığ, su baskını ve orman yangınları öncelikli olarak ele alındı. Bu kapsamda Afet İşleri Genel Müdürlüğü arşivinde bulunan veriler taranarak, bilgisayar ortamına aktarıldı. Sistemin temelinde sorgulanabilir veri tabanı baz alındı. Kullanıcıların harita üzerinden de veri tabanını sorgulayabilmesine zemin yaratıldı.
Bundan sonraki aşamada diğer kurumlarla ilişkiye geçilerek onların arşivinde bulunan afet bilgileri sisteme girilecek.
Türkiye'de özellikle son yüzyılda gerek ekonomik gerekse sosyal açıdan büyük zararlara yol açan afetlerin meydana geldiği kaydedilen bildiride, şu tespitlere yer verildi:
?Geriye dönüp bakıldığında henüz yapılması gereken çalışmaların bir çoğunun gerçekleşemediği, koordineli bir bütünlüğün sağlanamadığı ve en önemlisi afet zararlarının azaltılması çalışmalarının diğer ülkelere göre oldukça geri planda kaldığı gözlenmektedir. Bunda en büyük eksikliği toplumun, kurumların ve uygulayıcıların afet bilinci kavramını tam olarak algılayamaması ve bilgi birikimi eksikliğidir.?
Bildiriye göre, sistem, bir çok bilgiyi tozlanmış raflardan alarak kullanıcının bilgisayar başında istediği zaman ulaşabileceği birer kaynağa dönüştürecek.
Web sayfasında genel bilgiler, arama motoru ve yayınlar temel konular olacak, kullanıcı afet türüne, afet yerine, afet tarihine göre sorgulama yöntemiyle ve harita üzerinden seçeceği bölgeye göre istediği veriye ulaşacak. Mevcut olması halinde o afet olayıyla ilgili fotoğraf, film ve benzeri belgeleri de kullanabilecek.
Ulusal Afet Arşiv Sistemi, afetler konusunda atılacak yapıcı adımlardan birini oluşturacak. Bir şehrin şimdiki durumunu gösteren büyük ölçekli haritalar ile arşivlerden elde edilecek verilerle yerleşim yerinde günümüze kadar meydana gelen değişiklikler belirlenebilecek. Bu değişikliklere neden olan politik, sosyal, kültürel, ekonomik ve doğal etmenler, tarihteki diğer önemli ayrıntılarla birlikte gün ışığına çıkarılabilecek.