Memura kınama cezası Anayasa'ya uygun
- Anayasa Mahkemesi'nin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun uyarma ve kınama cezalarını yargı denetimi dışında bırakan hükümlerinin iptal isteminin reddine ilişkin kararının gerekçesi, Resmi Gazete'de yayımlandı.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesi uyarınca davacılar hakkında verilen "kınama" cezalarının iptali istemiyle açılan davalarda itiraz konusu kuralların Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan yerel mahkemeler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 135. maddesinin ikinci fıkrası ile 136. maddesinin dördüncü fıkrasının Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu.
Yerel mahkemelerden gelen başvuruları birleştiren Yüksek Mahkeme, oy çokluğuyla iptal istemini reddetmişti.
Anayasa Mahkemesi'nin gerekçesinde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 135. maddesinde, disiplin cezalarına karşı ilgililerin başvurabilecekleri yolların öngörüldüğü, bu maddenin ikinci fıkrasında aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması ve devlet memurluğundan çıkarma cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabileceğinin belirtildiği ifade edildi.
Gerekçede, yasanın 136. maddesinde ise disiplin cezalarına karşı itirazda bulunma süresi, itiraz edilmeyen kararlar ile itiraz üzerine verilen kararların kesin olduğu ve bu kararlar aleyhine idari yargı yoluna başvurulamayacağının hükme bağlandığı anımsatıldı.
Gerekçede, Anayasa'da kural olarak, idarenin her türlü eylem ve işlemine karşı yargı yolunun açık olduğu kabul edilmekle birlikte, Anayasa'nın bazı maddelerinde belirli idari işlemlere karşı yargı yolunun kapatıldığı vurgulandı.
Yargısal denetim bakımından uyarma ve kınama cezalarının, genel kural kapsamı dışında tutulmasının sebebi olarak madde gerekçesinde bu cezaların "özellikleri"nin gösterildiği belirtilen gerekçede, disiplin cezalarının ağırlıklarının birbirinden farklı olduğu, uyarma ve kınama cezalarının en hafif disiplin cezalarını oluşturduğu ifade edildi. Gerekçede, şöyle denildi:
"Anayasanın 129. maddesinde yargı denetimi dışında bırakılamayacak disiplin cezalarının belirtilmesi ve uyarma ve kınama cezalarının bu kapsam dışında tutulması, Anayasa koyucunun bu cezaları yargı denetimi dışında bıraktığının bir göstergesini oluşturmaktadır. Yasa koyucunun, Anayasa'nın anılan maddesine aykırı olarak uyarma ve kınama cezalarına karşı yargı yolunu açabilmesi olanaklı değildir. Anayasa'da yasa koyucuya bu konuda bir takdir hakkı tanınmamıştır.
İtiraz konusu yasa kuralları ile devlet memurlarına verilen uyarma ve kınama cezaları, Anayasa'da yer alan hükme ve Anayasa koyucunun bu yöndeki iradesine uygun olarak yargı denetimi dışında tutulduğundan, söz konusu kuralların Anayasa'ya aykırılığından söz edilemez. Belirtilen nedenlerle, itiraz konusu kurallar Anayasa'nın 125. ve 129. maddelerine aykırı değildir."