Sezer, ''Büyükşehir Belediyesi Kanunu''nu onayladı

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nu onayladı.

Kanun ile büyükşehir belediyesi kurulabilmesi için 750 bin nüfus ve en az 3 ilçe veya ilk kademe belediyesi içerme koşulu getirildi. Büyükşehir belediyesi kendisi tarafından yapılan ve işletilen yerleri ruhsat vererek denetleyebilecek.

Büyükşehir belediyesi düzenli kentleşmeyi sağlamak üzere arsa üretebilecek, toplu konut ve kamulaştırma yapabilecek.

İlçe ve ilk kademe belediyelerinin imar uygulamaları büyükşehir belediyesi tarafından denetlenecek. Denetim sonucunda belirlenen eksiklik ve aykırılıkların giderilmesi için ilgili belediyeye 3 ayı geçmemek üzere süre verilecek. Bu süre içinde belirlenen imara aykırı uygulama, ilgili belediye tarafından giderilmezse büyükşehir belediyesi imar konusunda yetkilerini doğrudan kullanabilecek.

1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte nazım imar planı büyükşehir belediyesi tarafından yapılacak.

Büyükşehir belediyeleri, belediye meclisi ve belediye başkanının onayı ile görev ve yetkilerinin bir bölümünü ilçe ve ilk kademe belediyelerine devredebilecek.
Büyükşehir belediye meclislerinin üyeleri diğer belediyelerde olduğu gibi doğrudan halk tarafından seçilecek. Ancak ilk kademe belediye başkanları meclisin doğal üyesi olarak görev yapacak.

Gündemdeki konularla ilgili olarak kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversitelerin ilgili bölümleri, sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, büyükşehir belediye meclisinin ihtisas komisyonlarına katılabilecek. Ancak bunların oy hakkı olmayacak.

ULAŞIM KOORDİNASYON MERKEZİ

Büyükşehir belediyeleri bünyesinde Ulaşım Koordinasyon Merkezleri kuruluyor. Trafik hizmetlerinin planlanması, taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler bu merkezin olacak. Büyükşehir dahilinde İl Trafik Komisyonu'nun yetkileri Ulaşım Koordinasyon Merkezlerine devredilecek.

SİYASİ PARTİ SINIRLAMASI

Büyükşehir belediye başkanları, görevlerinin devamı süresince siyasi partilerin yönetim ve denetim organlarında görev almayacak. Profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapamayacaklar ve yönetiminde bulunamayacaklar.

Büyükşehir belediye başkanları özürlüler merkezleri oluşturacak, yoksul ve muhtaç vatandaşlar için bütçeden ödenek kullanabilecek.

Nüfusu 2 milyonu aşan büyükşehir belediyelerinde 10, diğer büyükşehir belediyelerinde ise 5'i geçmemek üzere, en az 4 yıllık yükseköğretim kurumlarından mezun başkan danışmanı görevlendirilebilecek.

Büyükşehir belediyelerinin gelirlerine otopark yerlerinden elde edilecek gelirler de eklendi. Buna göre, otoparklardan elde edilecek gelirlerin yüzde 50'si ilçe belediyelerine, kalan kısım büyükşehir belediyelerine verilecek.

At yarışları ve müşterek bahislerden elde edilen gelirlerin yüzde 20'si yarışın yapıldığı yerin belediyesine, yüzde 30'u diğer büyükşehir ilçe belediyeleri ile ilk kademe belediyelerine, kalan yüzde 50'si ise büyükşehir belediyesine bırakılacak.

İller Bankası'na Bakanlar Kurulu tarafından belediyeler için verilecek yüzde 5 payın dağıtımı da yeniden belirlendi. Buna göre, İller Bankası'na genel bütçeden ayrılan yüzde 5 payın yüzde 75'i tutardan düşülerek, doğrudan ilgili belediyenin hesabına, kalan yüzde 25'i de nüfuslarına göre büyükşehir belediyelerine dağıtılacak.

Büyükşehir belediyeleri, bağlı kuruluşlar ve sermayesinin yüzde 50'den fazlası büyükşehir belediyesine ait olan şirketlerin, 31 Mayıs 2004 tarihi itibariyle diğer belediyeler ve kamu kuruluşlarından olan alacakları ile bunlara olan borçları 6 ay içinde mahsup edilecek. Kalan kısım, büyükşehir belediyesinin vergi gelirlerinden alacakları payın yüzde 40'ını aşmayacak şekilde her ay tahsil edilecek.

Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatına haiz personel, bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilecek. Büyükşehir belediyesi kendine ait büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilecek. Ya da bu yerlerin ve veya bağlı kuruluşlarının yüzde 50'den fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin yüzde 50'den fazlasına ortak olduğu şirketlere İhale Kanunu'na tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletmesini devredebilecek.

BÜYÜKŞEHİR SINIRLARI

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, büyükşehir belediye sınırları, İstanbul ve Kocaeli ilinde, il mülki sınırı olarak belirleniyor. Diğer büyükşehir belediyelerinde, mevcut valilik binası merkez kabul edilmek ve il mülki sınırları içinde kalmak şartıyla nüfusu 1 milyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı 20 kilometre, nüfusu 1 milyondan 2 milyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı 30 kilometre, nüfusu 2 milyondan fazla olan büyükşehirlerde yarıçapı 50 kilometre olan dairenin sınırı, büyükşehir belediyesinin sınırını oluşturacak.

Bu sınırlar içerisinde kalan ilçeler, büyükşehir ilçe belediyeleri, beldeler büyükşehir ilk kademe belediyeleri haline gelecek. İlçelerin mülki sınırları ile beldelerin belediye ve mücavir alan sınırları büyükşehir belediye sınırı sayılacak.

Bu sınırlar içinde kalan köylerin tüzel kişiliği sona ererek mahalleye dönüşecek. Bu şekilde oluşan mahallelerin katılacağı ilçe veya ilk kademe belediyesi, büyükşehir belediye meclisince belirlenecek. Orman köylerinin tüzel kişiliği ise devam edecek. Ancak ormanlarla ilgili diğer kanun hükümleri saklı kalmak üzere bu köyler, imar bakımından büyükşehir belediyesinin mücavir alanı sayılacak. Bu köylerde su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütme görev ve yetkisi ilgili büyükşehir belediyesine bağlı su ve kanalizasyon idaresine ait olacak.

Bu mesafeler içerisinde büyükşehir belediyesi kapsamına alınan ilçelerin mülki sınırları içinde kalan köyler ile büyükşehir belediyesi kapsamına alınan belediyelerin mücavir alan sınırları içerisinde bulunan köylerden belirlenen mesafelerin dışında kalan köyler, kanunun yayımlanmasından itibaren belediye meclisi veya köy ihtiyar heyetinin talebi üzerine, büyükşehir belediye meclisinin kararı ve İçişleri Bakanlığı'nın onayı ile başka bir işleme gerek kalmaksızın büyükşehir belediye sınırları içine alınabilecekler.

Bu kanunun yayımı tarihinde profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapan veya yönetiminde bulunan belediye başkanları en geç 1 Ocak 2005 tarihine kadar bu görevlerinden ayrılacaklar.

Milliyet