Kadınların migrenden çektiğini erkekler çekmiyor
Şiddetli bir baş ağrısı hastalığı olan migrende ağrı ağrıyı tetiklerken, yanlış ve gelişigüzel ağrı kesici kullanımı tedaviyi güçleştiriyor. Uzmanlar her beş kadından birinin migreni olduğunu erkeklerde ise bu oranın onda bir olduğunu söylüyor..
Uzmanlar, herkesin hayatında en az bir kez bile olsa baş ağrısı yaşadığını söylüyor. Toplumda yaygın bir sorun olan baş ağrısının ne zaman hastalık olarak tanımlanacağını ise sıklığı belirliyor. Migren ya da gerilim tipi baş ağrısı gibi kendi başına bir hastalık olan baş ağrıları, beyin tümörü veya kanama gibi farklı bir sorunun belirtisi olarak da ortaya çıkabiliyor. Ancak şiddetli baş ağrısının yanında boyunda aşırı bir sertlik ya da felç, çift görme gibi nörolojik belirtisi olan bir hastanın yaşadıklarını sadece baş ağrısı olarak değerlendirmek doğru değil. Böyle durumlar baş ağrısının eşlik ettiği bir başka rahatsızlığa; damar tıkanması, beyin tümörü ya da beyin kanamasına da işaret ediyor olabilir.
SİNİRSEL BAŞ AĞRILARI
Toplumdaki yaygınlık oranı migrene göre daha fazla olan sinirsel baş ağrıları çoğunlukla kaslarda gerginlik ve stres sonucu ortaya çıkar. Ağrı, genelde sıkıştırıcı ağrı veya basınç hissi şeklinde görülür. Kişinin bulantı, kusma ya da ışığa hassasiyeti olmaz. Ağrılar kısa sürebilir ya da günlerce devam edebilir ve genelde hafif geçer. Anadolu Sağlık Merkezi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Ertaş, gerilim tipi bu ağrıların ayda beşten fazla görüldüğü durumlarda, hastanın yaşam kalitesini yükseltmek için tedavi edilmesi gerektiğini söylüyor.
MİGREN TEKRARLAR
Migren ise daha ızdırap verici ve tekrarlanan bir baş ağrısı hastalığı... Toplumdaki oranı daha düşük. Türkiye'de 15-65 yaş arasındaki her beş kadından ve on erkekten biri migrenli. Izdırap verici ve işten-güçten alıkoyan bir ağrı tipi olduğu için doktora en çok migrenli hastalar başvuruyor. Migren ağrılarını beyin zarındaki damarların iltihaplanması ve damar genişlemesinin yarattığı ağrılar olarak tanımlayan Prof. Dr. Mustafa Ertaş, "Yani ilk kıvılcım beyinde çakar, bunun sonucunda damarsal iltihaplanma olur ve hasta da bunun ağrısını çeker" diye konuşuyor. Prof. Dr. Ertaş, hastanın ağrısı başın sağ ya da sol tarafında olmak üzere tek bir taraftaysa, ağrıları şiddetli oluyorsa, zonklayıcı tipte bir ağrıysa, ağrı sırasında bulantı, ışıktan rahatsız olma gibi özellikler varsa ve başını hareket ettirdiğinde ağrı artıyorsa; migrenden söz etmek gerektiğini söylüyor: "Belirtilerin birkaçının dahi olması migren tanısını güçlendiriyor. Ayrıca çok iyi koku alma ve ağır kokuların rahatsız etmesi de migren için ayırıcı bir özelliktir. Ataklar 4-72 saat sürebiliyor ve aniden ortaya çıkıyor."
Ağrı kesiciler baş ağrısını sıklaştırabilir
Prof. Dr. Mustafa Ertaş, tedavi edilmeyen migrenlerde zamanla ağrının ağrıyı tetiklediğini belirterek, "Ayda bir-iki kez ağrı çeken bir hasta, tedavi edilmezse her gün gelen baş ağrısı ile hekime başvurabiliyor. Tedavisi de biraz daha zaman gerektirebiliyor" diyor. Prof. Dr. Ertaş'ın verdiği bilgiye göre, yanlış kullanılan ağrı kesiciler de migren ağrısının oluşmasına neden olabiliyor. Yani bir migrenli 30 günün 10-15 günü ağrı kesici kullanırsa ağrıları daha da sıklaşıyor.
İLAÇTA CİMRİ OLUN
Ağrı kesiciler konusunda migren hastasının cimri olması gerektiğini söyleyen Ertaş, "Ağrı kesicilerin sınırlı kullanılmasını sağlamak ve etkin ağrı kesiciler kullanmak gerekir" diye konuşuyor. Ertaş, migrenin tedavi edilmediğine dair yanlış inanışın temelinde de fazla ilaç kullanımına bağlı geçmeyen ağrıların yattığını söylüyor: "Migren hastası sık sık ağrı kesici alırsa ilaçlar etkisini göstermez. Eğer çok ihtiyacımız olduğunda bir ağrı kesici kulllanırsak bunun etkisi mutlaka görülecektir" diyor.
ID migren testi
Son üç ayda iki kere veya daha çok baş ağrınız olduysa ve baş ağrılarınız sizi rahatsız ediyorsa aşağıdaki soruları yanıtlayın:
* Baş ağrınız sırasında hiç bulantınız oldu mu?
* Baş ağrınız sırasında ışık rahatsız etti mi?
* Baş ağrınız nedeniyle bir gün veya daha fazla işe, okula gidemediğiniz veya o gün ciddi sıkıntı yaşadığınız oldu mu? Bu üç sorudan ikisine bile 'evet' diyorsanız, yüzde 90 ihtimalle bir migren hastasısınız.
Doğru tanının konulması önemli
Migren östrojenden dolayı kadınlarda erkeklereoranla iki kat daha fazlagörülüyor. Yüzde 80 kadında menopozdan sonra ve yüzde 80 kadındada hamilelikte migrenkayboluyor ya da çokazalıyor. Menopozdansonra kadın ve erkektegörülme oranı eşitleniyor.Baş ağrısının migren miyoksa sinirsel baş ağrısı mı olduğunu ayırt etmek önemli.Çünkü tanı, tedaviyi tamamendeğiştiriyor. Yanlış tedavi ise ağrının şiddetinin ve süresinin artmasına neden olabiliyor. Bu iki sorunu birbirindenayırt temek için henüz bir görüntüleme yönteminin bulunmadığını söyleyen Prof. Dr.Mustafa Ertaş, ayrımı genelliklehastanın yaptığı tariflerle gerçekleştirdiklerini söylüyor.Tanıda son birkaç yıldıruygulanan ID migrentesti, yani migreninkimlik testi ön plana çıkıyor. Bu testte ağırlıklıolarak 'Evet' yanıtıverildiğinde, mutlakadoktora başvurulmasıgerekiyor.Bazı durumlarda belirtilerin karışabildiğinivurgulayan Prof. Dr. Ertaş,"Migren baş ağrısı çoklukla birtarafta olur dememize rağmenbazı hastalarda iki tarafta birden olabiliyor. Bulantı, ışıktanrahatsız olma ve ağrının şiddetlioluşu ise hastaların büyük çoğunluğunun paylaştığı belirtiler.Ancak hekim bu tanıyı doğrularken öncelikle ayrıntılı bir nörolojik muayene gerekiyor" diyekonuşuyor.