Tercihte ilk sıraya 'ideal' okulları son sıralara garanti olanları yazın

Bir insanın mesleki kariyeri daha ilköğretim çağlarında şekilleniyor. Bu yüzden eğitimcilerin tekerleme gibi söyledikleri bir söz var: İyi bir ilköğretim okulu iyi bir liseyi iyi bir lise de iyi bir üniversiteyi kazandırıyor.

Bunun bilincinde olan 1 milyona yakın ailede bugünlerde çocuklarının kaderini etkileyecek lise tercihleri ile ilgili telaş yaşanıyor. Her anne baba ve öğrenci 'iyi bir lise' için Ortaöğretim Kurumları Sınavı'nda (OKS) alınan puanı dikkate alarak en iyi tercihi belirlemek istiyor. OKS'de tercihler bir kez yapıldığı ve düzeltme imkanı olmadığı için öğrencilerin çok dikkatli olması gerekiyor. Adaylar 18 yaşından küçük olduğu için tercihlerde bütün sorumluluk ise ailelere düşüyor.

Çok sayıda öğrencinin 'ölü tercih' diye nitelendirilen tercihler yaparak hata ettiği, bazılarının ise kendi karakterine uygun tercih yapmadığı için öğrenim gördüğü lisede zorlandığına dikkat çeken uzmanlar ailelere ve öğrencilere dikkatli olma çağrısında bulunuyor. Peki, 'doğru tercih' için ne yapmak gerekiyor?

OKS sonuçları dün açıklandı. Tercihlerle ilgili bilgiler ve okulların kontenjanları Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan e-Tercih ve Yerleştirme Kılavuzunda yer aldı. Öncelikle aile ve öğrencilerin bu kılavuzu dikkatli şekilde incelemesi gerekiyor. Adaylardan, hatalı tercih yapmamaları doğrultusunda istenen temel kuralların başında ilk sıralara öğrencinin idealindeki okulları, orta sıralara aldığı puana yakın ve kazanma ihtimali olan okulları ve son sıralara ise garanti kazanılabilecek okulları yazmaları isteniyor.

Başarı sırası, yüzdelik dilim ve ilk yerleştirme puanına dikkat

Anafen Dershanesi Rehberlik Uzmanı Recep Uysal tercihlerde kodlamalardan başlayarak tercih listesine kadar adayların dikkat etmesi gereken pek çok ayrıntı bulunduğuna dikkat çekerek aile ve adaylara şu uyarılarda bulunuyor:

Okul kodları mutlaka e-Tercih ve Yerleştirme Kılavuzu incelenerek yazılmalı. Özellikle isimleri benzer olan okulların karışmamasına özen gösterilmeli.

OKS bir sıralama sınavı olduğundan öncelikle tercih edilen okulun bir önceki yıl kazanan son adayın genel başarı sırası ve yüzdelik dilimi, ardından birinci yerleştirme taban puanları dikkate alınmalı.

Tercihler okula son yerleşen öğrencinin genel başarı sırası, yüzdelik dilimi ve taban puanına göre, öğrencinin istekleri de göz önüne alınarak yüksekten düşüğe doğru yapılmalı. Daha yüksek puanlı bir okulu alt tercihlere yazmak ölü tercih olacağından mantıklı bir seçim değildir.

Tercih listesi hazırlanırken, ilk sıralara idealinizdeki, en çok gitmek istediğiniz, genel başarı sıranızın ve puanınızın biraz üzerindeki okulları, orta sıralara sizin sıranıza en yakın, kazanmanız ihtimalinin en yüksek olduğu okulları, son sıralara ise başarı sıraları ve taban puanları daha düşük, garanti okulları yazın. Yapacağınız tüm okul tercihleri sizin girebileceğinizden daha yüksek olursa açıkta kalmanız ihtimali artacaktır.

Tercih listesi hazırlanırken genel başarı sırası ve taban puanının birbirine çok yakın olmamasına özen gösterilmeli. Aralığı geniş tutmak kazanma şansını artıracaktır.

Tercih edilecek okulun hangi puan türüne göre (MF veya TM) öğrenci aldığı bilinmeli, öğrencinin bu puan türüne göre başarı sırası, yüzdelik dilimi ve puanı değerlendirilmeli.

Tercih etmeyi düşündüğünüz okullarla ilgili fiziki şartlar, ulaşım, öğrenci sayısı, bulunduğu semt, ÖSS başarısı, hazırlık sınıfı olup olmadığı, pansiyon durumu, öğrenciye sunduğu imkânlar vb. öğrenilmeli. Bilgi sahibi olmak daha bilinçli tercih yapmayı sağlar. Özellikle şehir dışından okul tercih edilecekse bu okullarla ilgili mutlaka bilgi alınmalı.

Kazansanız bile gitme ihtimalinizin çok düşük olduğu, istemediğiniz okulları tercih etmeyin.

Tercih edilecek okullara karar verildikten sonra hazırlanacak liste önce örnek boş bir tercih formuna yapılmalıdır. Yapılacak değerlendirmeler bu form üzerinde yapılmalı. Emin olunduktan ve son karar verildikten sonra "asıl tercih formu" doldurularak tercihler yapılmalı.

913 bin öğrenciden 251 bini yerleşecek

Fen, Anadolu ve Sosyal Bilimler liseleri, Polis Koleji ve özel okullara yerleştirme OKS sonuçlarına göre yapılıyor. Bu yıl sınava 913 bin öğrenci girdi. Bunlardan ancak 250 bini yerleştirilebilecek. 913 bin öğrencinin girmek için yarıştığı okulların kontenjanları şöyle:

Resmi Fen Liseleri: 6 bin 144

Özel Fen Liseleri: 10 bin 603

Anadolu Liseleri: 100 bin 510

Anadolu Öğretmen Lis.: 16 bin 050

Sosyal Bilimler Liseleri: 792

Anadolu Teknik Lis.: 30 bin 419

Anad. Meslek ve An. Kız Meslek Lis.: 22 bin 112

And. Ticaret ve Turizm Mes Lis.: 30 bin 660

Anadolu İHL : 19 bin 620

Anadolu Sağlık Meslek Lis.: 14 bin 160

Toplam Kontenjanlar: 251 bin 070

OKS taban puanları yükseldi, genel başarı sırasını dikkate alın

Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS) sonuçlarının açıklanmasından sonra tercih işlemlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta taban puana veya yüzdelik dilime göre hareket edip etmemek. Uzmanlar bu yıl OKS'nin çok kolay olmasından dolayı taban puanların ve yüzdelik dilimlerin önemli olmadığına vurgu yapıyor.

Zirve Dergileri OKS Rehberlik Uzmanı İsmail Baran taban puana göre tercih listesi oluşturulmaması gerektiğine dikkat çekerek, "Bu yıl taban puanlar 8-10 puan yükseldi. Bu yüzden okullar geçen yıldan daha yüksek netlerle öğrenci alacak. Bu durumda Türkiye geneli sıralama önem kazanıyor. Öğrenciler okul tercihinde seçtiği okula geçen yıl giren en son öğrencinin Türkiye geneli sıralamasını dikkate alarak tercih yapsın" dedi. İsmail Baran şöyle konuştu: "Puanların yükselip alçalması arz-talep dengesine bağlı. Çok talep olan bazı okulların puanlarının diğerlerine göre yükseldiği her yıl görülen bir durum. Genel bir puan yükselmesinden de bahsedebiliriz. Tahmini olarak bu yıl okul puanlarının ortalama 8-10 puan artacağını düşünerek adayların tercihlerine yön vermesi gerekiyor."

OKS Rehberlik Uzmanı İsmail Baran tercihlerin danışman öğretmen gözetiminde yapılması gerektiğini ifade ederek adayların puanları yetse bile tercih edilen okulun şartlarını taşıyıp taşımadıklarına bakmaları gerektiğini belirtti. Baran, tercih yapacak adaylara şu uyarılarda bulunuyor:

İsteğe göre karma olarak da tercihler yapılabilir; Fen lisesi, Anadolu lisesi, sosyal bilimler lisesi, Anadolu öğretmen lisesi veya diğer okulları karma olarak sıralayabilirsiniz.

Puanları birbirine yakın okullardan sadece birini seçmeye özen gösterin. Tercih edilecek okulların aralarında biraz puan farkı bulunması kazanma şansınızı yükseltebilir.

Özellikle büyük şehirler için ulaşım sorununu göz önünde bulundurun. Mesela puanı eşit olan okullardan birini seçecekseniz evinize yakın olan okullara öncelik verebilirsiniz.

Eş değerdeki okullardan kontenjanı yüksek olanlar tercih edilirse daha iyi olur.

Tercih edilecek okulun; yeri, eğitim biçimi, mezuniyetten sonra kazandıracakları, hazırlık süresi, yabancı dili ve pansiyon durumunu göz önünde bulundurun.

OKS tercih aşamasında merak edilen sorular ve cevapları

Tercih ve Yerleştirme ücreti nedir?

I. ve II. yerleştirme ile tercihinde yükselme işlemine talepte bulunacak aday her talep dönemi için okul aile birliğine makbuz karşılığında 5 (beş) YTL yatırılacak.

Tercihler nerede yapılacak?

Aday, tercihlerini mezun olduğu ya da sınav başvurusunu yaptığı ilköğretim okulu müdürlüğünde yaptıracak.

Tercih başvurusu ne zaman ve nasıl yapılacak?

Tercihler cumartesi ve pazar günleri dahil olmak üzere 11-18 Temmuz tarihleri arasında yapılacak. Tercihler okullarda internet ortamında gerçekleştirilecek. Temmuzun sonunda birinci yerleştirme sonuçları açıklanacak.

OKS'de tercih yapabilmek için hangi puanı geçmiş olmak gerekiyor?

Sınavda OKS-TM, OKS-MF puan türlerinin herhangi birinden 160 ve üzeri puan alan adaylar o puan türüyle öğrenci alan okullardan tercih yapabileceklerr. 160 ham puan barajının altında kalan adaylar tercihte bulunamayacak.

Kaç tercih yapma hakkı var?

Adaylar, bir defa olmak üzere 20 tercihte bulunacaktır. İkinci kez tercih yapılmayacak olup, II. yerleştirme ve tercihinde yükselme işlemlerinde aynı tercihler geçerli olacaktır.

Tercih işleminde öğrenci tek başına tercih yapabilecek mi?

Sınav sonuçlarına göre tercihte bulunacak aday velisi 11-18 Temmuz 2008 tarihleri arasında (http://www.meb.gov.tr) veya (http:// oges.meb.gov.tr) adreslerinden bireysel olarak tercih yapacak. Okuldan yapılan tercih işlemlerinde ise, elektronik ortamda onaylanan tercihlerin sistem çıktısı alınarak okul müdürlüğü yetkilisi ve veli tarafından imzalanacak. Aslı okulda saklanarak bir nüshası imza karşılığı veliye verilecek.

II. Yerleştirmeye başvuru nasıl olacak?

II. Yerleştirmeye başvuran adaylar, I. yerleştirme sonucuna göre herhangi bir ortaöğretim kurumuna yerleşmiş ve kayıt yaptırmış olsa bile bu okullardan kayıtları otomatik olarak silinecek. Aday I. yerleştirme işleminden doğan tüm haklarını kaybetmiş olacak.

Tercihinde yükselme işlemi nedir?

Tercihinde yükselme işlemi, kontenjan boşluklarını doldurmak için sadece adayın tercihinde yükselme veya yerinde kalmaya yönelik bir uygulamadır. Tercihinde yükselme sonrası aynı okula yerleşme hakkı kazanan adayın kesin kayıt işlemlerini yeniden yaptırması gerekmektedir.

Yükselme işlemine tüm okullar dahil midir?

Özel fen liseleri, özel meslek liseleri, Anadolu lisesi programı uygulayan ve sınavla öğrenci alan özel öğretim kurumları, özel Anadolu meslek liseleri II. yerleştirmeye ve tercihinde yükselmeye dahil olmayacak.