Açıköğretimliler sınav soru ve cevaplarının açıklanmasını istiyor
Son günlerdeki bazı gelişmeler açık öğretim öğrencilerinin yıllardır gündeminde olan bir sorunu su yüzüne çıkardı. 17 Kasım 2005 tarihinde www.memurlar.net sitesinde özetlenen gelişme şöyle:
Türkiye'de yüz binlerce adayın girdiği sınavları ÖSYM gerçekleştirmektedir.
Ancak ÖSYM, ÖSS dışında yaptığı sınavların sorularını kamuoyuna açıkla-mamaktaydı.
Diğer yandan, 2003 yılında yürürlüğe giren 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı ile
kamu kurumlarına, istisnalar dışında, ellerindeki bilgi ve belgeleri, kamuya
açma zorunluluğu getirildi. Buna uymayan sayılı kurumlardan birisi de ÖSYM idi.
ÖSYM, sınav sorularının verilmesini talep eden adaylara, olumsuz yanıt vermekteydi...
Adaylar, ÖSYM'nin olumsuz yanıtından sonra, itirazları inceleyen Baş-bakanlık'taki
Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu'na şikâyette bulunmuş, bu söz konusu Kurul
da ÖSYM'nin sorulan vermesi gerektiğine karar vermişti. Ancak, ÖSYM, Bilgi Edinme
Değerlendirme Ku-rulu'nun kararının ardından soruları vermek yerine, kurul kararının
iptali yönünde idare mahkemesine dava açmıştı.
Bu yönde açılan ilk dava sonuçlandı, ÖSYM davayı kaybetti. Ankara 10. İdare
Mahkemesi verdiği kararda, "Bu durumda, 4846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri
Kanunu'na göre anılan sınav testleri üzerinde davacının telif hakkının bulunduğu
kabul edilmekle birlikte, bu hakkın, eser sahibinin rızası dışında eserin çoğaltılması
ve yayılmasını yasakladığı, eseri açıklamama veya gizli tutma anlamına gelmeyeceği
anlaşılmakta olup, davacı kurumun söz konusu testlerin soru ve cevaplarını başvurana
4982 Sayılı Kanun'un 24 maddesine dayanarak vermesi gerektiğinden davalı idare
bu yönde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır" ifadelerine
yer verilmiştir.'
ÖSS dışındaki onlarca sınav Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı
tarafından yapılır. Ancak, ÖSYM Başkanlığı bugüne kadar hiçbir sınavın soru
ve cevaplarını açıklamadı. Bu uygulama 2006 yılında değişecek. ÖSYM Başkanı
Ünal Yanmağan, Zaman gazetesine "Mahkemeyi kaybettik. 2006'dan itibaren
ÖSYM'nin yaptığı tüm sınavların sorularını açıklayacağız" dedi. Öğrenci
Seçme Sınavı (ÖSS) başta olmak üzere Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS), Lisansüstü
Eğitime Giriş Sınavı (LEŞ), Dikey Geçiş Sınavı (DGS), Kamu Personeli Yabancı
Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS) ve Üniversitelerarası Kurul Yabancı
Dil Sınavı (ÜDS) gibi sınavlar yapan ÖSYM, kamu kurum ve kuruluşlarının özel
sınavlarını da gerçekleştiriyor.
Konunun açık öğretim sistemini ilgilendiren yönü, burada da soru ve yanıtların,
tam da İdare Mahkemesi tarafından haksız bulunan elif hakları gerekçeleriyle
açıklanmıyor olması. Üniversitenin www.anadolu.edu.tr adresindeki internet sayfasında
"4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununun 24. maddesi uyarınca, sorular
üzerinde telif hakkı sahibi olan Üniversitemizce sorulara ilişkin başvurular
değerlendirmeye alınmayacaktır." denmekte. Eğitimin en temel ilkelerinden
biri, öğrenene geri bildirim verilmesidir. İnsan nerede yanlış yaptığını bilmezse,
kendini nasıl düzeltecektir? Açıköğretim'in öğretmenlik eğitimi konulu kitaplarında
da geribildirimin önemi vurgulanmaktadır.
GÛVENİRLİRLİK VE GEÇERLİLİK
Biz öğretmenlere sınav hazırlamada üzerinde durulacak 2 temel konu öğretilir.
Sorular isteneni test etmeli, yani geçerli olmalı ve benzer durumlarda benzer
sonuçların alınmasını sağlayabilmeli, yani güvenilir olmaldır. Soruların açıklanmadığı
yapı bu açıdan sorunludur. Sınavda bir hata farkederseniz, sınav sonrası ilgililere
bildirmek için, yanlış soruyu şıklarıyla ezberlemeniz gerekir. Sınavlara itiraz
hakkı da yoktur. Ama olmayan itiraz hakkının zorlanarak kullanıldığı durumlarda
ilginç sonuçlar alınmıştır.
2004 - 2005 döneminde AÖF İngilizce Öğretmenliği 4. sınıf final sınavında, 4
doğru yanıtı bulunan bir soru, numarası ve seçeneklerini ezberleyebilmiş bir
kişinin dilekçe vermesi sonrasında, iptal edildi. Açıköğretim İngilizce Öğretmenliği
öğrencileri çeşitli sınavlarda çeşitli seçenekleri yanlış sorularla karşılaştıklarını,
belirtmekte. Soru ve yanıtlar açıklanmadığı için bu kanaatlerinde yanlıyorlarsa,
o durumu görme olanakları da yoktur.
Sorunlar bir milyondan fazla öğrenciyi ve ailesini ilgilendirmektedir. İngilizce
Öğretmenliği bölümünde harçların çok yüksek olduğu ve genelde ailelerin gelir
düzeylerinin düşük olduğu dikkate alınınca, eğitimsel aksaklık anlamındaki geri
bildirim yetersizlikleri sonucu öğrencinin öğrenmesinin ve başarısının zorlaştırıl-ması
ailelere de yük getirmektedir. Açık öğretim öğrencilerinin beklentisi, sınavların
soru ve yanıtlarının açıklanmasına yönelik düzenlemelerin bir an önce yapılmasıdır.
..
Nezihe Bahar
AÖF İngilizce Öğretmenliği 2005 mezunu
cumhuriyet/bilim teknik eki