Eşit işe eşit ücret krize takıldı
Kamuda aynı işi yapanlar arasında ek göstergelerindeki farklılık sebebiyle 100 ilâ 500 lira arasında maaş farkı bulunuyor. 'Eşitişe eşit ücret' için 2007 ve 2008 yıllarında az ücret alanların maaşlarını ek ödemelerle artıran hükümet, 2009 yılında ya-pacağı zammı krizden dolayı askıya aldı. Dengesizliğin 2012'ye kadar her yıl yapılacak zamlarla giderilmesi planlanıyor.
Hükümetin 5 yıllık plan dahilinde uygulamaya koyduğu eşit işe eşit ücret düzenlemesi ekonomik kriz nedeniyle askıya alındı. 2007 yılında başlayan uygulama ile 2012'ye kadar memurlar arasındaki ücret dengesizliğinin ortadan kaldırılması amaçlanıyordu. İlk adımı 2007 yılında atan hükümet, aynı işi yaptığı halde düşük ücret alan memurlara 80 lira denge tazminatı verdi. 2008'de ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından bizzat açıklanan düzenleme ile düşük maaşlı memura 113 ile 375 TL ek ödeme yapıldı. Çalışanlar arasındaki dengeyi sağlayacak ödemeler 2012 yılına kadar tamamlanacaktı. İki yıl içinde ek ödemenin yüzde 45'i verilirken, geriye kalan 55'lik kısmın üç yılda ödenmesi planlandı. Ancak edinilen bilgiye göre araya giren ekonomik kriz nedeniyle 2009 yılındaki ek ödemeler askıya alındı.
Kamu çalışanlarının en çok dile getirdiği şikayetlerin başında, aynı statüde olmalarına rağmen emsallerinden düşük maaş almaları geliyor. Uzun yıllar tartışma konusu olan bu durumu gidermek için 5793 sayılı yasa ile düzenleme yapıldı. Aynı unvana sahip, aynı işi yapan kamu personeli arasındaki ücret farklılığını gidererek eşit işe eşit ücret uygulamasına geçmeyi hedefleyen yasa ile maaşı düşük olan personele her ay ek ödeme yapılması öngörülüyor. Ancak yasa, ek ödemenin ne kadar olacağını belirleme yetkisini Bakanlar Kurulu'na bıraktı. Bu nedenle yaklaşık 1 milyon 500 bin memurun her yıl alacağı ek ödeme miktarı Bakanlar Kurulu tarafından tespit ediliyor. Ancak küresel ekonomik kriz sebebiyle son bir yıldır gelirler azalırken bütçe açığı artmaya başladı. Bu durum nedeniyle Bakanlar Kurulu'nun bu yıl için ek ödeme açıklamayacağı öğrenildi. Bu yıl ek ödeme alamayan memurun umudu ise 2010'da kayıpların telafi edilmesi.
Sendikalar ise krizi göz önüne alarak bu yılki ek ödeme taleplerini düşük tutmuştu. Memur-Sen, ek ödeme talebini 80 TL olarak belirledi. Daha sonra ise bu talep 60 liraya kadar çekildi. Hükümetin krizi gerekçe göstererek bu yıl ek ödeme yapmaya yanaşmadığını söyleyen Memur-Sen Başkanı Ahmet Gündoğdu, "Geçen yıl toplu görüşme masasında ek ödemelerin 2012'ye kadar tamamlanmasını mutabakat altına almıştık. Hükümet de buna 'evet' diyerek imza attı, uzlaşma vardı. Ancak kriz gerekçesiyle bu yıl hiç gündeme almadılar. Hem Sayın Başbakan'la hem de Sayın Ali Babacan ile görüştüm. Bir sonuç alamadık. 2010 yılında ek ödeme verileceğine dair bir ışık da alamadık. Zaten kriz olmasaydı en az 100 TL isteyecektik. Orta vadeli hedef açıklandı. 2009 yılındaki küçülme bitiyor. 2010'da ise yüzde 3,5 büyüme öngörülüyor. Tablo pozitife dönüyor. Halen fırsat var. Hiç olmazsa 25+25 TL verilsin. Aksi takdirde küçülmenin faturasını ödemeye mecbur edilen memurun motivasyonu ciddi şekilde bozulacak." dedi.
Öte yandan ek ödeme düzenlemesinin tamamlanamamış olması, aynı işi yapan, aynı unvandaki memurlar arasındaki maaş farkının sürmesine yol açıyor. Halen bu fark, 102 ile 499 TL arasında değişiyor. Kamu-Sen tarafından hazırlanan rapora göre farklı kurumlarda aynı işi yapan iki müdürden birincisi bin 576 lira maaş alırken diğer kurumdaki müdürün maaşı 2 bin 75 lira. Bu fark, maaşa etki eden özellikleri aynı olan müdürlerin sadece çalıştıkları kurumun farklı olmasından kaynaklanıyor. Yine iki farklı kurumdaki avukatlardan birincisi bin 644 lira alırken aynı yıl çalışmışlığı olan, aynı eğitimi alan kamudaki bir başka avukat bin 989 lira gelir sağlıyor. Rapora göre aynı sorun kamudaki tekniker, laborant, diş hekimi gibi pek çok meslek grubu için söz konusu. Sorunun ortadan kaldırılabilmesi için ek ödeme düzenlemesinin tamamlanması gerekiyor.
İSA YAZAR