Devlet böyle batıyor: 23 milyon YTL üretime 196 milyon YTL maaş
Bir yılda 23.7 milyon YTL'lik üretim yapan Sümer Holding, çalışanlarına 196.2 milyon YTL maaş ödedi. Yüksek Denetleme Kurulu'nun raporunda, holdingin zararının 227 milyon YTL'ye ulaştığı bildirildi
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (YDK), Sümer Holding'te devleti trilyonlarca
zarara uğratan skandalı ortaya çıkardı. Bir yılda sadece 23.7 milyon YTL (23.7
trilyon lira) üretim yapan holding, personeline 196.2 milyon YTL (196.2 trilyon
lira) maaş, 89.2 milyon YTL (89.2 trilyon lira) sosyal nitelikli harcama yaptı.
YDK, 2003 Yılı Sümer Holding Raporu'yla özelleştirme fiyaskosunu bir kez daha
gözler önüne serdi. TBMM KİT Komisyonu'nda 26 Mayıs 2005'te ele alınacak YDK
raporunda, Sümer Holding'in birçok işletmesinde ekonomik ve teknolojik ömürlerini
doldurmuş makinelerle çalışıldığına işaret edilerek, piyasada talep edilen özelliklerdeki
ürünlerin üretilmesinin de mümkün olmadığının altı çizildi. Holdingin özkaynaklarının
tamamını yitirdiği, dönem zararının bir önceki yıla göre, yüzde 15.9 oranında
artarak 227 milyon YTL'ye ulaştığı vurgulanan raporda, "Dönem zararının
bu düzeye ulaşmasında faiz giderleri, kıdem tazminatları ile çalışılmayan kısım
giderleri önemli yer tutmaktadır" denildi.
Borç batağında
Raporda holdingin toplu sözleşmelerden kaynaklanan ve ödeme yükümlülüğü olan
kıdem ve ihbar tazminatları toplamının Eylül 2003 sonu itibarıyla 74.5 milyon
YTL düzeyinde olduğu, 2003'te toplam 369.3 milyon YTL tutarında giriş olmasına
rağmen mali yapının iyileştirilmediği kaydedildi.
Holdingin tasfiye edilebilmesi için Temmuz 2004 itibarıyla 90 milyon YTL işçi
kıdem ve ihbar tazminatı, 84.5 milyon YTL de kamuya olan borçlar olmak üzere
yaklaşık 174.5 milyon YTL'ye ihtiyaç olduğu belirtildi.
2003 itibarıyla holdingin vergi dairesine 38.2 milyon YTL, SSK'ya 54 milyon YTL, ÖİB'ye 98.1 milyon YTL, Hazine'ye 1.9 milyon YTL ve kamu kuruluşlarına da 0,2 milyon YTL olmak üzere toplam 192.4 milyon YTL borcu bulunduğu ifade edildi.
Fiyasko itirafı
2003'te toplam 5 bin 984 kişiyle 23.7 milyon YTL tutarında üretim gerçekleştirebilen
holding, aynı yıl personele 196.2 milyon YTL maaş, 89.2 milyon YTL de aile,
barınma gibi sosyal nitelikli yardımda bulundu. Raporda şöyle denildi:
"Yıllardan beri işçilik giderlerinin üretim maliyetleri içindeki payı yüksek
düzeylerde gerçekleşmiştir. Tamemen rekabete dayalı piyasada, işçi başına ortalama
giderin, özel sektördekine göre çok yüksek olmasının yanı sıra işgücü verimliğinin
düşük olması önemli etkendir. Özkaynaklarının tamamını yitiren holding, uzun
süredir işletme faaliyetleri yoluyla kaynak tüketmektedir. Bu durum özelleştirilmesi
17 yıl süren ve neticelenemeyen holdingin tasfiye sürecine girmesinden kaynaklanmaktadır."
'Özelleştirin artık'
Raporda, holdingin kamu ekonomisine daha fazla yük getirmemesi için 1987'de
başlatılan özelleştirme çalışmalarının bir an önce bitirilmesi önerildi. Holdingin
kamu kaynaklarının erimesine neden olduğu uyarısı yapılan raporda, öncelikle
üretim faaliyeti durdurulan işletmelerin işçilerinin kıdem tazminatları ödenerek
kapatılmasından sonra varlık satışlarının gerçekleştirilmesi için Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı'nce gerekli girişimlerde bulunulması istendi. Raporda, özelleştirmenin
gerçekleştirilememesi halinde tasfiye için gerekli önlemlerin alınması gerektiği
vurgulandı.
milliyet