Doğum yapan kadınlara 'raporda' kolaylık geldi

Cem Kılıç

SORU: Eşim yakında doğum yapacak, doğum iznindeyken işveren mi ücretini ödeyecek yoksa devletten mi alacağız? Ahmet Can

CEVAP: Kadın sigortalılara doğumdan önce 8 hafta (çoğul gebelikte 10 hafta), doğum sonrasında 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta (çoğul gebelikte 18 hafta) izin veriliyor. Sigortalı kadının doktor raporu alınması kaydıyla doğuma üç hafta kalana kadar çalışması da mümkün. Bu durumda, doğum öncesinde kullanılmayan 5 haftalık izin daha sonraya yani doğum sonrasına eklenir. Böylece doğum sonrası 8 hafta olan izin 13 hafta olur.

Geçici ödenek var...

Sigortalı kadın, doğum izni süresince SGK'dan geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazanır. Ancak bu ödeneği alabilmek için doğum tarihinden önceki bir yıl içinde en az 90 gün prim ödemiş olmak, yani sigortalı çalışma koşulu var.

Bu noktada hemen belirtelim, önümüzdeki aylarda Meclis'e sevk edilecek yasa tasarısıyla doğum izni 16 haftadan 18 haftaya çıkıyor.

Bir günlük geçici iş göremezlik ödeneği; doğum tarihinden önceki 12 ayın, son üç ay içindeki prime esas kazanç toplamının bu kazanca esas prim sayısına bölünmesi suretiyle bulunuyor. Sigortalılara yatarak tedavilerde ücretin yarısı, ayakta ise ücretin üçte ikisi geçici iş göremezlik parası ödeniyor.

Önemli sorunlardan birisi, doğum yapılan hastanenin SGK ile anlaşması olmaması durumunda yaşanıyordu. Bu sigortalılar geçici iş göremezlik ödeneği alabilmek için doğum yaptıkları özel hastaneden aldıkları bu raporu SGK'nın belirlediği hastanelerde onaylatmak zorunda kalıyorlardı. Yani sigortalı kadın için ek bir külfet ortaya çıkıyordu. SGK, şimdi bu yanlıştan döndü ve ilgili yönetmelikte "analık sigortasından düzenlenen istirahat raporları için SGK tarafından uygun görülen hastanelere onay şartı aranmayacağı" yönünde değişiklik yapıldı. Bundan böyle SGK ile sözleşmesi olmayan hastanelerden alınacak doğum raporları da geçerli olacak, ayrıca onay şartı aranmayacak.

Yüksekten ödenen primler emeklilerin aylığını artırır

SORU: Sigortadayken primleri asgariden ödemenin aylığı düşürdüğünü sizden öğrendim, benim sorum bunun tam tersi, eğer primlerim fazla ve yüksekten ödenmişse, bunun hiç mi aylıklara faydası olmaz? Mustafa Lobut

CEVAP: Emeklilik için gerekenden fazla prim ödemesinin size faydalı olabilmesi için ödenen primlerin yüksekten yatması gerekiyor. Bu durumda yani yüksekten ne kadar fazla prim ödemesi yaparsanız bu size fayda olarak geri dönecektir. Eğer prime esas kazancın üst sınırından yani bugünün rakamlarıyla 6.639.90 TL veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı örneğin, 4 -5 bin TL üzerinden prim ödüyorsanız bu takdirde fazla prim ödemek emekli aylığınızın artmasına neden olur. Diğer yandan sizin de bildiğiniz gibi, asgari ücret üzerinden prim ödeniyorsa, bu durumda fazla primin hiçbir faydası olmaz, tam tersine emekli aylığında azalmaya neden olur.

Hastalanan sigortalıya internet şart

SORU: İş yerimden hastalık sebebiyle geçici olarak ayrıldım. Bana bu dönem için SGK tarafından para ödenecekti, ancak hala alabilmiş değilim, ne yapmam gerekiyor? Salim Taş

CEVAP: Bu alanda SGK önemli bir adım attı. Geçici iş göremezlik ödeneklerinin SGK tarafından bankaya yatırılıp yatırılmadığı artık internet üzerinden görülebilecek.

SGK duyurusunda yer alan ifadelere göre, sigortalılardan geçici iş göremezlik ödeneği alacak olanlar sık sık SGK'ya gidip rapor paralarının yatıp yatmadığını memurlara soruyorlar. Sigortalılar artık SGK'ya gitmeden de paralarını alıp alamayacaklarını öğrenecekler. Sigortalılar postanelere başvurarak alacakları e-devlet şifresi ile internet ortamında www.türkiye.gov.tr adresinden giriş yapacaklar ve ekrana gelen sayfada E-Hizmetler- Sosyal Güvenlik Kurumu- 4/A ve 4/B İş Göremezlik Ödemesi Görme linkinden hak ettikleri paralarının MOSİP sistemine ya da T.C. Ziraat Bankası şubelerine aktarılıp aktarılmadığını görebilecekler.

Sendikaya üyelik şartı değişti mi?

SORU: Sendikalara üye olmanın şartları değişmiş, bu konuda ne dersiniz, bilgi

var mı? Volkan Bayır

CEVAP: Sendika üyeliğine girişte artık Noter şartı yok. Ancak Noter şartı kalkmakla beraber, fiilen devam etmekteydi. Çünkü henüz e-devlet üzerinden işlem yapabilme imkanı bulunmuyordu. Geçtiğimiz hafta e-devlet üzerinden sendika üyeliği yapılabilmesi, hazırlanan bilgisayar programının devreye girmesiyle mümkün oldu. Bundan sonra üyelikler bilgisayar başına oturularak yapılabilecek.

Sendika üyesi olmak isteyen işçi, e-Devlet sistemi üzerinden giriş yaparak sendika üyeliğini gerçekleştirebilecek. SGK'dan alınan güncel bilgiler doğrultusunda çalışan sistem, ilk olarak üye olmak isteyenlere çalıştıkları iş kolundaki sendikaların listesini verecek.

İşçiler, Çalışma Bakanlığının listesinde bulunan sendikalardan üye olmak istediğini belirleyerek üyelik işlemini başlatacak. İşçi tarafından seçilen sendikanın e-Devlet sistemi üzerinden vereceği onay ile sendika üyeliği geçerlilik kazanacak. Aynı şekilde sendikadan ayrılmak isteyenler de çekilme işlemlerini e-Devlet sistemi üzerinden yapabilecekler.