Selin vurduğu firmalarda işçi maaşlarını devlet ödeyecek
Yüzyılın en büyük sel felaketini yaşayan İstanbul ve Tekirdağ'da can kayıplarının acısı dinmedi. Hayatını kaybeden TIR şoförleri, servis aracında boğulan kadın işçiler, sel sularında kaybolan minik bedenler Türkiye'yi gözyaşlarına boğdu.
Sel, bölgedeki onlarca firmayı da kapanma noktasına getirdi. Bunların yeniden üretime başlamasının aylar alacağını hesaplayan Çalışma Bakanlığı, harekete geçti. Devlet, zararı karşılamanın yanı sıra şirketlere 'maaş desteği' sağlayacak. Üretimi duran firmalarda işçi ücretleri 6 aya kadar devlet tarafından ödenecek. Çalışanlara 400 ile 800 lira arasında maaş bağlanacak. Bakanlık yetkilileri, zarar gören işletmelerin Türkiye İş Kurumu'na başvurmalarını ve kısa çalışma ödeneği talep etmelerini istiyor. Firmaların uygulamadan yararlanabilmesi için haftalık çalışma süresinin üçte bir oranında azalması ya da işlerin 4 hafta süreyle durması gerekiyor. Kısa çalışma ödeneği, küresel kriz döneminde uygulandı. Yaklaşık 200 bin işçinin maaşını devlet ödedi. Sistem şimdi selzedeler için devrede.
Kısa çalışma ödeneği, sel, yangın ve deprem gibi zorlayıcı nedenler ile genel ekonomik kriz sonucu işlerin durması halinde devreye giriyor. Devlet, bu iki sebepten dolayı üretimin durması halinde firmalara, 'işçi çıkarma maaşını biz ödeyelim' diyor. Böylece hem afetten etkilenen firmaların işçi çıkarması önleniyor hem de işletmelerin yükü hafifliyor. Kısa çalışma ödeneği, kriz döneminde yoğun olarak uygulandı. Yaklaşık 200 bin işçinin maaşını devlet ödedi. Selde zarar gören firmaların kısa çalışmama ödeneğinden faydalanabilmesi için haftalık çalışma süresinin üçte bir oranında azalması ya da işlerin en az 4 hafta süreyle tamamen durması gerekiyor. Üretimin durması halinde çalışanların maaşlarının tamamı İş Kurumu tarafından ödeniyor. Kısmen çalışma halinde ise üretime devam edilmeyen sürenin parası devletten isteniyor. Çalışma Bakanlığı müfettişleri, kısa çalışma ödeneği almak isteyen firmaların başvurularını yerinde inceliyor. Ödeneğe hak kazandığı yönünde rapor tutulan firmalara İş Kurumu tarafından ödeme yapılıyor. Kısa çalışma ödeneği alabilmek için işçilerin son 120 gün sürekli çalışmış olması ve 3 yıl içinde en az 600 gün prim yatırmış olmaları gerekiyor. Sel nedeniyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanacak firmalar, işçilerinin adı, sosyal güvenlik sicil numaraları ile her bir işçinin ne kadar süre ile çalıştırılamayacağını İş Kurumu'na bildirecek. Kurum, müracaatları, başvuruyu izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandıracak.
Öte yandan Gelir İdaresi, sele maruz kalan mükelleflere, 8 Eylül'de başlayıp 30 Eylül'e kadar vermeleri gereken beyannamelerini ekimde verilecek beyannamelerle birlikte verme imkânı getirdi. Bu beyannameler üzerine ödenecek vergilerin ödeme süresi de Ekim 2009 ayında verilecek beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süresinin bitim tarihine kadar uzatıldı. Uygulamadan faydalanmak için 30 Eylül'e kadar vergi dairesine başvurmak gerekiyor.
İSA YAZAR ANKARA