Memurlar disiplin raporlarını inceleyebilecek
DANIŞTAY'DAN memurlara müjdeli haber... Danıştay, memurların kendileri hakkında hazırlanan disiplin raporlarını inceleyebileceklerine karar vardı.
Danıştay'ın bu kararına göre, raporların incelenebilmesi hukuk devletinin adil yargılanma hakkına uygun... Danıştay'ın gündemine gelen davanın konusu görevden uzaklaştırma... Bir memur hakkında disiplin soruşturması açıldı. Soruşturma çerçevesinde hazırlanan rapor doğrultusunda davacı memur görevinden uzaklaştırıldı. Hakkında hazırlanan raporu incelemek isteyen memurun talebi reddedilince konu yargıya yansıdı. Danıştay 12'nci Dairesi'nin gündemine gelen davada daha sonda Danıştay İdari Davaları Kurulu'na yansıdı. Kurul, yapılan işlemin hukuk devletinden uzak olduğuna hükmetti. Adil yargılanma hakkına dikkat çekilen karara göre, davacının istemesine karşın soruşturma raporu incelettirilmeden karar verilmesi hukuka aykırı bulundu.
Devlet sırrı hariç
Kararda, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (İYUK) 20'nci maddesinde öngörülen istisnai durumlar dışında, memurlara her türlü bilgi ve belgeyi, bu bağlamda disiplin soruşturma raporlarını istemeleri halinde inceleyebilme olanağının tanınmasının hukuk devletinin bir ilkesi olduğuna dikkat çekildi. İYUK'nın 20 maddesi ise devletin güvenliğine yönelik hükümleri içeriyor. Anayasa'ya göre, "Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir" denilen hükümde, AİHM'in "Adil yargılamanın en önemli gereklerinden biri olarak, mahkeme önünde sahip olunan hak ve yükümlülükler bakımından davanın tarafları arasında tam bir eşitlik gözetilmeli (silahların eşitliği), buna bağlı olarak da toplanan deliller hakkında taraflara görüş bildirme olanağı tanınmalıdır" kararına dikkat çekildi. Bilgi Edinme Kanunu'nun, demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemek amacıyla çıkarıldığına işaret edilen kararda, şu ifadelere yer verildi: "Davacılar ancak soruşturma raporunda yer verilen maddi olayı, tanık ifadelerini, inceleme yapanın görüş ve kanaatini, işlemin hukuki dayanağını, soruşturmacının önerilerini açık ve etraflı bir biçimde öğrenme suretiyle adil yargılanma hakkını kullanabilecektir. İncelenemeyen bir soruşturma raporuna karşı iddia ve savunmada bulunmak zor, hatta imkânsızdır. Bu durumda, makul bir süre verilmek suretiyle, davacıya hakkında düzenlenen soruşturma raporunu incelemesi ve istemi halinde raporla ilgili görüşlerini dosyaya sunması olanağı sağlandıktan sonra işin esası hakkında yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir."
Yeşim ERASLAN / ANKARA