Ette alicengiz oyunu

Et ve Süt Kurumu'nun (ESK) isim hakkını kullanarak faaliyet gösteren franchise mağazaların et satışı oyunu akıllara durgunluk verdi. "Et krizi yaşanıyor. ESK bize istediğimiz kadar ürün tedarik etmiyor" diye isyan eden mağazaların yaptığı toptan satışlara perakende fişi keserek durumu devletten gizlediği belirlendi. Toptan et satışı yapmanın ESK tarafından kapatılma sebebi olduğunu bilen mağazalar, yüksek kar elde ederken, kapatılmamak için de toptan satışlarını perakende gibi göstermiş. Son 2 yılda ESK'nın yaptığı denetimlerde bu tip faaliyetler gösterdiği saptanan 16 mağaza kapatıldı.

TEDARİK SIKINTISI YOK

SABAH'ın edindiği bilgilere göre ESK ismiyle faaliyet gösteren franchise mağazaların "et tedarik edilmiyor" yönündeki açıklamalarının perde arkasında, kurumun kendilerine daha fazla et tedariki sağlaması yatıyor. Ramazan ayında ete olan talebin artacağını iyi bilen mağazalar, daha fazla et sağlanarak yüksek kar elde etmek istiyor. Mağazaların geçtiğimiz yıla göre ESK'dan et talebi yüzde 62 oranında artarken, kurum bu talepleri şimdiye kadar sorunsuz bir biçimde karşıladı. Ramazan ayında da taleplerin geri çevrilmediği ifade edilirken, mağazalardan gereken et ihtiyacının üzerinde taleplerin sürdüğü belirtildi.

PERAKENDE FİŞİ

Tüketicilere et ulaştırmakla görevli franchise mağazalarının otel ve restoranlara toptan et satışı yaptığı belirlendi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile ESK'nın yaptığı incelemelere göre, toptan et satışı yapmanın kapatılma sebebi olduğunu bilen mağazalar, bu satışlarını perakende kamuflajıyla gizledi.

TOPTAN SATIŞ KAPATMA SEBEBİ

ESK'nin mağazaların işleyişlerini düzenleyen Franchise Yönetmeliği'ne göre, toptan et satışı yapmak kapatılma sebebi. Benzer şekilde, devletin belirlediği et fiyatlarından farklı oranlarda satış yapmak, başka firmaların ürünlerine yer vermek, ESK'nın belirlediği standartların dışına çıkmak da yönetmelikle yasaklanmış durumda.

YÜKSEK KAR İMKANI

Dışarıdaki fiyatların altında ama perakende satışa göre de yüksek fiyata toptan satış yapan ve bu şekilde kar eden mağazalar, bu yolla hem restoranları kendine çekiyor hem de önemli karlar elde ediyor. Örneğin, dışarıda 26 liraya satılan fakat ESK'nın belirlediği fiyatla mağazalarda 20 lira olan dana kıyma, otellere de 23 liradan veriliyor. Bu durum hem otelin piyasa fiyatının altında toptan et almasını hem de mağaza sahibinin kar elde etmesini sağlıyor.

ÜRETİM ARTTI KUZU ETİ UCUZLADI

Türkiye'de son yıllarda küçükbaş hayvan varlığının yaklaşık yüzde 50 artması, koyun ve kuzu eti fiyatının düşmesini sağladı. Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, karkas koyun etinin kilogramının 18'den 12.50 liraya, karkas kuzu etinin 23'ten 18.50 liraya düştüğünü, sığır etine göre uygun seviyeye geldiğini söyledi. Üretim artışı ve mevsimsel durumun, fiyatları düşürdüğünü belirten Tunç, şunları kaydetti: "Türkiye'nin toplam küçükbaş hayvan varlığı 26'dan 40 milyona ulaştı. Bununla birlikte aralık-ocakta doğan kuzular, nisan-mayısta kesilmeye başlanıyor. Kesim dönemi olması nedeniyle de piyasada bol miktarda koyun ve kuzu eti var. Hem üretimin hem de kesimin artması, fiyatları düşürüyor."

KIRMIZI ETTE 'FİYAT' POLEMİĞİ BÜYÜYOR

Ulusal Kırmızı Et Konseyi ve Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bılıkçı, kırmızı et fiyatlarının son bir yıldır sürekli artış gösterdiğini belirterek, "Bunun nedeni besiciler. Küçük besicinin elinde mal kalmadı ancak büyükler daha yüksek fiyata satmak için elindeki malı çıkarmıyor" dedi. Kırmızı et sanayicileri olarak sektörün yüzde 80'ini temsil ettiklerini, geri kalan yüzde 20'lik kesimin Et ve Süt Kurumu ile diğer küçük üreticilerden oluştuğunu anlatan Bılıkçı, besiciden aldıkları hayvanı işleyerek aracısız perakende satış noktalarına ulaştırdıklarını anlattı. Bılıkçı, "Hayvanı besiciden alır, işler ve perakende noktalarına ulaştırırız. Sektörün yüzde 80'inde arada tüccar, komisyoncu, toptancı yok" dedi.