Domates karaborsaya düştü
Türkiye´de ülke genelinde örtüaltı ve açık alandaki tüm domates üretimini saran Tuta Absoluta zararlısı ve Avrupa'dan gelen talep patlaması nedeniyle, domates kıtlığı yaşanıyor. Piyasadaki domates kıtlığı ve fiyatların yüksek olması özellikle Anadolu'da domatesi karaborsaya düşürmüş durumda.
İstanbul'un sebze ve meyvede bir toplama merkezi haline dönüştüğünü ifade eden Türkiye Meyve Sebze Komisyoncuları Derneği (TÜMESKOM) Başkanı Burhan Er, "Anadolu'nun çeşitli illerinde yetiştirilen bütün domatesler İstanbul'a yollanıyor. Anadolu'da domates üretiminin iyi olduğu iller bile ürettikleri domatesleri İstanbul'a gönderdiği için kendi taleplerini karşılamakta zorlanıyorlar" dedi.
Aydın'da kendi ihtiyacı için bile domates bulamadığını anlatan Er, "Kendi işçilerim, eşim ve dostum için bile Aydın ve civar illerinde domates bulamadım ve İstanbul'dan getirttim. Aydın gibi domates üretiminin başarılı olduğu Ege ve Akdeniz bölgelerinde şu anda domates bulamıyorsunuz. Olan domateslerde karaborsaya düşmüş durumda" dedi.
TARIM ÜLKESİYİZ AMA POLİTİKAMIZ YOK
Aynı zamanda Dünya Haller Birliği'nin de üyesi olan Burhan Er Türkiye'de bir tarım politikasının olmadığına değinirken, "Tarım ülkesiyiz ama bir tarım politikamız yok. Tarımda planlı bir üretim ve pazarlama staratejimizin olması ve gerekli teşviklerle çiftçilere destek olunması gerekiyor. Özellikle bazı ürünlerde çiftçiler neyi ne zaman ekmesi gerektiğini bilmiyor" şeklinde konuştu.
İZLANDA'DAKİ YANARDAĞ PATLAMASI DA ETKİLİ OLDU
2010 yılının başlarında İzlanda'da meydana gelen yanardağ patlamasından Avrupa tarımının çok büyük zarar gördüğünü ifade eden Burhan Er, "Tarımda iyi olan Avrupa ülkelerinin mahsulleri büyük zarar görünce, en yakın coğrafya olarak Türkiye'ye yöneldiler. Özellikle Avrupa'dan Türkiye'ye tarım ürünleri talebinin büyük oranda artacağı daha Haziran ayından belliydi. Katıldığım uluslararası fuarlarda ülke hallerinin başkanlarının bu yönde bize talepleri oldu. Bu talepler gelince serbest piyasa koşulları gereği iyi domateslerin hepsi Avrupa'ya gitti. İhracat yapılmasın demiyorum ama yapılan ihracat sebebiyle de şimdi iç piyasada talebe cevap verilemiyor" dedi.
FİYATLAR YÜZDE 200 DÜŞEBİLİR AMA...
Seralarda bir ay geç ekilmesinin de yaşanan sıkıntıda payı olduğunu ifade eden Er,"Seralardan domatesin Kasım başında piyasaya girmeye başlayacağını düşünüyorum. Fakat seralardan gelen bu domateslerde Avrupa'ya giderse fiyatlarda çok büyük bir değişiklik olmayacaktır. Eğer seralaradan gelen domatesler iç piyasaya sürülürse fiyatlarda yüzde 200'lük bir düşüş bekliyorum" dedi.
"DOMATES ALTIN YILINDA AMA KARABORSADA"
Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali´nde domatesin fiyatı 3,5- 4 TL aralığında seyrederken, market ve pazarlarda ise 6 TL´ye kadar yükseldi. Antalya´da örtüaltında 1 ay gecikmeli dikim yapılması nedeniyle bugünlerde piyasaya çıkması beklenen sera domatesi 10 Kasım´a kadar beklenecek. Türkiye 1 ay boyunca domates kıtlığı yaşayacak. Zararları nedeniyle özellikle açık alanda çok ciddi rekolte düşüklüğü olduğuna dikkat çeken Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Yaş Meyve ve Sebze Komitesi Başkanı Mustafa Küçükoğlu, "Rekolte düşüklüğü ile talebe cevap verilememesiyle fiyatlar yükseldi. 1 ay daha maalesef istenilen kalitede domates bulamayacağız. Fiyat da yükselmeye devam edecek. Domates altın yılını yaşıyor, resmen karaborsada" dedi.
Ziraat mühendisi Selçuk Usta, üretim periyodunun kaymasının yanı sıra, bir çok üreticinin zararlı yüzünden patlıcan, biber gibi farklı ürünleri seçtiğini söyledi. Tuta Absoluta zararlısı öncesinde dönümde 8 ton olarak alınan ürün miktarının şimdi 2 ton zor alınabildiğini belirten domates ihracatçısı Recep Özkul, "Bir
kasa domates içinden salata yapacak iki tane sağlam domates çıkartamadık" dedi.
SON ZAM ŞAMPİYONU: DOMATES
Eylül ayında zam şampiyonu unvanı, hem üretici fiyatlarında hem de tüketici fiyatlarında domatesin oldu. Tüketici Fiyatları Endeksi kapsamındaki mal ve hizmetler içinde Eylül ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 57.16 ile domateste yaşanırken, Üretici Fiyatları Endeksi'nde de fiyatı en çok artan ürün yüzde 36.87 ile domates oldu.(Hürriyet)
DOMATES FİYATLARI KASIM AYINDAN İTİBAREN DÜŞECEK
(AA) - Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Antalya Şubesi Başkanı Vahap Tuncer, domates güvesi (Tuta Absoluta) zararlısı ve havaların aşırı sıcak gitmesi nedeniyle domateste üretim sıkıntısı yaşandığını, fiyatların bu nedenle yüksek olduğunu belirterek, ''Sonbahar üretimi Kasım ayında başlayacak. Domates fiyatları kasım ayından itibaren yavaş yavaş düşer'' dedi.
Tuncer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye genelinde domates fiyatlarının artmasının birinci nedeninin aşırı sıcak ve nemli hava, ikinci etkisinin de domates güvesi zararlısı olduğunu söyledi. Antalya ve Burdur'da domates güvesinin açık alanlarda domatese büyük zarar verdiğini, ürün ve kalite kaybı yaşandığını belirten Tuncer, yaz dönemlerinde Türkiye'nin domates üretim bölgesi olan Çanakkale, Bursa Karacabey, Eskişehir, Tokat ve Ayaş'ta havaların aşırı sıcak gitmesi nedeniyle domatesin kavrulduğunu, yandığını kaydetti.
Tuncer, şöyle konuştu:
''Özellikle açık alanlarda domates üretimi yapılan ve ülkenin ihtiyacını karşılayan bu bölgelerde sıcak ve nemli hava domatesi yaktı, kavurdu. Üretim ve kalite bozuldu. Sera bölgelerinde de çiftçi domates güvesi zararlısı yüzünden ekim için tereddüt yaşadı. Sonbahar üretimi Kasım ayında başlayacak. Domates fiyatları kasım ayından itibaren yavaş yavaş düşer.''
Domates güvesi zararlısının yaz üretimi yapılan Korkuteli ve Burdur açık alanlarında üretimin yüzde 60'ını olumsuz etkilediğini ifade eden Tuncer, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın domates güvesi zararlısına karşı çiftçiyi destekleyici önlem almadığını öne sürdü.
-ANTALYA ZİRAAT ODASI BAŞKANI HALİL ORDU-
Antalya Ziraat Odası Başkanı Halil Ordu da, tarlada ve serada domates olmadığını, bu nedenle fiyatların anormal derecede yükseldiğini bildirdi. Çiftçide ürün olmadığını, aşırı sıcak ve nemli havanın üretimi olumsuz etkilediğini anlatan Ordu, ''Sıcaklar serayı bile etkiliyor. Tarlada domates yandı. Sıcak havalar bu ayın sonuna doğru kaybolur. Domates üretimi de normal seyrine girer'' dedi.
Domates güvesi zararlısına karşı Antalyalı çiftçilerin gerekli önlemleri aldığına dikkati çeken Ordu, şöyle konuştu:
''Ürün ve kalite kaybına yol açan domates güvesi zararlısına karşı Antalyalı çiftçi gerekli önlemlerini aldı. Şu anda açık alanda etkili olan domates güvesi seralara hücum edecek. Antalya çiftçisi domates güvesi ile mücadeleye hazır. Düşmanı bekliyor. Domates güvesi nedeniyle domates üretiminden vazgeçen çiftçi sayısı yüzde 5 civarında. Bunu da fide üreticileriyle yaptığımız görüşmelere göre söylüyorum. İhracat çok fazla etkilenmez düşüncesindeyim. Marketlerde 5-6 TL olan domates fiyatları kasım ayı başından itibaren 1-1,5 TL'ye iner. Antalya'da sahil kesimlerinde üretim başladığında domatesteki üretim arzı sıkıntısı sona erer. Domates fiyatlarındaki pahalılık geçicidir. Ancak şu anda üreticinin elinde domates yok. Aracılar da bu fırsatı değerlendirdi. Domates çiftçide 1,5-2 TL civarında. Ancak sofraya gelinceye kadar aracılar kazanıyor.''