İşkence iddialarını bağımsız bir kurul soruşturacak

T.C.

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği

BASIN AÇIKLAMASI

SAYI: 2008/102

ANKARA-(07.11.2008)- Bir basın-yayın organının 07.11.2008 tarihli sayısında ?Bu da Bizim Siyah Devrim? başlığıyla yayınlanan haberle ilgili olarak aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek duyulmuştur.

?Avrupa Birliği, kuruluşundan itibaren birlik üyesi ülkelere; ülkenin AB üyeliğine hazırlanması, mevcut hukuksal ve kurumsal altyapının AB standartlarına ve uygulamalarına yakınlaştırılması ve uyumlaştırılması amacıyla, aday ülkelere ve üçüncü ülkelere, kurucu anlaşmalar temelinde çeşitli mali yardımlar yapmaktadır.

AB Mali İşbirliği Fonları çerçevesinde 2002 yılından itibaren aşamalı ve planlı olarak Bakanlığımız koordinesinde de bir dizi proje tamamlanmış, bir kısmı ile ilgili çalışmalar ise devam etmektedir.

Avrupa Birliğine aday ülkelerin kurumsal yapılanmanın güçlendirilmesine ilişkin olarak AB komisyonu tarafından sağlanan teknik yardımlardan biri olan Eşleştirme (Twinning) mekanizması ile üye ülkelerdeki uzmanlığın aday ülkelere aktarılması hedeflenmektedir.

Bakanlığımız Teftiş Kurulu Başkanlığı koordinasyonunda yürütülmekte olan projelerden birisi de Avrupa Birliği-Türkiye 2005 yılı mali işbirliği programı çerçevesinde kabul edilen bir eşleştirme projesidir.

Proje çalışmalarına 20.02.2007 tarihinde başlanılmıştır.

Görüldüğü üzere 21 ay önce çalışmalarına başlanılan projenin haberde iddia edildiği gibi, İzmir'deki Baran Tursun ve Antalya'daki Çağdaş Gemik ile Engin Çeber'in Metris Cezaevi'nde hayatını kaybetmesi ile ilgili olması söz konusu olamaz.

Proje; hükümetimizin ?İşkenceye Sıfır Tolerans? anlayışı çerçevesinde İçişleri Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı bünyesinde 2004 yılında oluşturulan ?İnsan Hakları İhlal İddialarını İnceleme Bürosu?nun kurumsal kapasitesinin geliştirilmesine katkı sağlayacak istişari bir nitelik taşımakta olup, proje çerçevesinde Bakanlık bünyesinde oluşturulmuş veya oluşturulması öngörülen yeni bir kurul da bulunmamaktadır.

Anılan proje ile ilgili istişari çalışmalar halen devam etmektedir. Proje çerçevesinde yapılan bu çalışmalar sonucundaki öneriler karar mercii olan Bakanlık Makamı'na sunulacaktır.

Haberde adı geçen Jennifer Douglas-Todd ise projede İngiltere İçişleri Bakanlığı adına görevlendirilmiş yerleşik eşleştirme danışmandır. Avrupa Birliği Müktesebat gereği bütün Eşleştirme projelerinde yerleşik eşleştirme danışmanı adı altında uzman çalıştırılmaktadır. Söz konusu uzmanın görevi projenin yürütülmesi ile ilgili konularda Bakanlığımıza teknik destek sağlamaktan ibarettir.

Haberde iddia edildiği gibi danışman Jennifer Douglas-Todd'un ileride oluşturulacak her hangi bir şikayet sisteminin başında görev alması söz konusu olmadığı gibi bu kapsamda da her hangi bir görev almayacaktır.?

Keyfiyet kamuoyuna saygı ile duyurulur.

AKŞAM GAZETESİNDEKİ HABER

Kolluk güçleriyle ilgili işkence iddialarının bağımsız bir kurul tarafından soruşturulması gündemde. Böylelikle, ?Polis polisi akladı? gibi iddialar da ortadan kalkacak. İngiltere'yle ortak hazırlanan projenin başındaysa konusunda uzman siyahi bir isim var: Jennifer Douglas Todd

?Dur? ihtarına uymadığı gerekçesiyle polis tarafından vurulan İzmir'deki Baran Tursun ve Antalya'daki Çağdaş Gemik ile Metris Cezaevi'nde kötü muamele sonucu hayatını kaybeden Engin Çeber ile ilgili olaylar İçişleri Bakanlığı'nı harekete geçirdi. İngiltere İçişleri Bakanlığı'yla ortak hazırlanan ?Bağımsız Kolluk Şikayet Mekanizması?yla ilgili taslak, İçişleri Bakanı Beşir Atalay'ın onayına sunuldu.

TARTIŞMALAR BİTECEK

Taslakta yeralan en önemli düzenlemelerden birisi, polis, jandarma ve sahil güvenlik mensuplarınca işlendiği öne sürülen insan hakları ihlallerini, meslektaşlarının değil, bu konularda uzmanlaşmış sivil müfettişlerin soruşturacak olması. Böylece, ?Polis polisi akladı? şeklinde kamuoyunda oluşan görüşün önüne geçilmesi hedefleniyor.

İngiliz İçişleri Bakanlığı ile ortaklaşa hazırlanan mekanizmanın, proje bedeli 1.2 milyon Euro. Projenin başına bu konularda uluslararası üne sahip İngiliz İçişleri Bakanlığı Yerleşik Eşleştirme Uzmanı Jennifer Douglas Todd getirildi. Bayan Todd, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı'nın ?işkence? konulu son toplantısının da ilgi odağı oldu. Todd, AKŞAM'a, projenin başarıyla yürüdüğünü söyledi. Çalışmada, yine İngiltere'den Anne Taylor, İçişleri Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Hamdi Metin, başmüfettişler Hakan Arıkan ile Mustafa Üçkuyu da yer alıyor.

JANDARMA ÇEKİNİYOR

Düzenlemenin yasalaşması ile birlikte kolluk kuvvetlerinin insan hakları ihlalleri ile ilgili soruşturmalarını, artık meslektaşları yürütmeyecek. Şikayetler doğrudan yeni kurula gelecek. Kurul, doğrudan inceleme başlatma yetkisine de sahip olacak. Jandarma kaynaklı ihlallerin de kurulca denetimi öngörülüyor. Ancak jandarmanın bu konuda çekincesi olduğu ifade ediliyor. Projenin, kasım sonunda bitirilmesi öngörülüyordu. Çalışmaların uzaması nedeniyle bitiş tarihi 31 Mayıs 2009 olarak belirlendi.

İKİ ANA BİRİM OLACAK

İçişleri Bakanlığı'na bağlı olacak kurula, müsteşar başkanlık edecek. Kurul, iki ana birimi olacak. Bunlardan biri, bütün şikayetleri gözetecek ve denetleyecek olan Gözetim Komisyonu. Diğeri de, buna bağlı uzman müfettişler grubu olacak.

Mağdurlarla görüştüler

Projenin altyapısı oluşturulurken, kolluk güçlerinden kaynaklanan insan hakları ihlallerinin en yoğun olarak yaşayan sokak çocukları, hayat kadınları, madde bağımlıları, transseksüeller ve romanlarla da bir araya gelindi. İnsan kaçakçılığı ve insan ticaretine karışmak, her türlü ayrımcılık, laikliğe aykırı ve bölücü hareketlerde bulunmak, organize suç örgütleri kurmak ve üye olmak da bu kurulun denetimine alınıyor. Kurulun, insan hakları konusunda uzman mülkiye müfettişlerinden oluşması hedefleniyor.

Ali Ekber ERTÜRK - ANKARA