Vatandaşlıkta askerlik şartı kalkıyor

 Türk vatandaşlığının kaybettirilmesinin nedenlerini yeniden belirleyerek sınırlamalar getiren Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı, alt komisyon raporu üzerinden 21 Haziran Çarşamba günü TBMM İçişleri Komisyonu'nda ele alınacak.

Tasarı, Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybına dair iş ve işlemlerin yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirliyor. Buna göre, doğumla kazanılan Türk vatandaşlığı, soy bağı veya doğum yeri esasına göre kendiliğinden kazanılacak.

Türkiye içinde veyadışında Türk vatandaşı evli ana-babadan doğan çocuk, Türk vatandaşı anne, yabancı babadan evlilik dışı doğan çocuk, Türk vatandaşı baba-yabancı anneden evlilik dışı doğan çocuk, soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanacak.

Türkiye'de doğan ve yabancı anne babasından dolayı doğumla herhangi bir ülkenin vatandaşlığını kazanamayan çocuk, doğumdan itibaren Türk vatandaşı olacak. Türkiye'de bulunmuş çocuk, aksi sabit olmadıkça Türkiye'de doğmuş sayılacak.

TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAZANMAK

Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, kanunda belirtilen şartları taşıması halinde, yetkili makam kararıyla bu hakkıelde edebilecek. Ancak aranan şartları taşımak, vatandaşlığın kazanılmasında kişiye mutlak bir hak sağlamayacak.

Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda; kendi milli kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak, başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye'de kesintisiz 5 yıl ikamet etmek, Türkiye'de yerleşmeye karar verdiğini davranışlarıyla teyit etmek, tehlikeli bir hastalığı bulunmamak, iyi ahlak sahibi olmak, yeteri kadar Türkçe konuşabilmek, Türkiye'de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartları aranacak.

Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel oluşturacak bir hali bulunmamak şartı taşımak kaydıyla, Bakanlığın teklifi, Bakanlar Kurulu'nun kararıyla Türkiye'ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler, vatandaşlığa alınması zorunlu görülen kişiler ile göçmen kabul edilen kişiler, Türk vatandaşlığını kazanabilecek.

YENİDEN VATANDAŞLIK

Türk vatandaşlığı kaybettirilenler Bakanlar Kurulu kararıyla, Türk vatandaşlığını kaybedenler Bakanlık kararıyla, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması ve Türkiye'de 3 yıl ikamet etmek şartıyla Türk vatandaşlığını yeniden kazanabilecek.

Bir Türk vatandaşıyla evlenme, doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmayacak. Ancak bir Türk vatandaşıyla en az 3 yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar, Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilecek.

Başvuru sahiplerinde; aile birliği içinde yaşama, evlilik birliğiyle bağdaşmayacak faaliyette bulunmama, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama şartları aranacak. Başvurudan sonra Türk vatandaşı eşin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi halinde evlilik şartı aranmayacak.

EVLAT EDİNİLEN ÇOCUĞUN VATANDAŞLIĞI

Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması, eşin vatandaşlığında etkili olmayacak. Ana veya babanın Türk vatandaşlığınıkazandığı tarihte velayeti kendisinde bulunan çocukları, diğer eşin oluru halinde Türk vatandaşlığını kazanacak. Muvafakat verilmemesi halinde ana veya babanın meskeninin bulunduğu ülkedeki hakim kararına göre işlem yapılacak.

Ana veya babanın Türk vatandaşlığını kazandığı tarihte kendileriyle birlikte işlem görmeyen çocukları, ergin olduktan sonra Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvurdukları takdirde gerekli şartlar aranacak.

Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen 7 yaşından küçük çocuk, evlat edinildiği tarihten itibaren Türk vatandaşlığını kazanacak. Ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar, ergin olmalarından itibaren 3 yıl içinde seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kazanabilecek. Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya seçme hakkının kullanılmasıyla kaybedilecek.

Türk vatandaşlığının kaybettirilmesi, Bakanlar Kurulu kararının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girecek. Kaybettirme kararları şahsi olacak, ilgilinin eş ve çocuklarına etki etmeyecek. Türk vatandaşlığını, yalan beyan veya bilgileri gizleyerek kazanankişinin vatandaşlığı, kararı veren makam tarafından iptal edilecek. Ancak vatandaşlığın kazanılmasından 10 yıl geçtikten sonra iptal kararı verilemeyecek.

TÜRK VATANDAŞLIĞINDAN AYRILABİLECEKLER

Tasarıda, ergin olmalarından itibaren 3 yıl içinde Türk vatandaşlığından ayrılabilecekler ise şöyle sıralandı:
Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle doğumla Türk vatandaşı olanlardan, yabancı ana veya babanın vatandaşlığını doğumla veya sonradan kazananlar,
Ana ya da babadan dolayı soy bağı nedeniyle Türk vatandaşı olanlardan, doğum yeri esasına göre yabancı bir devlet vatandaşlığını kazananlar,
Evlat edinilme yoluyla Türk vatandaşlığını kazananlar,
Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı oldukları halde, sonradan yabancı ana veya babasının vatandaşlığını kazananlar,
Herhangi bir şekilde Türk vatandaşlığını kazanmış ana veya babayabağlı olarak Türk vatandaşlığını kazananlar.
KKTC vatandaşları, Türk vatandaşı olmak istediklerini yazılı olarak beyan ettikleri takdirde Türk vatandaşlığını kazanacak.

KENDİ İSTEĞİYLE VATANDAŞLIK KAZANANLAR

İzin almaksızın kendi istekleriyle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazananlar, yurtdışında bulunup da muvazzaf askerlik görevini yapmak veya Türkiye'de savaş ilanı üzerine, yurtdışında bulunup da yurt savunmasına katılmak için yetkili kılınmış makamlar tarafından usulen yapılacak çağrıya mazeretsiz olarak 3 ay içinde icabet etmeyenler, sevk sırasında veya kıtalarına katıldıktan sonra yurtdışına kaçıp kanuni süre içinde dönmeyenler, milli güvenlik ve kamu düzeni açısından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak kaydıyla, Türkiye'de ikamet etme şartı aranmaksızın Bakanlar Kurulu kararıyla yeniden Türk vatandaşlığına alınabilecek.

Silahlı kuvvetler mensupları ile askerlik görevini yapmakta olanlardan görev, izin, hava değişimi veya tedavi için yurtdışında bulunup da süresi bittiği halde mazeretsiz olarak 3 ay içinde geri dönmeyenler de bu hükümden yararlanacak. Böylece askerlik görevini yapmayanlar ile izin almadan yabancı bir ülke vatandaşlığına geçenlerin Türk vatandaşlığının kaybettirilmesine son verilecek.

ntv