'e-devlet' ortada kaldı

Kamu kurumlarıyla ilgili yazışma ve bürokratik hizmetlerin internet üzerinden yapılmasına imkân veren ?elektronik devlet' konusunda ilginç bir tartışma yaşanıyor. Altyapısı Türk Telekom bünyesinde bulunan ?e-devlet' sistemi, özelleştirme sebebiyle DPT'ye devredilecek.

İnternet teknolojisinden kamu kurumlarının daha fazla faydalanması için oluşturulan e-devlet, özelleştirmenin gölgesinde kaldı. Türk Telekom'un Oger Grubu'na satılmasının ardından kamuya internet için gerekli teknik desteği kimin vereceği tartışma konusu oldu. Telekom'dan sonra e-devlet hizmetinin Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yerine getirilebileceğini belirten uzmanlar, ?Ancak DPT'nin veri tabanını devralması bir yılı bulur.? tespitini yapıyor. Arada geçen sürede sanal hizmetlerin aksamaması için Oger'in devreye gireceğine dikkat çekilirken, bu durumun kamuya ait gizli bilgilerin özel şirket eline geçmesi anlamına geldiği savunuluyor.

Bürokrasiyi azalttığı ve tasarruf sağladığı için kalıcı bir politikaya dönüştürülen elektronik devlet, kısa sürede yaygınlaştı. İşyerleri çalışanlar için prim beyanlarını internet üzerinden yaparken, öğretmen adayları müracaatlarını sanal ortamda gerçekleştirebiliyor. TC kimlik numarasından vergi numarasına, araç trafik sorgulamasından kamunun sınav sonuçlarına kadar pek çok hizmetin verildiği ?e-devlet'in teknik altyapısını Türk Telekom elinde bulunduruyor. Ancak özelleştirme kararı bu konuda yeni bir tartışma başlattı. Şirketin Oger Telekoms'a geçişine sayılı günler kalmasına rağmen, e-devlet altyapısının devri belirsizliğini koruyor. Kurumlar arasında koordinasyon sağlanması ve e-devlet projesinin yürütülmesinden Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) sorumlu. Telekomünikasyon Kurumu ile ortaklaşa yürütülen faaliyetlerin koordinatörlüğünü yapan DPT'nin sistemin altyapısını devralmak için hazır olmadığı öne sürüldü. Telekom yetkilileri, Devlet Planlama'nın söz konusu altyapıyı en erken bir yılda bünyesine alabileceğini dile getiriyor.

Satış sözleşmesi haftaya imzalanması beklenen Telekom'un devir işlemlerinin de bu süreçten sonra başlaması öngörülüyor. Telekomünikasyon Kurumu yetkilileri ise Telekom'un özelleştirildikten sonra da kamu hizmetini sürdüreceğini belirtiyor. Şimdilik hizmet devri konusunda bir çalışma yapılmadığını kaydeden yetkililer şu bilgileri veriyor: ?Devlet kurumlarının verilerinin işlendiği ve entegrasyonun sağlandığı e-devlet projelerinin altyapısının devri için çalışma yapan bir kurum yok. Bundan sonrası için yapılacak çalışmalar Ulaştırma Bakanlığı'nın tespit edeceği bir kurum tarafından yönetilecek. Böylelikle hizmetlerde herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi hedefleniyor.?

Başta Amerika olmak üzere İtalya, Belçika, Avustralya ve Bulgaristan gibi çok sayıda ülkede e-devlet projesini kamu kurumları yürütüyor. Gana ve Somali gibi ülkelerde ise e-devlet özel şirketler tarafından gerçekleştiriliyor. Özelleştirme ile birlikte söz konusu altyapının da devlet kurumlarına geçmesi gerektiğini vurgulayan Türk Bilişim Derneği Başkanı Turhan Menteş, bu büyüklükte bir veri tabanın özel şirket eline geçmesini sakıncalı buluyor. Menteş, kurumun özelleştikten sonra iletişim alanında tekel olacağını ve tekeli elinde bulunduran her şirketin ülkenin bilgi güvenliğinde tehdit oluşturacağını ileri sürüyor. Bilişim Derneği'nin hazırladığı rapora göre, internet kullanım oranının yüzde 9 olduğu Türkiye'de halkın sadece yüzde 3'ü e-devlet hizmetlerinden yararlanıyor. Bu rakam Norveç'te yüzde 53, Kanada'da yüzde 46, Hindistan'da ise yüzde 22. İnternet ve e-devlet kullanımı konusunda karnesi zayıf olan Türkiye, bilgi güvenliği açısından da hiç iyi durumda değil. Amerika'da Brown Üniversitesi tarafından hazırlanan ?Dünyada e-devlet' adlı raporda, Türkiye'nin bu konuda bir güvenlik politikasına sahip olmadığı belirtiliyor.

TÜRKİYE, E-DEVLET UYGULAMASINDA ARKA SIRALARDA YER ALIYOR
Ülke - Oran (Yüzde)
ABD - 57,2
Tayvan - 52,5
Avustralya - 50,7
Kanada - 49,6
İngiltere - 47,1
İrlanda - 46,9
İsrail - 46,2
Singapur - 44,0
Almanya - 40,6
Fransa - 40,1
Vatikan - 40,0
Malezya - 39,0
Belçika - 38,0
Arjantin - 38,0
Türkiye - 30,3
Somali - 20,0
Kaynak: ABD'deki Brown Üniversitesi