TBMM İçtüzüğü değişiyor
- TBMM'nin çalışmalarına 36 yıldan bu yana yön veren Meclis İçtüzüğünde "reform" niteliğinde değişiklik yapılıyor.
TBMM'de grubu bulunan 4 siyasi partinin temsilcisinden oluşan İçtüzük Uzlaşma Komisyonu, çalışmalarını sonlandırdı. Hazırlanan İçtüzük taslağına göre, TBMM Genel Kurulunda, serbest konuşma saatinde en çok 15 milletvekili 3'er dakika söz alabilecek. Siyasi Etik Kurulu, Parlamento Akademisi, AR-GE ve Gelecek Komisyonu kurulacak. "Torba Kanun" ve "Temel Kanun" uygulaması kalkacak. Genel Kurulun gündeminin çok sık değişmesinin önüne geçmek için de 1 aylık gündemin önceden belirlenmesi şartı getirilecek.
TBMM İçtüzük Uzlaşma Komisyonu Başkanı, AK Parti Ankara Milletvekili Salih Kapusuz, diğer üyeler, CHP İstanbul Milletvekili Ali Topuz, MHP Isparta Milletvekili Nevzat Korkmaz ve DTP Diyarbakır Milletvekili Gültan Kışanak'la birlikte Mecliste düzenlediği basın toplantısında, değişiklikler hakkında bilgi verdi.
Kapusuz, taslağı, TBMM Başkanı Köksal Toptan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve DTP Genel Başkanı Ahmet Türk'e sunduklarını söyledi.
Komisyonun, mevcut içtüzüğü esas almadığını, yeni bir içtüzük oluşturma kararıyla hareket ettiğini dile getiren Kapusuz, 186 maddeden oluşan mevcut içtüzüğün 1973'te yürürlüğe girdiğini anımsattı.
Kapusuz, değişiklikle, milletvekillerinin yasama ve denetim sürecine daha etkin katılımının sağlanmasının amaçlandığını, komisyonların yetkilerinin artırıldığını, etkin denetim yapmalarına olanak tanındığını, tasarıların, büyük ölçüde komisyonlarda olgunlaştırılması, Genel Kurulda daha çok siyasi tartışmaların yapılmasının benimsendiğini belirtti.
Kapusuz'un verdiği bilgiye göre, TBMM İçtüzüğü'nde yapılacak diğer yenilikler şöyle:
Komisyonlar yeniden tanımlanacak. Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu, Bilişim, Bilgi Teknolojisi, AR-GE ve Gelecek Komisyonu kurulacak.
Belli bir tasarı veya konuyu incelemek, araştırmak ve görüşmek üzere özel komisyonlar oluşturulacak.
Komisyonlarda, ilgili bakanlığın bütçesi görüşülecek. Komisyonlarda, yılda en az 1 kez, bütçe uygulamaları, bakanlık çalışmaları, plan ve projeleri hakkında bilgi almak amacıyla ilgili bakanlar dinlenecek, görev alanlarına yönelik araştırma ve görüşme yapılacak.
Yasama ve denetim faaliyetleri, oluşturulacak "Meclis Resmi Bülteni"nde yayınlanacak.
Karar yeter sayısı, üye tam sayısının 5'te 1 olacak.
Kanun tasarı ve teklifleri, belli sürede sonuçlandırılacak, son oylamalar açık oylamayla yapılacak.
Komisyonlar çalışmalarını, 1 haftalık kesin gündem, 1 aylık taslak gündem çerçevesinde sürdürecek.
Sivil toplum kuruluşları, komisyon toplantılarına katılıp, söz alabilecek.
Değişik önergeleri, komisyonlarda; en geç işin görüşüleceği günden bir önceki gün, saat 14.00'e, Genel Kurulda ise bir gün önce saat 15.00'e kadar verilecek.
Komisyon üyesi olmayan milletvekilleri de komisyonlarda önerge verebilecek.
Danışma Kurulu, toplumun genelini ilgilendiren ve öncelikli görüşülmesinde kamu yararı olan konuların ele alınması amacıyla TBMM Başkanı, Hükümet, en az 2 siyasi parti grubu ya da TBMM üye tam sayısının 5'te 1'inin istemi üzerine, özel gündem belirleyebilecek.
Yoklama ve açık oylamalarda pusula kullanılamayacak. Açık oylamada elektronik cihaza giremeyen milletvekili, oylama sonucu ilan edilmeden, ayağa kalkarak, durumu başkana bildirerek, oy kullanabilecek.
Danışma Kurulunca aksi kararlaştırılmamışsa, Genel Kurulda yapılacak görüşmelerde kanun tasarı ve teklifleri üzerinde verilecek önerge sayısı, madde sayısı kadar olacak.
Grubu olmayan milletvekillerine sayıları ile orantılı olarak verilecek önerge sayısı, toplam önerge sayısından düşüldükten sonra, kalan önerge sayısının 3'te 1'i iktidar grubu, 3'te 2'si muhalefete mensup siyasi parti grupları arasında eşit dağıtılacak. Hükümet, iktidar grubuna düşen önerge sayısını kullanacak.
Genel Kurulda, kanun tasarı ve tekliflerin geneli üzerinde konuşulacak, maddeler üzerinde tek tek söz alınmayacak.
TBMM Genel Kurulunda, denetim imkanları genişletilecek ve etkinleştirilecek.
Genel Kurulda, her hafta salı günü sözlü sorular için 1 saat süre ayrılacak. Genel Kurulda, soru-cevap diyaloğu kurulacak.
Denetimde, sadece muhalefete mensup siyasi parti grupları ve grubu olmayan milletvekillerinin kullanabileceği, "acele soru" kurumu getirilecek. Her hafta çarşamba günü, güncel gelişmelerle ilgili acele sorular için 1 saatlik süre tanınacak.
Komisyon üyesi, CHP İstanbul Milletvekili Ali Topuz, yeni İçtüzükte dokunulmazlıkların kaldırılmasına ilişkin düzenleme bulunup bulunmadığına ilişkin soruya "O konuyu çalışma dışında bıraktık. Görev başındaki Başbakan ve bakanlar hakkında verilen soruşturma önergeleri ve araştırma komisyonu önergeleriyle ilgili düzenleme var. Bunlarda da esası itibariyle değişiklik yapılmadı, uygulama ve içerik olarak değişiklik öngörüldü" karşılığını verdi.
Kapusuz, Mecliste daha fazla yasa çıkarma imkanı sağlanmasıyla Anayasa Mahkemesine yapılacak başvurularda da artış olabileceğine ilişkin soruya cevap verdi.
Kapusuz, İçtüzük çalışmalarında "kaliteli bir yasama yapılmasını" önemsediklerini, bu nedenle de , ihtisasla ilgili daimi komisyonların güçlendirildiğini vurguladı.
Topuz, ihtisas komisyonlarında, ayda bir kez ilgili bakanın katılımıyla karşılıklı soru-cevap uygulamasına gidileceğini de belirterek, Meclis çalışmalarının yarısını denetim konularının oluşturacağını söyledi.
Genel Kurul çalışmalarına katılım için her milletvekiline dizüstü bilgisayar verileceğini bildiren Topuz, "Genel Kurulda her milletvekiline bir dizüstü bilgisayar verilecek. Milletvekilleri avuç içlerini tanıtarak bu bilgisayarlardan sisteme girebilecek. Bu bilgisayarlar aracılığıyla yoklama, oylama, konuşma, soru sorma talebi yapılabileceği gibi Meclis çalışmalarına yönelik komisyonlar dahil her türlü bilgilere ulaşılabilecek" diye konuştu.
29 Mart seçimlerine kadar kamuoyunda tartışılması beklenen yeni İçtüzüğün, gelecek görüş ve öneriler doğrultusunda Komisyon tarafından nisan ve mayıs aylarında çalışma yapılacağını bildiren Kapusuz, "Yeni yasama yılına yeni İçtüzükle girilecek. İçtüzük, 1 Ekim 2009 itibariyle yürürlüğe girecek. Mayıs ve haziran aylarında çalışmaların tamamlanıp, yeni İçtüzüğün kabul edileceğini düşünüyoruz" dedi.