Asgari ücret, kedi, köpeğe harcanan paradan daha az

Memur-Sen AR-GE Merkezi tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye brüt 331 euroluk asgari ücretle 25 Avrupa ülkesi içinde en düşük asgari ücret veren ülkeler sıralamasında 12. sırada yer aldı.

Önceki gün açıklanan asgari ücret oranında yine Avrupa'nın gerisinde kaldık. 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren uygulanmaya başlayacak yeni asgari ücretle ilgili tartışmalar devam ederken yapılan araştırmayla, Türkiye'nin ücretlilerin yaşam koşullarıyla ilgili çarpıcı bir gerçeği ortaya çıkardı.

25 Avrupa ülkesindeki asgari ücret miktarları baz alınarak yapılan araştırmada Türkiye'nin, 331 euruoluk asgari ücretle Avrupa'daki 2005 asgari ücret seviyesini bile yakalayamadığını gösterdi. Türkiye 331 euroluk asgari ücretle 25 Avrupa ülkesi içinde en düşük asgari ücret veren ülkeler sıralamasında 12. sırada yer alıyor.

Avrupa'da asgari ücretler yıllık enflasyon oranının üzerinde artıyor

1 Ocak 2006 tarihinden itibaren 16 yaşından büyükler için brüt 531 YTL, net 380 YTL 46 YKR olarak belirlenen asgari ücret, açlık sınırının çok altında kalırken, aynı zamanda Avrupa standartlarının çok altında olmasıyla da dikkat çekiyor.

Avrupa İşverenler Federasyonu'nun (FedEE) raporuna göre, Avrupa'da asgari ücret oranları 2005 yılının başında, yaşamak için gerekli miktarın %50'sinin de üzerine çıkarak, ortalama %9.2 arttı. 25 Avrupa ülkesinden 12'si, 1 Ocak 2005 itibarıyla asgari ücretleri arttırdı. Türkiye'nin haricindeki bütün bu ülkelerde asgari ücretler, yıllık enflasyon oranının düzeyine ya da önemli ölçüde üzerine çıktı. Örneğin Çek Cumhuriyeti'nde yıllık enflasyon oranı %2.6 iken, asgari ücretler %7.2 oranında arttırıldı. Ancak değişik Avrupa ülkelerinde uygulanan asgari ücret miktarları arasında da büyük farklar görülüyor. 2005 yılında Lüksembourg'da çalışan bir kişinin aylık brüt asgari ücreti 1,466 Euro iken, aynı rakam Letonya'da 121 Euro olacak.

Memur-Sen Ar-Ge merkezinin yaptığı araştırmaya göre çeşitli ülkelerde asgari ücret tespiti için değişik sistemler uygulanıyor. Avrupa Birliği ülkelerinde bu çeşitlilik kendini gösteriyor. Almanya, Danimarka, Finlandiya, İtalya, İsveç'te resmi asgari ücret uygulaması bulunmuyor. Ancak değişik sektörlerdeki ücret belirleme çalışmaları toplu sözleşmelerle sağlanılıyor. Resmi asgari ücretin var olduğu diğer Avrupa ülkelerinde de ücret belirleme ve yenileme de farklılıklar göze çarpıyor.
Asgari ücret, Belçika, Fransa, Lüksembourg, Malta'da otomatik endeksleme yöntemiyle, Yunanistan, İspanya, Portekiz'de yıllık resmi enflasyon tahminlerine göre, İrlanda, İngiltere, Estonya, Macaristan, Lituanya, Slovakya'da ise sosyal tarafların tavsiyesi üzerine hükümet tarafından yenileniyor.

Asgari ücretin kapsamı da ülkelere göre değişiyor. Birçok ülkede tüm çalışanları kapsayan asgari ücret, Slovakya ve Türkiye'de 16 yaş üzeri, Fransa, Lüksembourg, İrlanda ve Yunanistan (Yunanistan'da fizik gücü ile çalışanların dışındakiler 19 yaş ve üzeri) gibi ülkelerde 18 yaş ve üstü, Belçika'da 21 yaş ve üstü, Hollanda'da ise 23 yaş ve üstü için uygulanıyor. Ocak 2005 verilerine göre Avrupa'daki 25 ülkenin uyguladığı resmi brüt asgari ücret miktarlarına göre asgari ücretin en düşük olduğu Rusya 19 ?, en yüksek olduğu ülke Belçika 1.317?. Türkiye'de ise 1 Ocak 2005 itibariyle uygulanan asgari ücret 266 ?, 1 Ocak 2006 itibariyle uygulanacak yeni asgari ücret miktarı ise 331 euro.

Kedi, köpeğe harcanan paradan daha az

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Memur-Sen Genel Başkanı Dr. Ahmet Aksu, açıklanan oranın komik olduğunu söyleyerek, "Türkiye'de zenginler ve işverenler tarafından yüz bine yakın beslenen kedi, köpek ve hayvan var. Zenginlerin kedi ve köpeklerine alınan ithal mamalarına yapılan masraf asgari ücretliye verilen zamdan daha fazladır."

İşverenleri sadece kendi karlarını düşündüğünü ifade eden Aksu, "Açıklanan rakam, bugün bir işverenin yediği bir yemek ve garsona bıraktığı bahşişten daha azdır.

Asgari ücretli, bir işverenin çocuğuna verdiği harçlık kadar bile maaş almıyor" şeklinde konuştu. Türkiye'nin asgari ücretten yapılan kesintilerin ve vergilerin yüksekliği bakımından OECD üyesi ülkelerin başında geldiğine dikkat çeken Aksu, "Asgari ücretin tanımında, ".. zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek" denmesine karşın halihazırda sürdürülen uygulama ile asgari ücretten gelir vergisi, sigorta yapı ve zorunlu tasarruf gibi kesintiler yapılıyor.

Yapılan bu kesintiler nedeniyle, asgari ücret daha başlangıçta eksik ödenmeye başlıyor. Bugün asgari ücretli, memur, bir sanayiciden daha fazla vergi ödüyor.

Hükümet yeni istihdam politikaları geliştirmeli ve asgari ücretliden aldığı vergiyi hiç almamalıdır" şeklinde konuştu.

Avrupa'daki ülkelerde uygulanan brüt asgari ücret oranları