Ombudsman yasası TBMM gündeminde
Referandumda kabul edilen Anayasa değişiklikleri kapsamında hazırlanan Kamu Denetçiliği Yasa Tasarısı TBMM Genel Kurulu'na geliyor.
Cumhurbaşkanı'nın tek başına yaptığı işlemler ile yasama ve yargının yetkisindeki işlemler dışında tüm işlemleri Kamu Denetçisi'ne açan tasarı, Komisyon aşamasında verilen sürpriz önergeyle askeri faaliyetler kapsam dışına çıkarılarak zayıflatılmıştı. Genel Kurul'daki görüşmeler sırasında Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi bütün kurumları denetim kapsamına alacak şekilde tasarıda yeniden değişiklik yapılması bekleniyor.
Yargının yükünü azaltacak
Tasarının 12 Haziran seçimlerinden önce yasalaşması planlanıyor. Demokratik birçok ülkede uygulanmakta olan sistem yargının iş yükünü azaltacak. Kamu Denetçisi idarenin eylem ve işlemlerinin Anayasa ve yasalara uygun olup olmadığını denetleyecek. İdarenin yasalara aykırı işlemleri konusunda yargıya müracaat edilmeden önce Ombudsman'a müracaat edilebilecek. İdarenin işleminin yasaya aykırı bulması halinde ilgili kurum uyarılacak. Vatandaş ile devlet arasında köprü olacak. Sonuçtan memnun olmayan vatandaş yine yargıya başvurabilecek.
Asker de incelenecek
Bakanlar Kurulu'ndaki tüm üyelerin imzasıyla Meclis Başkanlığı'na gönderilen tasarının ilk hali TSK'nın da denetlemesine imkan tanıyordu. Tasarıda Kamu Denetçiliği Kurumu'nun görevlerinin yer aldığı ?5. Madde'sinde denetlenemeyecek kurumlar tek tek sayıldı. Buna göre Ombudsman, Cumhurbaşkanı'nın tek başına yaptığı işlemler, re'sen imzaladığı kararlar ve emirler ile yasama ve yargı yetkisinin kullanılmasına ilişkin işlemleri denetleyemeyecekti. Bu işlemler dışındaki tüm işlemler Kamu Denetçisine açılacaktı.
Geri adım atılmasına itiraz
Anayasa Komisyonu'nun görüşmelerinde verilen önerge ile 5. Madde değiştirildi. AK Parti Manisa Milletvekili ismail Bilen tarafından verilen önergenin kabul edilmesi ile TSK'nın sırf askeri nitelikteki faaliyetlerinin denetlenemeyeceğine ilişkin düzenleme yapıldı.
Görüşmelere katılan Dilekçe Komisyonu Başkanı AK Partili Yahya Akman, geri adım atılmasına itiraz etti. Akman, "Kurumun sağlıklı ve güçlü olmasını hedefliyoruz. Baktık ki daha önceki şeklinde olmayan ve geriye gidiş şeklinde algılanabilecek bir önerge verildi. Bu ifade askeri alanlarda hiçbir konuya kamu denetçisinin mü-dahil olamaması sonucunu doğurabilir" dedi.
Çiçek değişiklik önergesini savundu
Komisyon toplantısında bazı milletvekilleri "TSK'nın askeri olmayan faaliyeti ne var, nasıl ayıklanacak?" itirazında bulundu. Hükümeti temsilen Komisyon toplantısına katılan Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek devreye girerek "Nasıl yargı yetkisini kullanan Yargıtay kapsam dışındaysa bir kısım askeri faaliyetlerde de belli gizlilik vardır, kapsam dışı kalması gerekir. Bunun şikayet konusu olmaması lazımdır. Ama mesela bölük komutanının erata davranışı gibi şeyler şikayet konusu olabilir" diyerek değişiklik önergesini savunmuştu.
Bilal ÇETİN