İşte AK Parti'nin üzerinde çalıştığı 'başkanlık' modeli

AK Parti'nin Meclis'te geçen dönem gündeme getirdiği ve 1 Kasım seçimlerinin ardından yeniden üzerinde çalıştığı başkanlık sistemi önerisine göre en az yüzde 5 oy alan partiler ya da 100 bin seçmen, başkan adayı gösterebilecek. Öneride başbakanlık yer almıyor, yürütme yetkisi başkana veriliyor.

AK Parti, başkanlık sistemiyle ilgili, TBMM'de geçen dönem Anayasa Uzlaşma Komisyonu'na sunduğu öneri üzerinde yeniden çalışmaya başladı. Buna göre, başkanlık sisteminin ana hatları şöyle olacak:

YÜZDE 5 OY ALAN PARTİ YA DA 100 BİN SEÇMEN

* Başkan, 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip vatandaşlar arasından, halk tarafından seçilir.

* Başkanın görev süresi 5 yıldır. Bir kimse en fazla 2 defa başkan seçilebilir.

* Başkanlık için, son genel seçimde en az yüzde 5 oranında oy almış siyasi partiler ile en az 100 bin seçmen birini aday gösterebilir.

* Başkan seçilen milletvekilinin TBMM üyeliği sona erer.

* Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday başkan seçilmiş olur. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış 2 aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday başkan seçilmiş olur.

BAŞBAKANLIK YOK YETKİ BAŞKANDA

* Başkan, devletin başıdır. Yürütme yetkisi başkana aittir. Başkanın görev ve yetkileri şunlardır:

* Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM'de açılış konuşmasını yapmak.

* Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclis'e yıllık mesaj vermek.

* Kanunları onaylamak.

* Kanunları tekrar görüşülmek üzere Meclis'e geri göndermek.

* Kanunların Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle, Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açmak.

* Bakanları atamak ve görevlerine son vermek.

* Başkanlık kararnamesi çıkarmak.

* Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyeti temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek.

* Milletlerarası anlaşma akdetmek ve yayınlamak.

* Türk Silahlı Kuvvetleri'nin başkomutanlığını temsil etmek.

* Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek.

* Üst düzey kamu yöneticilerini atamak ve görevlerine son vermek.

* Sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilan edilmesini Meclis'ten talep etmek.

BAŞKAN YARDIMCILIĞI, BAKANLARIN ATANMASI

* Başkan seçilenin oy pusulasında başkan yardımcısı adayı olarak yer alan kişi, başkan seçildiği anda başkan yardımcılığına seçilmiş olur. Başkan yardımcılığına aday gösterilmek için milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak şarttır.

* Başkanlık makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde, seçimlere kadar başkan yardımcısı görev yapar ve başkanlık yetkilerini kullanır. Başkan yardımcılığının herhangi bir nedenle boşalması halinde, seçime kadar kalan sürede bu göreve vekalet edecek kişiyi, başkanın göstereceği 3 aday arasından TBMM belirler.

* Bakanlar, başkan tarafından atanır ve görevden alınır. TBMM'nin halihazırdaki üyeleri, bu statüleri sona erse bile bakan olarak atanamazlar. Her bakan, başkana karşı sorumludur. Bakanlar milletvekilleri ile aynı hukuki statüye tabi olurlar ve milletvekillerinin sorumsuzluk ve dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanırlar.