Böbreklerin en büyük düşmanı fast-food'dur!

Böbrek hastalığı yetişkinler kadar çocukları da etkiliyor. Uzmanlar, tüketilen fast-food gıdaların bu hastalığa davetiye çıkardığını söylüyor..

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bölümü'nden Prof. Dr. Ahmet Nayır, çocuk böbrek hastalarının ve bu hastaların ailelerinin hastalık sürecinde neler yaşadıklarını anlattı:

* Türkiye'de yaklaşık 50 bin böbrek hastası var. Bunun yüzde kaçını çocuklar oluşturuyor?

Erişkin sayısına göre, çocuk böbrek hastaları sayısı toplamın yüzde 10'u kadar. Ancak çocuk hastaların sorunları, erişkinlere göre çok daha fazla. Büyümenin etkilenmesi, çocukların eğitim süreci ve ailelerine bağımlı olmaları sorunları artırıyor. Bu açıdan; bir çocuk böbrek hastası birkaç erişkin hastaya bedel olmaktadır.

Büyüme geriliği oluşuyor

* Aileler size en çok hangi tür şikayetlerle başvuruyor?

İdrar yapma ile ilgili sorunlar, idrarın kanlı gelmesi, vücutta şişlik olması böbrek hastalıkları başlıca bulgularıdır. Ateş nedeniyle tetkik edilen bebek ve çocuklarda, idrar incelemesiyle idrar yolu enfeksiyonları saptanıyor. Başağrısı nedeniyle tetkik edilen çocuklarda ise hipertansiyon belirlenebiliyor. Büyüme geriliği nedeniyle başvuran bazı çocuklarda böbrek hastalığı saptanıyor. Gündüz ve gece idrar kaçırma ya da taşa bağlı ağrı nedeniyle başvuranlar da oluyor.

* Çocuklardaki böbrek hastalığı genetik nedenlere mi bağlı?

Günümüzde trafik kazaları dışında tüm hastalıklar genetik nedenle ortaya çıkıyor. Akraba evliliği de, bazı sessiz hastalıkların ortaya çıkması için fırsat oluşturuyor.

* Çocuklara hasta olduklarını nasıl söylüyorsunuz ve nasıl tepkiler alıyorsunuz?

Çocuklar yaşları küçük olsa da hastalıkları konusunda çok duyarlı ve bilinçli olabiliyor. Ancak ergenliğe yakın olanlar, önemli uyumsuzluk belirtileri verebiliyor ve kendileri için zararlı olabilecek davranışlara girebiliyor.

Psikolojik destek gerekebilir

* Tedavi süreci nasıl işliyor?

Hastalığı kabul edip, onunla yaşamayı ve mücadele etmeyi başaranlar daha uzun süre ve daha mutlu yaşıyor. Psikolojik destek de, çocuğun kapasitesine uygun bir hayat oluşturulması için çok büyük bir önem taşıyor. Böbrek hastalığının ilerlemesi diyetle de yavaşlatılabiliyor. Ayrıca hasta çocuklara ilaç tedavisi de uygulanıyor.

* Böbrek hastası olan çocuklar, nasıl bir beslenme düzenine girmelidir?

Böbrek hastası çocukların, bol bol taze sebze ve meyve tüketmeleri, kızartma, tuz ve beyaz şekerden ise mümkün mertebe uzak kalmaları gerekir. Aileler, marketlerdeki abur cubur reyonlarıyla ve zararlı fast-food restoranlarıyla kuşatılmış olan çocuklarının yeme-içme alışkanlıklarını mutlaka kontrol altında tutmalıdır. Çocuklar, böbreklerin başlıca düşmanı olan fast-food gıdalardan mutlaka uzak tutulmalıdır.

Çocuğunuza suyu sevdirin

Aileler, sağlıklı yaşam ve beslenme konusunda çocuklarına tavsiyede bulunmak yerine, onlara model oluşturmalıdır. Sigara içen, alkol kullanan ya da aşırı derecede tuz tüketen ebeveynlerin yaptıkları uyarılar, çocukları üzerinde gerçekçi bir etki yaratmaz. Ebeveynler, çocuklarına zaman ayırarak onlara doğruları göstermelidir. Böbrek hastalığını önlemek için çocuğa 3 saat arayla tuvalete gitme ve bol su içme alışkanlığı kazandırılmalıdır.

Bu kurallara uymak şart!

Sağlıklı yaşam kurallarına uymak herkes için gereklidir. Böbrek hastaları, bu kurallar konusunda daha duyarlı olmalıdır. Düzenli egzersiz yapma, iyi uyuma ve dinlenme, hayvansal proteinlerden uzak durma, hazır gıdaları tüketmeme, tuvalete 3 saat ara ile gitme, bol su içme ve tuz kullanmama uyulması gereken başlıca kurallar arasındadır. Spor olarak, kişinin kendi kendine yapabileceği basit beden hareketleri, yoga, pilates ve yürüyüş tercih edilmelidir.

İdrar rengi koyuysa dikkat!

Aileler çocuklarında normal gitmeyen bir durum fark ettikleri zaman, hemen çocuk doktoruna başvurmalıdır. Bebeklerin sebepsiz ağlamaları, kilo almamaları, idrar yaparken sorun yaşamaları, solunumlarının değişmesi, vücut sularının azalması ya da artması ve idrar rengindeki değişiklik böbrek hastalığının belirtileri arasında yer alır. Anne-babaların bir yaşına kadar bebeği anne sütüyle beslemeleri, ardından da sağlıklı beslenme kurallarına uymaları gerekir. Öte yandan, okul çağındaki çocuklar mecbur kalmadıkları sürece, böbrek hastalığı nedeniyle eğitimlerini yarım bırakmamalıdır.