Askerî mahkeme binaları, 'askerî yasak bölge' dışına çıkarılacak

Adalet Bakanlığı, 'Yargı Reformu Stratejisi ve Eylem Planı'nın son halini Türkçe ve İngilizce olarak yayınlandı.

Plana göre adil yargılanma ve savunma hakkının tam olarak sağlanması açısından, askerî mahkeme binalarının askerî hizmet alanları dışına çıkarılması hedefleniyor.

8-10 Haziran tarihlerinde Ankara Kızılcahamam Hakimevi'nde Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Milli Savunma Bakanlığı, Türkiye Barolar Birliği, Türkiye Noterler Birliği ve Yüksek Öğretim Kurumu temsilcilerinin katılımıyla bir çalıştay düzenlenerek taslak tartışıldı ve ilkeler üzerinde mutabakata varıldı.

11 Temmuz'da Hatay'da yapılan Reform İzleme Grubu toplantısında ise taslağın Bakanlar Kurulu'nun onayına sunularak alınacak görüş ve tavsiyeler doğrultusunda sonuçlandırılması kararlaştırıldı. Yargı Reformu Stratejisinin Eylül 2009'da Avrupa Komisyonu'na sunulması planlanıyor.

Eylem planında askerî mahkemelerle ilgili çeşitli öneriler yer alıyor. Adil yargılanma ve savunma hakkının tam olarak sağlanması açısından, askerî mahkeme binalarının askerî hizmet alanları dışına çıkarılması suretiyle, ilgililerin rahatlıkla girebilecekleri ve duruşmaları takip edebilecekleri fiziksel mekânların düzenlenmesi konusunda gerekli tedbirlerin alınması isteniyor. Bu konuda düzenleme yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli bir hususun da güvenlik olduğuna dikkat çekiliyor. Bu nedenle askerî mahkeme binalarının askerî mahalde bulunması zorunlu olduğu takdirde, bu binalara girişin askeri bina girişlerinden ayrı yapılarak ilgililerin ve vatandaşların kolaylıkla erişimlerini sağlayacak şekilde düzenlenmesi planlanıyor.

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu'nun 2, 3 ve 4'üncü maddelerinde askerî hâkim sınıfından olmayan subay üyelerin nitelikleri ve atanması düzenlenmiş. Buna göre heyet halinde çalışan askerî mahkemelerde askerî hâkim sınıfından olmayan muharip sınıftan üye bulunuyor. Muharip sınıftan gelen üyelerle ilgili; seçim usulleri, görev süreleri, teminatları gibi hususların yargı bağımsızlığını etkileyebileceği düşünülen hususlarda bazı eleştiriler yapılıyor.

Referans metinlerde öne sürülen bu eleştiriler doğrultusunda subay üyelerin bu mahkemelerde görev yapmaları yeniden gözden geçirilecek. Anayasa Mahkemesi, 07.05.2009 tarihli kararı ile askerî mahkemelerde subay üye bulunmasını öngören 353 sayılı Kanun'un ilgili hükmünü iptal etmiş ve yeni düzenleme için bir yıllık süre öngörmüştü. Anayasa Mahkemesi'nin kararı doğrultusunda gerekli düzenlemeler yapılacak.

KAMUOYU YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI KONUSUNDA BİLİNÇLENDİRİLECEK

'Yargı Reformu Stratejisi ve Eylem Planı'nda kamuoyu ile yargı profesyonellerinin yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı konusundaki bilinçlerinin güçlendirilmesi için çalışmalar yapılması öngörülüyor.

Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının sadece anayasa ve kanunlarda yazılı bir ilke olarak kalması değil, aynı zamanda toplumsal hayata geçirilmesinin hukuk devleti açısından gerekliliği vurgulanıyor.

Bu bağlamda, yargı profesyonellerinin yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını içselleştirmelerinin ve kültür haline getirmelerinin büyük önem taşıdığına dikkat çekiliyor. Bunu sağlamak için, önümüzdeki dönemde yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı konusunda hâkim ve savcı adayları dâhil olmak üzere tüm yargı profesyonellerinin ve kamuoyunun bu konuda bilinçlendirilmesi yönünde çalışmalar yapılması hedefleniyor.

Türkiye Adalet Akademisi'nde yargı profesyonellerine yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının içselleştirilmesi ve kültür haline getirilmesini sağlamak amacıyla ders, seminer, konferans gibi faaliyetler düzenlenecek.