Sayıştay Diyanet'in ihale mevzuatına uymadığını tespit etti

Ramazan ayının başlangıcı İdare tarafından bilindiği halde tedbir alınmamış

İdare, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre Açık İhale Usulü ile gerçekleştirmesi gereken işlerin temini için uygun olmayan usuller kullanmıştır.

4734 sayılı Kanunun 5'inci maddesi "Temel İlkeler"i düzenlemiştir. Anılan maddenin dördüncü fıkrası, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünü temel usul olarak belirlemiş, diğer ihale usullerinin Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabileceğini hükme bağlamıştır.

Sözü edilen Kanunun 19'uncu maddesine göre açık ihale usulü, bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür. Ancak İdare, bu usulde yapması gereken bazı ihaleleri diğer istisnai usullerde gerçekleştirmiştir.

Örneğin, 2020/222657 kayıt numaralı İftar-Sahur Canlı Yayın Programı Hizmet Alımı işini 4734 sayılı Kanunun 21'inci maddesinin (b) bendi kapsamında Pazarlık usulü ile gerçekleştirmiştir. İdare, ihale onay belgesinde bu usulün seçilmesine gerekçe olarak programın yapılacağı mekanın Ramazan ayına kısa bir süre kala belirlenebildiği ve programda kullanılacak ekipmanların mekan belirlendikten sonra ayarlanabildiği, bu sebeple de açık ihale usulü uygulamak için vakit kalmadığı hususlarını göstermiştir.

Bir başka örnekte İdare, 2020/415988 kayıt numaralı 4-6 Yaş Grubu Muhtelif Kitap İşi ihalesini yine 4734 sayılı Kanunun 21'inci maddesinin (b) bendi kapsamında pazarlık usulü ile gerçekleştirmiştir. İhale onay belgesinde Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ihaleye konu kitapların basımına ivedi olarak ihtiyaç duyduğunu ihaleyi gerçekleştiren birim olan Dini Yayınlar Genel Müdürlüğüne bildirdiği, ancak basım için grafik, tasarım ve kapak çalışmaları yapıldığı, işin açık ihale ile gerçekleştirilmesi durumunda Eylül ayında Kuran kurslarına başlayacak öğrencilerin kullanımına yetişmeyeceği, bu sebeplerle de pazarlık usulü ile ihalenin gerçekleştirileceği belirtilmiştir.

İdarenin uyguladığı pazarlık usulü (21/b), Kanuna göre doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması durumlarında uygulanabilmektedir.

Kuran kurslarına Eylül ayında başlaşlandığı halde gerekli tedbirler alınmamış

Verilen örnekler incelendiğinde Ramazan ayının başlangıcı İdare tarafından bilinmektedir. Aynı şekilde öğrenciler Kuran kurslarına Eylül ayında başlamaktadır. İdare tarafından rahatlıkla yıl başından itibaren bu ihalelerin planlanması mümkündür. Kullanılan pazarlık usulünde belirtildiği gibi bir ivedilik durumu mevcut değildir. İdare ile yapılan görüşmelerde uygulayıcılar tarafından ihaleler pandemi dönemine denk geldiğin için salgın hastalık durumunda örnekleri verilen ihalelerin sözü edilen (b) bendi ile yapılabileceği sonucuna varıldığı anlaşılmıştır. Ancak bendin lafzından anlaşılacağı üzere salgın hastalık dahil bentte değinilen sebeplerle ivedilik durumu arasında bir illiyet bağının olması şarttır. Bir başka deyişle salgın hastalık koşullarının bulguda örneklenen alımların açık ihale usulü ile temin edilmesine engel olması gerekmektedir. Pandemi koşulları söz konusu hizmetlerin açık ihale ile temin edilmesine engel teşkil etmemektedir.

İdarenin uygun olmayan ihale usulleri ile alımlarını gerçekleştirmesi 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun rekabet, eşit muamele ilkelerine aykırıdır. İhalelerin zamanında ve uygun usullerle gerçekleştirilmesi, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması gerekmektedir.