Buz mu yiyorsunuz, dondurma mı?
Günümüzde dondurmayı sevmeyenimiz yoktur. Özellikle sıcak bölgelerde, yazın bunaltıcı sıcağında serinlemenin en güzel yolu dondurma yemektir. Dünyanın en sevilen tatlılarından biri olan dondurmanın, çilekten, fıstığa, karamelden kavunluya birçok çeşidi bulunmaktadır.
Son zamanlarda gelişen gıda sektöründe rekabetin artması ile beraber dondurmaya alternatif başka bir ürün ortaya çıktı. ?'YENİLEBİLİR BUZLU ÜRÜNLER'' bu da nedir diye bilirsiniz. Ama eğer almış olduğunuz ürünlerin etiketini okumuyorsanız bu ismini yeni duymuş olabileceğiniz yenilebilir buzlu ürünü yemiş olabilirsiniz. En büyük markalar dahi ürün ambalajlarına dondurma görüntüsü vererek sadece etiket kısmının içindekiler bölümüne okunmayacak derece de küçük yazılarla yazdıkları bu ürünleri dondurma diye tüketicilere sunmaktalar.
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'ne göre ?Dondurma Tebliği? ve ?Yenilebilir Buzlu Ürünler Tebliği? olmak üzere iki ayrı tebliğ bulunmaktadır. Hem dondurmanın hemde yenilebilir buzlu ürünlerin farklı çeşitleri bulunmaktadır.
Dondurma tebliği
| Ürün Grupları | Özellikler | |||
| Toplam Kuru Madde (Ağırlıkça %) | Süt Yağı (Ağırlıkça %) | Yağsız Kuru Madde (Ağırlıkça %) | Yağsız Süt Kuru Maddesi (Ağırlıkça %) | |
| Yarım Yağlı Dondurma (En az) | 31 | 3 | 28 | 10 |
| Yağlı Dondurma (En az) | 36 | 8 | 28 | 10 |
| Tam Yağlı Dondurma (En az) | 40 | 12 | 28 | 10 |
| Yağlı Maraş dondurması (En az) | 32 | 4 | 28 | 8 |
| Yarım Yağlı Maraş dondurması (En az) | 30 | 2 | 28 | 8 |
| Yağlı Maraş usulü dondurma (En az) | 32 | 4 | 28 | 8 |
| Yarım Yağlı Maraş usulü dondurma (En az) | 30 | 2 | 28 | 8 |
Yenilebilir buzlu ürünler tebliği
-Su buzu: Buz karışımları genel tanımına uyan, meyve ve/veya aroma maddeleri içeren, kuru maddesi ağırlıkça en az %12 olan buz karışımlarını,
-Meyveli buz: Buz karışımları genel tanımına uyan, kuru maddesi ağırlıkça en az %12 olan ve ağırlıkça en az %15 meyve içeren buz karışımlarını,
-Sorbe: Buz karışımları genel tanımına uyan, kuru maddesi ağırlıkça en az %12 olan ve ağırlıkça en az %25 meyve içeren buz karışımlarını,
-Sütlü buz: Sütlü buz ürünleri genel tanımına uyan, ağırlıkça en az %2,5 süt yağı ve ağırlıkça en az %6 yağsız süt kurumaddesi içeren, süt orjinli olmayan protein ve yağ içermeyen sütlü buz ürünlerini,
-Bitkisel yağlı sütlü buz: Sütlü buz ürünleri genel tanımına uyan, bitkisel yağ ve/veya süt yağı ve/veya yumurta yağını ağırlıkça en az %5 oranında içeren ve süt proteini dışında protein içermeyen ve süt proteini içeriği ağırlıkça en az %2,2 olan sütlü buz ürünlerini,
Genelde üreticiler tarafından en fazla üretimi gerçekleştirilen ürün Sütlü buz ve Bitkisel yağlı sütlü buz dur. Bu ürünleri dondurma ile kıyaslayacak olursak; dondurmada yağsız süt kuru maddesi % 8-10 arasındayken Sütlü buz da % 6 dır. Ayrıca içermiş oldukları süt yağı miktarları bakımından da Sütlü buz dondurmaya göre daha az süt yağı içermektedir. İşletmelerin maliyetleri daha aşağıya çekebilmek için dondurma yerine üretmiş oldukları bu ürünler piyasada klasik anlamda bildiğimiz ve tadına aşina olduğumuz dondurmayı bulmamızı zorlaştırıyor.
Türk Gıda kodeksinde tanımlandığı şekilde üretimi gerçekleştirilmiş ?'Yenilebilir buzlu ürünlerin'' sağlık açısından bir sakıncası yoktur. Burada önemli olan almış olduğunuz ürünün istediğiniz ürün olup olmadığıdır. Yani yemek istediğiniz eğer dondurma ise ve dondurma alıyorsanız sorun yok. Dondurma yerine ambalaja aldanıp yenilebilir buzlu bir ürün almak istemiyorsanız almış olduğunuz ürünün etiket bilgilerini mutlaka okuyun. Tüketicilerin okumalarını zorlaştıracak kadar küçük yazılarla ve ambalajlarda görülmesi zor yerlere konan etiket bilgilerinin bu şekilde yapılmasına izin veren Bakanlığımız bu konulara ne zaman dikkat edecek?
Servet Kardoğan / Gıda Mühendisi
Kaynakça:http://www.kkgm.gov.tr/TGK/Teblig/2005-43.html
http://rega.basbakanlik.gov.tr/eskiler/2005/01/20050113-13.htm
M.BİNGÖL Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi