İcra ve iflas yasasında değişiklik teklifi
İcra ve İflas Yasası'nın ceza içeren hükümleri, yeni Türk Ceza Yasası ile
uyumlu hale getiriliyor.
AK Parti Hatay Milletvekili ve Grup Başkanvekili Sadullah Ergin, İcra ve İflas
Yasası'nda değişiklik öngören yasa teklifini, TBMM Başkanlığı'na sundu.
Teklife göre, İcra ve İflas Yasası'nın 331. maddesinde yapılan değişiklikle
''alacaklısını zarara sokmak kastiyle mevcudunu eksilten borçlulara'', altı
aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası verilecek. Fiillerin bilinçli
taksirle işlenmesi durumunda, verilecek cezalar üçte biri oranında indirilecek.
''İflas ve konkordato işlerinde hususi menfaat temin edenlerin'' cezasını düzenleyen
333. maddedeki hapis cezasının üst sınırı iki yıla indiriliyor. ''Menfaat vaat
ettirilmesi'' ibaresi ise metinden çıkarılıyor.
Suçun iflas bürosu veya idare üyesi tarafından işlenmesi halinde, ceza yarı
oranında artırılacak.
334. maddede yer alan ''gerçeğe aykırı hesap ve bilanço göstererek'' ibaresi
metinden çıkarılarak yerine ''hileli tutum ve davranışlarıyla'' ifadesi getirildi.
Değişiklikle belgede sahtecilik, ''konkordatoda veya sermaye şirketleri ile
kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılmasında yetkili kimseleri
hataya düşüren ya da konkordato veya uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma koşullarına
uymayan borçlunun cezası'' başlıklı suçun unsuru olmaktan çıkarıldı. Maddedeki
''hafif hapis'' cezası da ''hapis'' cezası olarak düzenleniyor.
''Müflisin mallarını vermeyenler hakkındaki cezaları'' düzenleyen 336. maddedeki
cezalar kabahate dönüştürülerek, idari para cezası öngörülüyor.
''Yükümlülüklerin yerine getirilmemesi''ni düzenleyen 337. maddede yer alan
hapis cezaları ise disiplin hapsi cezasına dönüştürülüyor. Alacaklının alacağını
karşılayan miktarda malın haczedilmesi veya borcun ödenmesi halinde ise bu ceza
düşecek.
Ticareti terk edenlerin cezalandırılmasını öngören 333/a maddesi de değiştiriliyor.
Buna göre, bu suçu işleyenlere, alacaklının şikayeti üzerine üç aydan bir yıla
kadar hapis cezası verilebilecek.
MAL BEYANI
''Hakikate muhalif beyanda bulunanların cezalarını'' düzenleyen 338. madde değiştirilerek,
kabahatler suça dönüştürülüyor ve karşılığında verilen hapis cezaları da artırılıyor.
Düzenleme ile malvarlığına ilişkin olarak gerçeğe aykırı beyanda bulunma, ceza
hukuku yaptırımını gerektiren bir fiil olarak düzenleniyor.
339. maddede yapılan değişiklikle de ''beyandan sonra mal ve kazançta olan tezayüdü
bildirmeyen borçlunun cezası''nı düzenleyen hükümden hapis cezası çıkarılarak,
yerine disiplin hapsi cezası getiriliyor.
''Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza'' başlıklı 340. maddede düzenlen
ceza ''tazyik hapsine'' dönüştürülüyor.
ÇOCUK TESLİMİ
''Çocuk teslimi emrine muhalefetin cezası''na ilişkin 341'inci maddede yapılan
değişiklikle çocuk teslimi hakkındaki ilamın veya ara kararının gereğini yerine
getirmeyen veya yerine getirilmesini engelleyen kişi, şikayet üzerine altı aya
kadar tazyik hapsi ile cezalandırılacak. Hapsin uygulanmasına başlandıktan sonra
gereği yerine getirilirse kişi tahliye edilecek.
İcra ve İflas Yasası'nın 342'inci maddesini değiştiren teklife göre, icra dairesi
tarafından alacaklıya veya alıcıya teslim edilen bir taşınmaza veya gemiye haklı
bir neden olmaksızın tekrar giren borçlu, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası
ile cezalandırılacak. 343'üncü maddede yapılan değişiklik, yalnız kendisi tarafından
yapılacak bir işin yapılması veya yapılmaması ya da bir irtifak hakkının tesisi
veya kaldırılması hakkındaki ilam hükümlerine muhalefet eden borçluların, şikayet
üzerine üç aya kadar tazyik hapsine karar verilecek. Hapsin uygulanmasına başlandıktan
sonra kararın gereği yerine getirilirse borçlu tahliye edilecek.
Teklifin 344'üncü maddeyi yeniden düzenleyen hükmüne göre, nafakaya ilişkin
kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun alacaklının şikayeti üzerine
üç kadar tazyik hapsine karar verilecek. Hapis uygulanmaya başlandıktan sonra
nafakanın ödenmesi durumunda borçlu tahliye edilecek.
İHALELER
''Sermaye şirketlerinin iflasını istemek mecburiyetinde olanların cezasını''
düzenleyen 345'inci maddenin (a) bendindeki değişikliğe göre, idare ve temsil
ile görevlendirilen kişiler veya tasfiye memurları, şirketin mevcudunun borçlarını
karşılamadığını bildirerek şirketin iflasını istemezlerse alacaklılardan birinin
şikayeti üzerine 10 gün hapis ile cezalandırılacaklar. (b) bendindeki değişiklikle
de İcra ve İflas Yasası'na göre yapılan ihalelerde kendisine veya başkasına
vaat edilen veya sağlanan yarar karşılığında artırmadan çekilen veya artırmaya
katılmayan kimseye, bir yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası
verilecek.
İcra ve İflas Yasası'nın ''Görev ve birleştirilme yasağı'' başlıklı 346'ncı
maddesinde yapılan değişiklikle disiplin veya tazyik hapsine icra mahkemesi
karar verecek. İcra mahkemesinin görevine giren bu işler, diğer mahkemelerde
görülen ceza davaları ile birleştirilemeyecek.
ŞİKAYET SÜRESİ
''Şikayet süresi''ne ilişkin 347'nci madde değişikliği ile şikayet hakkı fiilin
öğrenildiği tarihten itibaren üç ay ve her durumda da fiilin işlendiği tarihten
itibaren bir yıl geçtikten sonra düşecek.
Yasanın ''itiraz'' ile ilgili 3'üncü maddesindeki değişikliğe göre, icra mahkemesinin
tazyik ve disiplin hapsine ilişkin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren
yedi gün içinde ağır ceza mahkemesine itiraz edilebilecek. İtiraz üzerine verilen
karar kesin olacak.
ZAMAN AŞIMI
Yasanın 354'üncü maddesinde düzenlenen zamanaşımına ilişkin hükümler de teklif
ile değiştiriliyor. Buna göre, tazyik ve disiplin hapsine ilişkin kararlar,
kesinleştiği tarihten itibaren iki yıl geçtikten sonra yerine getirilmeyecek.
Teklif, İcra ve İflas Yasası'nın, Türk Ceza Yasası sistemine uymayan ve kaldırılması
durumunda uygulamada boşluk doğurmayacak bazı maddelerini de yürürlükten kaldırıyor.