Toplu sözleşme nasıl yapılacak? Tüm detaylar...

Aşağıda, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununda yapılması öngören değişikliklerin önemli bölümleri yer almaktadır. Büyük harfle gösterilen kısımlar memurlar.net'in kendi yorumudur.

GENEL TOPLU SÖZLEŞME SADECE MALİ HAKLARI KAPSAYACAK

İZİN, DİSİPLİN GİBİ KONULAR TOPLU SÖZLEŞME KONUSU DEĞİL

HİZMET KOLU TOPLU SÖZLEŞMESİ İSE O HİZMET KOLUNDA, GÖREVLE İLGİLİ ÖDEMELERİ KAPSAYACAK

SENDİKALAR SADECE ORANSAL ARTIŞ İSTEYEBİLECEK

GENEL ÖDEME KALEMLERİ DIŞINDAKİ YENİ TALEPLER TOPLU SÖZLEŞME KONUSU DEĞİL

TOPLU SÖZLEŞME İKİ YIL İÇİN GEÇERLİ OLACAK

TOPLU SÖZLEŞMEDEKİ ORANSAL ARTIŞLAR EMEKLİLERE DE YANSITILACAK

Toplu sözleşmenin kapsamı

Madde 28- Genel toplu sözleşme, kamu görevlileri için uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma ücretleri, harcırah, ikramiye, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, tedavi yardımı ve cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ile diğer mali ve sosyal hakları kapsar.

Hizmet kolu toplu sözleşmesi, yerel yönetimler hizmet kolu kapsamına giren kuruluşlar hariç olmak üzere genel toplu sözleşmede belirlenen toplam artış ve mali çerçeve aşılmamak, kurumsal hiyerarşi ve farklı kurumlarda aynı unvanda çalışmakta olan kamu görevlileri arasındaki genel ücret dengesi korunmak kaydıyla sadece o hizmet kolu kapsamına giren kurum ve kuruluşlarda görev yapan kamu görevlilerine yaptıkları görevle ilgili olarak yapılan ödemeleri kapsar.

Kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerinde yapılacak oransal artış veya kamu görevlilerinin faydalanacağı genel ödeme unsurları hariç olmak üzere, maaş ve ücret sisteminde değişiklik öngören talepler toplu sözleşmenin kapsamı dışındadır.

Toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere toplu sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılamaz.

Genel ve hizmet kolu toplu sözleşme hükümleri, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerlidir.

Genel toplu sözleşme hükümlerine göre kamu görevlilerinin aylık ve ücretlerine yapılan oransal artışlar kamu görevlileri emeklilerine de yansıtılır."

KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI HEYETİ BİR BAŞKAN VE 6 ÜYEDEN OLUŞACAK

EN ÇOK ÜYEYE SAHİP KONFEDERASYON TEMSİLCİSİ BAŞKAN OLACAK

6 ÜYE İSE SENDİKA ÜYESİ SAYISINA ORANLA BELİRLENECEK

TOPLU SÖZLEŞME, BAKAN İLE 7 KİŞİLİK SENDİKA HEYETİ ARASINDA İMZALANACAK

7 KİŞİLİK SENDİKA HEYETİNDE ÇOĞUNLUĞUN İMZASINA BAKILACAK, AZINLIKTA KALANLAR HAKEM HEYETİNE BAŞVURAMAYACAK

Toplu sözleşmenin tarafları ve imza yetkisi

Madde 29- Toplu sözleşme görüşmelerine kamu idaresi adına Kamu işveren Heyeti, kamu görevlileri adına Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti katılır.

Genel toplu sözleşme görüşmelerinde Kamu işveren Heyeti, Devlet Personel Başkanlığının bağlı olduğu Bakanın başkanlığında, Bakan tarafından belirlenecek ilgili kurumların temsilcilerinden, hizmet kolu toplu sözleşme görüşmelerinde ise Devlet Personel Başkanlığının bağlı olduğu Bakan tarafından belirlenecek Başkan ve üyelerden oluşur.

Genel toplu sözleşme görüşmelerinde Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti, bağlı sendikaların toplam üye sayısı itibariyle en çok üyeye sahip konfederasyonun Heyet Başkanı olarak belirleyeceği bir temsilci ile bağlı sendikaların üye sayıları esas alınmak kaydıyla en çok üyeye sahip üç konfederasyonunun belirleyeceği altı temsilci olmak üzere yedi üyeden oluşur. Bu altı temsilcinin belirlenmesinde en çok üyeye sahip üç konfederasyona bağlı sendikaların toplam üye sayısı, altıya bölünmek suretiyle bir temsilcilik için gerekli üye sayısı belirlenir. Her bir konfederasyona bağlı sendikaların toplam üye sayısı, bir temsilcilik için gerekli üye sayısına bölünmek suretiyle konfederasyonların Kamu Görevlileri Sendikaları Heyetindeki temsilci sayıları tespit edilir. Bu işlem sonunda tam sayıları gösteren temsilci sayıları konfederasyonlara dağıtıldıktan sonra kalan temsilcilikler, arta kalan yüzdelik rakamların büyükten küçüğe doğru sıralaması esas alınarak konfederasyonlar arasında dağıtılır. Bu fıkra hükmüne göre her bir konfederasyonun belirleyeceği temsilci sayıları Devlet Personel Başkanlığınca ilgili konfederasyonlara bildirilir. Bağlı sendikaların üye sayısı itibariyle en çok üyeye sahip konfederasyon tarafından belirlenen Heyet Başkanı ve temsilciler ile diğer konfederasyonlar tarafından belirlenen temsilciler, toplu sözleşme görüşmelerinin başlamasından bir hafta önce Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Heyet Başkanlığı sıfatını haiz konfederasyon temsilcisinin genel toplu sözleşme görüşmelerine katılmaması halinde Heyet Başkanlığı yetkisi, en çok üyeye sahip olma sırası esas alınarak görüşmelere katılmaya yetkili diğer konfederasyon temsilcileri tarafından kullanılır.

Genel toplu sözleşme, Kamu İşveren Heyet Başkanı ile görüşmelere katılan Kamu Görevlileri Sendikaları Heyet üyelerinin salt çoğunluğu arasında imzalanır. Kamu Görevlileri Sendikaları Heyet üyeleri arasında toplu sözleşme veya toplantı tutanağı imzalanması konusunda uyuşmazlık çıkması ve sayıların eşitliği halinde Heyet Başkanının bulunduğu tarafa itibar olunur. Toplu sözleşmenin oy çokluğu ile imzalanması halinde azınlıkta kalan temsilciler, Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvuramaz. Kamu İşveren Heyeti ile anlaşmaya varan üyelerin bu fıkrada belirtilen esaslar çerçevesinde azınlıkta kalması halinde anlaşılan konular toplu sözleşme olarak kabul edilemez.

Hizmet kolu toplu sözleşmesi görüşmelerinde Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti, o hizmet kolunda en çok üyeye sahip sendikanın en çok üç temsilcisinden oluşur. Bu temsilcilerden biri ilgili sendika tarafından Kamu Görevlileri Sendikaları Heyet Başkanı olarak belirlenir. Her bir hizmet kolu kapsamında toplu sözleşme görüşmelerine katılacak Kamu Görevlileri Sendikaları Heyet Başkanı ve üyeleri, ilgili sendika tarafından genel toplu sözleşme görüşmelerinin başlamasından bir hafta önce Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bir hizmet kolunda en çok üyeye sahip sendika niteliğini haiz olmakla birlikte, bağlı olduğu konfederasyonu katılma yetkisine sahip olduğu halde genel toplu sözleşme görüşmelerine katılmayan sendikanın temsilcisi hizmet kolu toplu görüşmelerine katılamaz.

Hizmet kolu toplu sözleşmesi, Kamu İşveren Heyet Başkanı ile Kamu Görevlileri Sendikaları Heyet başkanı arasında imzalanır.

Genel veya hizmet kolu toplu sözleşmesinin imzalanması halinde Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz."

BELEDİYELER HER KONUDA DEĞİL SADECE MAHALLİ İDARE TAZMİNATINI BELİRLEMEK ÜZERE SÖZLEŞME İMZALAYABİLECEK

İMZALANACAK SÖZLEŞME TOPLU SÖZLEŞME OLMAYACAK

BELİRTİLEN TAZMİNAT DIŞINDA BİR KONUDA ANLAŞMA İMZALAYAN BELEDİYE BAŞKANLARI, MADDİ ZARARDAN ŞAHSEN SORUMLU OLACAK

Yerelyönetim kuruluşlarında sözleşme yapabilme

Madde 32- Yerel yönetimler hizmet kolu kapsamına giren kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine, genel toplu sözleşmelerle belirlenen ödemeler dışında her ay aylık veya ücretleriyle birlikte ödenecek mahalli idare tazminatını belirlemek üzere; o yerel yönetim kuruluşunda en çok üyeye sahip sendikanın Genel Başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile ilgili mahalli idarenin en üst yöneticisi arasında sözleşme imzalanabilir.

Bir mahalli idare düzeyinde yapılacak sözleşme ile belirlenecek mahalli idare tazminatı, başka bir kurum veya kuruluşa atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz.

Bir mahalli idarede çalışmakta olan kamu görevlilerine her ay aylık ve ücretleriyle birlikte ödenebilecek mahalli idare tazminatını belirlemeye ilişkin ihtiyari nitelik taşıyan bu sözleşmenin süresi ve yürürlüğe giriş zamanı ile gerekli diğer hususlar ilgili yerel yönetim ile en çok üyeye sahip sendika tarafından yapılacak sözleşmede belirtilir. Bir seçim döneminde en çok iki sözleşme yapılabilir, seçim dönemini aşan sözleşme yapılamaz. Bu madde hükmüne göre yapılacak sözleşme, bu Kanun uygulamasında toplu sözleşme sayılmaz. İlgili yerel yönetim kuruluşunun bu fıkra kapsamında mahalli idare tazminatı ödenmesine dönük müzakerelere katılmaması, en çok üyeye sahip sendikanın bu konudaki müzakere talebine karşılık vermemesi veya yürütülen müzakerelerde anlaşma sağlanamaması halinde Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz.

Yerel yönetim kuruluşunun yıllık toplam personel giderinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın yüzde otuzunu aşması halinde bu madde kapsamına giren müzakereler yürütülemez ve sözleşme yapılamaz. Personelin aylık ve ücretlerini, ödeyemeyen mahalli idarelerde ve mahalli genel seçimlere yirmidört aydan az süre kalması halinde mahalli idare tazminatı müzakereleri ve sözleşmesi yapılamaz.

Bu madde hükmü ile bu Kanunun 28 inci maddesi kapsamına giren ödeme unsurları dışında, yerel yönetim kuruluşlarında çalışan kamu görevlilerine, yapılacak sözleşmelerle mahalli idare tazminatı dışında her ne ad altında olursa olsun ayni veya nakdi ödeme yapılamaz, yardım ve katkı sağlanamaz.

Bu madde hükmüne aykırı işlem tesis edilmesi halinde ilgili kurum ve kuruluşun üst yöneticisi ile ödemenin yapılmasına dayanak teşkil eden işleme iştirak eden diğer yetkililer ortaya çıkan külfet ve zararın tazmini konusunda şahsen sorumludur. Bu görevlilerin cezai sorumlulukları saklıdır."

HAKEM HEYETİNDE;

- 4 KURUM TEMSİLCİSİ VE 4 SENDİKA TEMSİLCİSİ OLACAK

- BAKAN, DPB'NİN VE SENDİKALARIN ÖNERDİKLERİ ARASINDAN 2 ÜYE DAHA SEÇECEK

- BİR DE SAYIŞTAY BAŞKANI OLACAK

HAKEM KURULU KARARLARI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANACAK

Kamu Görevlileri Hakem Kurulu

Madde 34- Kamu Görevlileri Hakem Kurulu;

a) Kamu İşveren Heyet Başkanınca Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığından görevlendirilecek birer üye,

b) Bağlı sendikaların üye sayısı itibariyle en çok üyeye sahip konfederasyon tarafından belirlenecek iki, bağlı sendikaların üye sayısı açısından ikinci ve üçüncü sırada bulunan konfederasyonlardan birer üye,

c) Üniversitelerin kamu yönetimi, iş hukuku, kamu maliyesi ve çalışma ekonomisi, iktisat ve işletme bilim dallarından en az Doçent unvanını taşımak kaydıyla; Devlet Personel Başkanlığınca belirlenecek yedi öğretim üyesi arasından Kamu İşveren Heyet Başkanı tarafından belirlenecek bir öğretim üyesi; bağlı sendikaların üye sayısı itibariyle en çok üyeye sahip konfederasyon tarafından belirlenecek üç, bağlı sendikaların üye sayısı açısından ikinci ve üçüncü sırada bulunan konfederasyonlar tarafından belirlenecek ikişer olmak üzere toplam yedi öğretim üyesi arasından yine Kamu işveren Heyet Başkanı tarafından belirlenecek bir öğretim üyesi ile Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun başkanı olan Sayıştay Başkanı olmak üzere onbir üyeden oluşur.

Konfederasyonlarca belirlenen temsilciler ile öğretim üyeleri, genel toplu sözleşme görüşmelerinin başlamasından bir hafta önce Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.

Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, Başkanın çağrısı üzerine başkan dahil en az sekiz üyenin katılımı ile toplanır. Toplantı gündemi, çalışma programı, toplantı veya tespit tutanağının inceleme usul ve esasları ile toplantıya ilişkin diğer hususlar Başkan tarafından belirlenir. Kurul çalışmaları tarafların başvuru tarihinden itibaren beş gün içinde sonuçlandırılır.

Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar alır. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamazlar. Oyların eşitliği halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlar.

Karara katılmayan üyeler, ayrı ayrı veya birlikte, karşı oy şerhini ve gerekçesini tutanağa yazdırır.

Kurul kararları kesindir ve toplu sözleşme hükmündedir.

Kurul kararları taraflara üç gün içerisinde yazılı olarak bildirilir ve Resmi Gazetede yayımlanır.

Her toplantı günü için Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Başkanına (5000), üyelere (4500) gösterge rakamının 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesi uyarınca belirlenen aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda toplantı ücreti ödenir.

Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun sekreterya hizmetleri Devlet Personel Başkanlığınca yürütülür. Toplu sözleşme görüşmeleri ile Kamu Görevlileri Hakem Kurulu çalışmalarına katılacak olanların ağırlama, konaklama, yolluk ve gündelikleri ile diğer her türlü giderleri Devlet Personel Başkanlığı bütçesine konacak ödenekten karşılanır"

TOPLU SÖZLEŞME DIŞINDA KALAN KONULAR (İZİN, DİSİPLİN VS.) DANIŞMA KURULUNDA GÖRÜŞÜLECEK

HER YIL MART VE KASIM AYLARINDA TOPLANACAK

BAKAN, EN ÇOK ÜYEYE SAHİP 3 KONFEDERASYON BAŞKANI VE DPB BAŞKANINDAN OLUŞACAK

Kamu Personeli Danışma Kurulu

Madde 21- Kamu Personeli Danışma Kurulu, kamu görevlileri sendikaları ve konfederasyonları ile kamu idareleri arasında sosyal diyalogun geliştirilmesi, kamu personel mevzuatının ve kamu yönetimi uygulamalarının değerlendirilmesi, yönetimin daha iyi işleyen bir yapıya kavuşturulması için ortak çalışmalar yürütülmesi, kamu görevlilerinin yönetime katılımının sağlanması ve kamu yönetiminin karşılaştığı sorunlara çözümler geliştirilmesi amacıyla; Devlet Personel Başkanlığının bağlı olduğu Bakanın başkanlığında, en çok üyeye sahip üç konfederasyonun genel başkanı ve Devlet Personel Başkanından oluşur. Kurula gündemde yer alan konulara göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarının yetkilileri ile yetkili sendikaların temsilcileri de çağrı üzerine katılabilir.

28 inci maddede belirtilen toplu sözleşme konuları ile kurumsal konular dışında kalan ve kamu personel sistemini ilgilendiren genel nitelikli konular, Kamu Personeli Danışma Kurulunda değerlendirilir.

Kamu Personeli Danışma Kurulu, her yıl mart ve kasım aylarında toplanır. Kurulun sekreterya hizmetleri, Devlet Personel Başkanlığınca yürütülür

MEMURLAR.NET'İN KENDİ DEĞERLENDİRMELERİ

Tasarıyı incelediğimizde şu tespitleri yapmaktayız:

1- Genel toplu sözleşme ve hizmet kolu toplu sözleşmesi olmak üzere iki toplu sözleşme öngörülmektedir. Tüm mali haklar, genel toplu sözleşmede görüşülecektir. Genel toplu sözleşmeyi konfederasyonlar hizmet kolu toplu sözleşmelerini ise sendikalar yürütecektir. Üye kazanımını elde eden ana organ sendika olduğu için, Hizmet kolu toplu sözleşmesi, biraz da, sendika başkanlarının tepkisini azaltmak amacıyla uydurulmuş bir yapı görünmektedir. Zira hizmet kolu toplu sözleşmelerinde, uygulama alanı pek mümkün olmayan "görevle ilgili konular gibi" çok tali konular görüşülecek ve görüşmelerde iki önemli sınırlama bulunmaktadır. Bu bağlamda, hizmet kolu sözleşmeleri sadece kamuya yük getirecek gibi görünmektedir.

2- Toplu sözleşme konularının sadece oransal artışlardan ibaret olduğu kanun maddelerine yazılmıştır. Bu düzenleme, şu anlama gelmektedir. Konfederasyon temsilcileri taban maaş gibi, farklı bir ücret sistemi öneremeyecektir. Katsayı ve göstergelerde oransal artış istenebilecektir. Diğer taraftan, maaş katsayıları sadece memurlar açısından önemli bir unsur değildir. Bir çok ödeme, gelir, yardım kalemi buna göre belirlenmektedir. Bu bağlamda, getirilen sınırlama toplu sözleşmenin ruhuna uygun olmasa da şuanki maaş ödeme kalemleri düşünüldüğünde yapılabilecek pek fazla bir şey de yoktur. Bakan Çelik'in bir kaç gün önce açıkladığı yeni 657 tasarısının hayata geçirilmesi halinde, bu maddelerin de yeniden düzenlenmesi ihtiyacı oluşabilir.

3- Hakem Kurulunda, az da olsa kamunun ağırlığı bulunmaktadır. Zira bakan, DPB'nin ve sendikaların önerdiği üyeler arasından birer temsilci daha seçebilmektedir. Seçen kişi bakan olduğu için, heyette hükümetin ağırlığı artmaktadır. Aslında sonradan eklenen iki üye fazlalık olarak görünmektedir. 4+4+Sayıştay Başkanı formülü dahi, daha ideal görünmeketdir.

4- Belediyeler bugüne kadar olduğu türden toplu sözleşme yapamayacaktır. Genel toplu sözleşme hükümleri belediye memurlarına yansıdığı için, belediyeler sadece mahalli idare tazmiantı denen bir maaş kalemi için pazarlık yapacaktır. Yanlış anlamaları bitirmek üzere "yapılacak sözleşmelerle mahalli idare tazminatı dışında her ne ad altında olursa olsun ayni veya nakdi ödeme yapılamaz, yardım ve katkı sağlanamaz." hükmü de kanuna konulmuştur.