Keneler radyasyonla kısırlaştırılacak
Katil keneleri radyasyonlu 'kısır keneler' yenecek
Olcay AYDİLEK ANKARA
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, yazın gelmesiyle birlikte ölüm saçmaya başlayan kenelerin kökünü kazıyacak proje çalışmalarını hızlandırdı..
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), Türkiye'nin değişik illerinde ölüm saçan kenelerin soyunu kurutmak için bir süredir, "steril böcek" tekniği üzerinde çalışma yapıyor. Proje kapsamında, laboratuvar ortamında kenelere belli oranda "gama radyasyon" veriliyor. Keneler, gama radyasyon ile kısırlaştırılıyor, diğer bir deyişle steril hale getiriliyor. Kısırlaştırılan keneler doğaya salınacak ve hayvanlar, içgüdülerinin gereğini yerine getirerek çiftleşecek. Ancak çıkan yumurtalar, gelişimini sürdüremeyecek. TAEK yetkilileri, Türkiye'de birçok ölüme neden olan enfeksiyonun, "hyalomma" soyuna bağlı keneler tarafından nakledildiğine işaret etti. Kenelere karşı kullanılan kimyasal maddelerin (insektisit ve akarisit) kene türlerini öldürdüğünü işaret eden yetkililer, "Fakat bu, soruna geçici çözüm getirir. Gelecek nesilleri ve göçleri etkilemez" dediler.
KENE DÜN DE CAN ALDI
Yetkiler, proje kapsamında steril böceklerin doğaya salınacağı bölgenin seçimi için Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığının görüldüğü iki bölgeden, her ay kene örnekleri toplandığını söyledi. Bu çalışmayla tür ve cins tayini yapıldığını vurgulayan yetkililer, "Ayrıca ışınlanmış ve ışınlanmamış kenelerin doğal koşullarda nasıl davranacakları, ışınlamanın başarılı olup olmayacağı, laboratuvar koşullarında deneylerle inceleniyor" dediler. Projenin tamamlanmasının birkaç yıl alabileceği vurgulandı. Öte yandan Samsun'da kene ısırığı şüphesiyle tedavi gören tedavi gören Seyit Yalçın (26) da hayatını kaybetti.
Projenin basamakları
* Laboratuvar ortamında 'gama radyasyon' ile kısırlaştırılan keneler, doğal ortama bırakılacak.
* Hayvanlar, içgüdülerinin gereğini yerine getirerek çiftleşecek.
* Çiftleşmeden çıkan yumurtalar, gelişime elverişli olmayacak.
* Belli bir dönem içinde, hastalık yayan kene nesli tükenecek.