52 yılda, 20.620 milyar dolar kredi

Türkiye, 52 yıllık dönemde Dünya Bankası'ndan, 160'ın üzerindeki proje ve uyum kredisi anlaşması ile 20 milyar 620 milyon Dolar tutarında kredi temin etti.

Maliye Bakanlığı Bütçe Kontrolörlerinden Ekrem Candan'ın yaptığı araştırmaya göre, Dünya Bankası'na 1947 yılında üye olan Türkiye, bankadan 1950 yılına kadar herhangi bir kredi talebinde bulunmadı. Bankadan ilk krediyi 1950 yılında alan Türkiye, o tarihten sonra gerçekleştirdiği proje, sektörel, yapısal ve uyum kredisi anlaşmalarıyla, Dünya Bankası'ndan en çok kredi kullanan ülkeler arasına girdi.

Dünya Bankası, Türkiye'ye ekonomik kalkınmanın yanısıra, yapısal reformların gerçekleştirilmesi, toplumsal gelişmişlik düzeyinin yükseltilmesi gibi çeşitli konularda destek sağladı.

DÜNYA BANKASI KREDİLERİNDE DURUM
1950 yılında 17.3 milyon dolar ile Dünya Bankası'nın kredi muslukları açılan Türkiye'de, 1950-1970 döneminde bu bankadan sağlanan krediler 100 milyon doların altında seyretti. 1970-1980 döneminde ise bir önceki döneme göre alınan kredi miktarında önemli bir artış yaşandı ve bu dönemde yıllık olarak 200-300 milyon dolarlar seviyesinde kredi anlaşmaları yapıldı.

1980-1990 arası Dünya Bankası kredilerinde önemli bir sıçramanın yaşandığı yıllar oldu. Türkiye'nin Dünya Bankası'ndan aldığı kredi miktarı 1986 yılında 1.2 milyar doları buldu.

1990'lı yıllarda ise Dünya Bankası kredileri açısından inişli çıkışlı bir trend yaşandı. 1997'de söz konusu bankadan temin edilen kredi miktarı 100 milyon doların altına düşerken, takip eden yıl bu rakam 956 milyon dolar, bir sonraki yıl ise 1.1 milyar dolar olarak gerçekleşti.

2000 yılında 1 milyar 787 milyon dolar Dünya Bankası kredisi alan Türkiye'ye 2001 yılında bu bankadan 2.2 milyar dolar, 2002 yılında ise 1 milyar 650 milyon dolar kredi açıldı.

Böylece Türkiye 1950 yılından 2002 sonuna kadar Dünya Bankası'ndan 160'ın üzerindeki kredi anlaşması ile toplam 20 milyar 620 milyon dolar kaynak sağladı.

Bu sürede söz konusu kaynağın 14 milyar 76 milyon dolarlık bölümü kullanılırken, 9 milyar 349 milyon dolarlık geri ödemede bulunuldu. 52 yıllık süreçte, Dünya Bankası'ndan sağlanan kredilerin 2 milyar 270 milyon dolarlık bölümü ise çeşitli nedenlerle iptal edildi.

EN BÜYÜK PAY FİNANS KESİMİNE
Araştırmaya göre, 52 yıllık dönemde Dünya Bankası kredilerinden en büyük payı yüzde 24'lük oran ile finans kesimi aldı. Bunu yüzde 13'lük oran ile tarım, sulama ve hayvancılık, yüzde 12 ile de enerji sektörü izledi.

Türkiye, büyük yatırım projelerinin finansmanı, altyapı sorunlarının çözümü, tarım, hayvancılık, enerji sektörlerinin yeniden yapılandırılması, kamu yönetimi ve hukuk alanlarında reformların yapılması, endüstrinin geliştirilmesi, ihracatın finansmanı, eğitim ve sağlık sisteminin iyileştirilmesi, özelleştirme uygulamaları, çeşitli tarihlerde yaşanan deprem, sel gibi doğal afetlerin gerektirdiği yatırımların yapılması, sosyal alanda yaşanan sorunların giderilmesi, özelleştirme sonucunda yaşanan istihdam probleminin ve gelir adaletsizliğinin olumsuz etkisinin azaltılması gibi çeşitli amaçlarla Dünya Bankası kredisi kullandı.

Türkiye'nin Dünya Bankası'ndan sağladığı krediler ile toplam kullanım tutarları, dolar olarak bazı yıllar itibarıyle şöyle:

Dünya Bankası kredilerinin sektörel dağılımı da, dolar olarak şu şekilde gerçekleşti:

vatan