Belediyelerin yakası bir araya gelmiyor
Türkiye'de belediye bütçelerindeki açık 2 yılda 1,2 milyar liradan 5,2 milyar liraya yükseldi. Belediyelerin müteahhitlere ödediği para toplanan emlak vergisinin 'da 1'i kadar
AA muhabirlerinin Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerinden derlediği bilgilere göre, büyükşehir, il, ilçe ve belde belediyeleri, 2006 yılında 21 milyar 640 milyon 204 bin lira harcama yaptı. 20 milyar 372 milyon 864 bin lira da gelir elde etti. Böylece belediyeler, 2006 yılını 1 milyar 267 milyon 340 bin lira açıkla kapattı.
2007 yılında belediyelerin toplam harcaması 25 milyar 832 milyon 553 bin lira, gelirleri 23 milyar 648 milyon 122 bin lira, açıkları da 2 milyar 184 milyon 431 bin lira oldu.
Geçen yıl ise belediyeler, 30 milyar 959 milyon 84 bin lira harcama yaptı, buna karşılık 25 milyar 736 milyon 12 bin lira gelir topladı. Bu şekilde belediyelerin bütçe açığı 2008'de 5 milyar 223 milyon 72 bin liraya yükseldi.
Toplam harcamaların 12 milyar 313 milyon 445 bin lirasını büyükşehir belediyeleri gerçekleştirdi. Büyükşehir belediyelerinin toplam geliri de 9 milyar 860 milyon 132 bin lira oldu. Buna göre 5,2 milyar liralık bütçe açığının 2 milyar 453 milyon 313 bin lirasının büyükşehir belediyelerine ait olduğu belirlendi.
KİME NE ÖDEDİLER?
Geçen yıl 30 milyar 959 milyon lirayı bulan belediye harcamalarının 5 milyar 944 milyon 940 bin lirasını personele yapılan maaş ve diğer ödemeler oluşturdu.
Yıl içinde müteahhitlere 10 milyar 663 milyon 245 bin lira ödeme yapıldı. Bunun 2 milyar 273 milyon 851 bin lirası hizmet alımlarındaki müteahhitlik ödemelerinden geri kalanı hizmet binası, hizmet tesisleri, lojmanlar, sosyal tesisler, gemi ve yüzer tersaneler, yol yapım giderleri, içme suyu ve kanalizasyon tesisi yapımı için ödendi.
Bu çerçevede yol yapımı için müteahhitlere 3 milyar 528 milyon 226 bin lira, içme suyu tesisi yapımı için 151 milyon 257 bin lira, kanalizasyon yapımı için de 315 milyon 456 bin lira ödemede bulunuldu.
Belediyeler geçen yıl, müşavir firma ve kişilere de 3 milyar 672 milyon 227 bin lira ödeme yaptı. Bunun 371 milyon 634 bin lirası temizlik hizmeti alım giderlerinden oluştu.
Hizmet alımları kapsamında 489 milyon 684 bin lira kira ödenirken, haberleşmeye de 93 milyon 513 bin lira harcandı.
541 milyon 57 bin liralık mamul malın alındığı 2008 yılında bu tutarın 49 milyon 468 bin lirası büro ve işyeri mefruşatı için harcandı. 331 milyon 539 bin liraya taşıt, 54 milyon 831 bin liraya da iş makinası alındı.
Belediyeler geçen yıl, 1 milyar 84 milyon 306 bin liralık gayrimenkul alımı ve kamulaştırma gerçekleştirdi.
Belediyelerin 1 milyar 197 milyon 56 bin liralık akaryakıt ve yağ, 419 milyon 566 bin liralık elektrik alımında bulunduğu 2008'de su ve temizlik malzemesine 101 milyon 677 bin lira, yiyecek, içecek ve yem alımlarına da 92 milyon 391 bin lira harcandı.
4 MİLYAR LİRA VERGİ GELİRİ
Belediyelerin 2008 yılı içinde elde ettiği 25 milyar 736 milyon 12 bin liralık gelirin 4 milyar 77 milyon 274 lirası vergilerden geldi.
Belediyeler, bu dönemde 1 milyar 717 milyon 384 bin lira emlak vergisi topladı. Bunun 1 milyar 231 milyon 111 bin lirasını bina, 458 milyon 957 bin lirasını arsa, 27 milyon 316 bin lirasını da arazi vergisi oluşturdu. Çevre temizlik vergisinden de belediyelerin kasasına 265 milyon 725 bin lira girdi.
Belediyeler geçen yıl, elektrik ve havagazı tüketim vergisi olarak 544 milyon 540 bin lira, haberleşme vergisi olarak 59 milyon 981 bin lira, eğlence vergisi olarak 90 milyon 834 bin lira, ilan ve reklam vergisi olarak da 140 milyon 887 bin lira gelir sağladı.
Harçlardan 1 milyar 222 milyon 138 bin lira toplanırken, bunun da 202 milyon 444 bin lirası işgal harcı, 333 milyon 831 bin lirası bina inşaat, 103 milyon 956 bin lirası da yapı kullanma izni harcı olarak tahsil edildi.
1 milyar 989 milyon 459 bin lira hizmet geliri bulunan 2008 yılında, hizmet gelirlerinin de 888 milyon 471 bin lirası su, 259 milyon 613 bin lirası da ulaştırma hizmetlerinden temin edildi.
Para cezalarından da belediyelerin kasasına 479 milyon 845 bin lira girdi. Lojman, sosyal tesis, arazi ve diğer gayrimenkul satışları da belediyelere 1 milyar 631 milyon 126 bin lira gelir bıraktı.
BELEDİYELERİN HARCAMALARI VE GELİRLERİBüyükşehir, il, ilçe ve belde belediyelerinin 2008 yılındaki bazı harcama ve gelir rakamları şöyle:
GİDER-GELİR TUTAR KALEMLERİ (Bin TL) ---------------------------- ---------------- GİDERLER: - Personel Giderleri 5.944.940 - Sosyal Güvenlik Devlet Primi 831.219 - Mal ve Hizmet Alım Gideri 10.565.757 .Hammadde Alımı 94.123 .Gıda, İçecek ve Tütün Alımları 7.868 .Tekstil ve Deri Ürünleri 210 .Kereste ve Ürünleri 11.631 .Kağıt Alımları 270 .Kırtasiye ve Büro Malz. 176.786 .Su Alımı 64.789 .Temizlik Malzemesi 36.888 .Yakacak 99.830 .Akaryakıt ve Yağ Alımı 1.197.056 .Elektrik 419.566 .Yiyecek Alımı 57.967 .İçecek 9.587 .Giyecek 23.891 .Spor Malzemesi 24.103 .Tören ve Bando 3.029 .Özel Malzeme Alımları 143.469 .Güvenlik ve Savunmaya Dönük Alımlar 27.087 - Hizmet Alımları 4.859.454 .Müşavir firma ve kişilere ödemeler 3.672.227 - Danışma Yönetimi ve İşletim Giderleri 2.736 - Etüd Proje Bilirkişi 142.675 - Temizlik Hizmet Alımı 371.634 - Diğer Müşavir Firma ve Kişilere Ödeme 789.089 .Haberleşme Giderleri 93.513 .Taşıma Giderleri 50.339 .İlan, Sigorta, Komisyon, Kovuşturma Gid. 91.008 - Kiralar 489.684 .Hava Taşıtı Kirası 34.447 .İş Makinası Kirası 102.623 .Hizmet Binası Kirası 45.076 .Lojman Kirası 15.287 - Temsil ve Tanıtma Giderleri 379.300 .Temsil,Ağırlama,Tören,Fuar,Organizasyon Gid. 208.790 .Tanıtma Gideri 170.510 - Menkul Mal, Alım, Bakım ve Onarım Gid. 731.733 .Taşıt Bakım ve Onarımı 248.060 - Gayrimenkul Bakım ve Onarım Gid. 1.176.075 .Hizmet Binası Bakım ve Onarımı 99.229 .Sosyal Tesis Bakım ve Onarımı 220.469 .Yol Bakım ve Onarımı 630.851 .Diğer Taşınmazlar Yapım Bakım ve Onarımı 220.872 - Tedavi ve Cenaze Giderleri 107.107 - Faiz Ödemeleri 631.434 - Cari Transferler 1.493.257 .Görev Zararları 83.584 .Hane Halkına Yapılan Transferler 519.034 .Burs ve Harçlıklar 98.974 .Sağlık Transferleri 2.102 .Yiyecek 64.111 .Barınma 2.548 .Muhtaç ve Körlere Yardım 14.894 .Muhtaç Asker Ailelerine Yardım 42.054 .Diğer Sosyal Amaçlı Transferler 191.712 .Hane Halkına Diğer Yardımlar 74.029 - Sermaye Giderleri 11.000.982 .Mamul Mal Alımları 541.057 .Büro ve İşyeri Mefruşatı Alımları 49.468 .Büro ve İşyeri Makine Techizat Alımları 74.732 .Taşıt Alımları 331.539 .İş Makinesi Alımları 54.831 .Yayın Alımları ve Yapımları 2.390 .Kültür Varlığı Yapımları, Alım ve Koruma Gid. 17.601 .Menkul Sermaye Üretim Giderleri 120.451 .Gayrimenkul Alımları ve Kamulaştırması 1.084.306 -Müteahhit giderleri 10.663.245 .Hizmet alımları 2.273.851 .Sermaye giderlerinde müteahhitlere ödeme 8.389.394 -Hizmet Binası 234.045 -Hizmet Tesisleri 407.374 -Sosyal Tesisler 737.654 -Yol Yapımı 3.528.226 -İçme Suyu Tesisi Yapımı 151.257 -Kanalizasyon Tesisi Yapımı 315.456 -Lojman Yapım Giderleri 3.036 - Menkul Malların Büyük Onarım Giderleri 177.599 -Gayrimenkul Malların Büyük Onarım Giderleri 1.422.385 -Sermaye Transferleri 136.729 GELİRLER: -Bütçe Gelirleri 25.736.012 -Vergi Gelirleri 4.077.274 .Bina vergisi 1.231.111 .Arsa vergisi 458.957 .Arazi vergisi 27.316 .Çevre temizlik vergisi 265.725 .Haberleşme vergisi 59.981 .Elektrik ve havagazı tüketim vergisi 544.540 .Eğlence vergisi 90.834 .Yangın sigortası 21.379 .İlan ve Reklam Vergisi 140.887 -Harçlar 1.222.138 .Bina inşaat harcı 333.831 .Hayvan kesimi muayene ve denetleme harcı 15.306 .İşgal harcı 202.444 .İşyeri açma izni harcı 42.273 .Kaynak suları harcı 3.250 .Ölçü ve tartı aletleri muayene harcı 4.824 .Tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı 24.115 .Tellallık harcı 26.874 .Toptancı hali harcı 138.609 .Yapı kullanma izni harcı 103.956 .Diğer harçlar 326.656 -Hizmet gelirleri 1.989.459 .Muayene denetim ve kontrol ücretleri 26.484 .Kalite kontrol hizmet gelirleri 24.751 .Sportif faaliyet gelirleri 233 .İlan ve reklam gelirleri 8.576 .Çevre kirliliğini önleme gelirleri 6.063 .Sergi ve fuar gelirleri 597 .Sosyal tesis işletme gelirleri 17.589 .Otopark işletmesi gelirleri 26.548 .Çevre ve esenlik hizmet gelirleri 41.180 .Doğalgaz hizmet gelirleri 13.905 .Ekonomik hizmet gelirleri 139.583 .Sağlık hizmeti gelirleri 22.600 .Sosyal hizmetlere ilişkin gelirler 37.560 .Su hizmet gelirleri 888.471 .Ulaştırma hizmet gelirleri 259.613 .Diğer hizmet gelirleri 442.566 -Mal Satış Gelirleri 197.183 -Kurumlar Hasılatı 593.755 .Su hizmetleri kurum hasılatı 300.358 .Ulaştırma hizmetleri kurum hasılatı 90.682 -Kira Gelirleri 751.386 -Alınan Bağış, Yardım ve Özel Gelirler 496.871 .Kurum ve Kişilerden Alınan Yardım ve Bağışlar 153.278 .Proje Yardımları 122.308 -Faiz gelirleri 235.301 -Kişi ve Kurumlardan Alınan Paylar 14.110.642 .Vergi ve Harç Gelirlerinden Alınan Paylar 12.639.832 -Kamu harcamalarına katılım payları 344.522 .Kanalizasyon harcamalarına katılım payı 34.405 .Su tesisi harcamalarına katılım payı 17.084 .Yol harcamalarına katılım payı 174.689 -Diğer harcamalara katılım payı 118.344 -Mahalli İdarelere Ait Paylar 376.003 -Para Cezaları 479.845 .İdari Para Cezaları 97.119 .Vergi Cezaları 313.747 .Diğer Para Cezaları 68.979 -Sermaye Gelirleri 1.664.835 .Taşınmaz Satış Gelirleri 1.631.126