Yılın ilk çeyreğinde 1080 ihale şikayet edildi. 401'ini iptal etti
Gülçin Üstün
Kamu İhale Kurulu Başkanı, ?Gelen şikâyetler yükümüzü artırıyor' dedi ama bu yılın ilk çeyreğinde şikâyetler üzerine incelediği 1080 ihalenin yarıdan fazlasında usulsüzlük saptadı ve 401'ini iptal etti
Kamu İhale Kurulu (KİK) Başkanı Hasan Gül, ihalelere ilişkin şikâyet ve ihbarların iş yüklerini artırdığını ve pek çoğunun asılsız çıktığını belirtti. Ancak KİK'in 2008'in ilk çeyreğinde şikâyetler üzerine incelediği 1080 ihalenin yüzde 51.57'sini mevzuata aykırı bulduğu ve bu ihalelerden 401'ini iptal ettiği anlaşıldı.
KİK, yılın ilk 3 ayına ilişkin ihale istatistiklerini yayımladı. Buna göre, söz konusu dönemde ihale mevzuatına göre gerçekleştirilen kamu alımları için 5 milyar 819 milyon 37 bin 487 YTL'lik sözleşme imzalandı. Doğrudan temin yoluyla yapılan alımların bedeli ise 644 milyon 961 bin YTL oldu.
Yılın ilk 3 ayında ihalelere katılan firmalardan gelen, ?Bu ihalede mevzuata aykırılık var? şikayeti üzerine (itirazen şikâyet) 1080 karar alındı. Şikâyetler üzerine alınan kararların yüzde 74.22'si hizmet alımlarını içerirken, yüzde 13'ü mal alım ihalelerine yönelik oldu.
En fazla usulsüzlük sağlıkta
Kurul, söz konusu ihalelerin yüzde 37.13'ünü mevzuata düzeltici işlemlerle giderilmeyecek derecede aykırı bularak iptal etme kararı aldı. İptal edilen ihalelerden 2'si hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunuldu. İhalelerin yüzde 14.44'ü ise mevzuata aykırı bulundu, ancak iptal yerine aykırılıkların düzeltici işlemle giderilmesi yönünde karar alındı. Buna göre, incelenen ihalelerin toplam yüzde 51.7'si mevzuata aykırı çıkarken, 401 ihale iptal edildi.
Kurul, yılın ilk 3 ayında gazete haberlerini ve dilekçeleri ihbar kabul ederek bazı ihalelere yönelik resen inceleme de başlattı. Söz konusu incelemeler sonucu 385 karar alındı. İncelenen ihalelerin yüzde 25'ine denk gelen 95'i mevzuata aykırı bulundu. KİK'in iddiaların incelenmesi kapsamında ele aldığı ihaleleri iptal etme yetkisi olmadığı için söz konusu dosyalar incelenmek ve gerekirse soruşturma başlatılmak üzere ilgili idarelere gönderildi.
Şikâyet zorlaşacak
Bu döneme ilişkin istatistiklere göre, mevzuata aykırılık nedeniyle en fazla Sağlık Bakanlığı, belediyeler ve KİT'lerin ihaleleri iptal edildi. KİK'in ihalelere yönelik şikâyet ve ihbar mekanizmasını değiştiren yasa tasarısı halen TBMM gündeminde bulunuyor. Buna göre ihaleleri şikâyet etmek için gereken başvuru ücretleri artacak. Ayrıca kurul ihbarlar üzerine inceleme yapmayacak.
KİK Başkanı Gül söz konusu düzenlemeleri şu sözlerle savunmuştu: ?İhbarlarda doğru çıkma oranı düşük. İhbarlarla başlayan inceleme çok fazla iş gücü yaratıyor. Baştan beri ihbarlara bakılmasına karşı olduğumu söyledim. Kuruma, itirazen şikayette bulunan kişilerden alınan 301 YTL'lik tutar, ihaleye göre 1000-10 bin YTL'ye çıkarıldı. Çünkü şöyle bir noktaya geldik; kişi, yüzde 99.9 oranında haksız olduğunu bildiği bir ihale işleminde bile şikâyet etmeye başladı. Neden? Çünkü maliyeti yok, ?belki kazanırım' diyor. Bazıları da kötü niyetli olarak sırf idarenin işini geciktirmek için şikâyet ediyor, en azından biraz haklı olduğunu düşünenler şikâyet etsin.?
Yerel basın değişikliğe tepkili
TBMM Bayındırlık Komisyonu'nda kabul edilen ?Kamu İhale Kanunu ile Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı?na yerel basından büyük tepki var. Malatya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Haydar Karaduman, düzenlemenin basın özgürlüğüne vurulan bir darbe olduğunu belirterek, ?Tasarının yasalaşması ile kamu yatırımlarındaki basın ilanları zorunluluğu kalkacak ve yerel gazeteler en önemli gelir kaynağını kaybedecek. Anadolu'daki yaklaşık 1300 yerel gazete kapanacak? dedi.
Çukurova Gazeteciler Cemiyeti (ÇGC) Başkanı Cafer Esendemir de ?Halkın haber alma özgürlüğü engellenecek? dedi. Sivas'taki 12 yerel gazete, konuyu ortak olarak manşetlerine taşıdı.
Antalya Gazeteciler Cemiyeti'nin protesto çağrısına uyan çok sayıda yerel gazete, birinci sayfalarında siyah zemin üzerine, ?Anadolu basını susturulamaz? yazısına yer verdi.
15 bin gazeteci işsiz kalacak
Türkiye Gazeteciler Federasyonu (TGF) Genel Başkanı Nazmi Bilgin, Kamu İhale Yasası'nda yapılması planlanan değişikliklerin 15 bin yerel gazetecinin işsiz kalmasına neden olabileceğini savundu.
Hükümet tarafından hazırlanan yeni kanun tasarısında, yerel gazetelerde yayımlanmakta olan ihale ilanlarının yayım zorunluluğunun kaldırılıp ilanların elektronik ortamda duyurulmasının öngörüldüğünü hatırlattı. Tasarının komisyondan hükümetin sunduğu şekliyle çıktığını belirten Bilgin, ?Kamu İhale Yasasında yapılacak değişiklikler bu mantıkla sürdürülürse, Anadolu'da 15 bin çalışanı doğrudan ilgilendiren bir işsizlik sorunu ve sosyal patlamaya neden olacaktır. Hükümetin yerel medya ile inatlaşması noktasına kadar gelmemesini istediğimiz bu sorunun Meclis Genel Kurulu'nda çözülmesi en büyük dileğimizdir? dedi.