Anayasa Mahkemesi operasyonu

Cumhurbaşkanı Sezer'in son 3 üyeyi atamasıyla ?20 yılı kurtuldu' yorumları yapılan Anayasa Mahkemesi'ne üye seçimini değiştirmek için AKP harekete geçti. Hazırlanan öneriye göre 21'e yükselecek üyelerden 7'sini Meclis seçecek. Tüm üyeleri belirleme yetkisi olan Köşk ise en fazla 4 üye seçebilecek.

AKP'nin Anayasa Mahkemesi'yle ilgili değişiklik planının ayrıntıları belli oldu. AKP'nin bu konudaki Anayasa değişiklik önerisine göre, üye sayısı 21'e çıkarılıyor. Yüksek Mahkeme'nin 7 üyesini doğrudan Meclis'in seçmesi öngörülüyor. Mevcut yasalara göre Yüksek Mahkeme'nin tüm üyelerini seçen Cumhurbaşkanı'nın bu yetkisi, sınırlandırılıyor. Cumhurbaşkanı'nın Anayasa Mahkemesi'ne en fazla 3 ya da 4 üye seçmesi öngörülüyor.

YAŞ HADDİNE SON

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof.Dr. Burhan Kuzu'nun hazırladığı AKP'nin önerisinde, Yüksek Mahkeme'deki ?yaş haddinden emeklilik' uygulaması da kaldırılıyor. Üyelerin görev süreleri 7-8 yılla sınırlandırılıyor. Kuzu'nun verdiği bilgiye göre, AKP'nin, Meclis'in yeni yasama dönemindeki öncelikli gündem maddeleri arasında yer alacak önerisinde şu yenilikler var:

Anayasa Mahkemesi'nin asıl ve yedeklerle birlikte bugün 15 olan üye sayısı 21'e çıkarılıyor.

Bugün yine tek heyet sistemiyle çalışan Yüksek Mahkeme'de iki daire ve bunların üzerinde de, iki dairenin üyelerinden oluşan bir Genel Kurul sistemi getiriliyor.

Her biri ayrı görev alanlarına sahip olacak bu daireler, Yüce Divan yargılamaları ile yasa incelemelerini yaparken, parti kapatma kararlarını ise Genel Kurul verecek. Daireler 10'ar kişiden, Genel Kurul ise 21 kişiden oluşacak.

Mevcut uygulamada Cumhurbaşkanı, mahkemenin 15 üyesinden 11'ini Yargıtay, Danıştay, Sayıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve YÖK'ün belirlediği 3'er aday arasından, 4 üyeyi de doğrudan kendisi seçiyor. AKP'nin önerisinde, Köşk'ün belirleyeceği üye sayısı 3-4 ile sınırlandırılıyor.

21 üyenin üçte birini oluşturan 7 üyeyi doğrudan Meclis seçecek. Meclis'in bu seçimde nasıl bir kriter uygulayacağına ise parti yönetimi karar verecek. Bu konuda, Meclis'in, Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay'dan yapılacak başvurular arasından seçim yapması eğilimi ağır basıyor.

Kalan 14 üyenin 11'ini ağırlık Yargıtay ve Danıştay'da olmak üzere yüksek yargı organları doğrudan seçecek.

MAHKEME TIKANDI

Önerinin mimarı Kuzu'ya göre, bu değişiklikleri Anayasa Mahkemesi de istiyor. Kuzu, ?Mahkeme, çok ağır iş yükü altında tıkandı, işlevini göremez oldu. Sadece Yüce Divan için çalışsa, elindeki işleri 2 yılda tamamlayamaz hale geldi' dedi. Amaçlarının mahkemeyi yeniden işler hale getirmek olduğunu da savunan Kuzu, Meclis'in üye seçimi konusunda da şöyle dedi: ?Almanya ve Avusturya'da üyelerin tamamını Meclis, ABD'de ise başkan seçiyor. Bütün dünyada siyasi organların mutlaka üye seçimi var, hem de en az yarısını. Biz gayet sembolik bir rakam öneriyoruz.'

AKP'nin önerisinin mimarı Prof. Dr. Burhan Kuzu, ?Bizim önerimiz biraz 1961 Anayasası'ndaki modeli anımsatıyor. O zaman da Meclis üye seçerdi. Mesela, eski başkanlardan Yekta Güngör Özden'i Meclis seçmişti' dedi. Kuzu'ya göre, yapılacak değişiklikle artık Anayasa Mahkemesi'nde bir üyenin 20-25 yıl görev yapması mümkün olmayacak. Bu süre 7-9 yıl ile sınırlanacak. Kuzu, değişiklikle mevcut üyeleri mağdur etmeyeceklerini de bildirdi.

hürriyet