Her sene 100 bin işletmeci yetişiyor

Burak Kılanç

Türkçe Matematik alanında TM-1 puan türü ile öğrenci alan işletme bölümleri 23.773 kontenjan ile lisans programları içinde en büyük kontenjana sahip. İşletme okumak isteyenler için hem örgün, hem uzaktan, hem de açık-öğretimde seçenekler mevcut. Ülkemizdeki işletme bölümlerinde halen 92 bin öğrenci öğrenim görürken, açıköğretimdeki işletme programına kayıtlı 784 bin öğrenci bulunuyor. Mezun sayıları incelendiğinde her sene örgün öğretimden yaklaşık 13 bin, açıköğretimden ise 81 bin işletmeci mezun oluyor. Sayının bu kadar yüksek olmasından çıkarılması gereken tek ders ise; işletme mezunu olarak kendinizi farklılaştıracak şekilde yetiştirmek.

Bugün ülkemizdeki İşletme bölümleri ile ilgili detaylı bilgileri paylaşıyorum.

2013 ÖSYS'de İşletme tercihi yapan adaylar 93'ü devlet, 47'si vakıf ve 6'sı da Kıbrıs olmak üzere 146 farklı üniversite içinden tercih yaptılar. Bu üniversitelerdeki toplam 23.773 kontenjanın %84'ü devlet üniversitelerinde bulunuyordu. Büyükşehirlerde ise vakıf üniversitelerinin ağırlığı daha çoktu. İstanbul'daki kontenjanların %58'si; Ankara'dakilerin %48'i vakıflarda bulunuyordu.

Temmuz ayının son haftasında açıklanan ilk yerleştirmelerde devlet üniversitelerinde 655 kontenjan boş kaldı. Çoğunluğu ikinci öğretim programı idi.

VAKIF ÜNİVERSİTELERİ BOŞ KALDI

Devlet kontenjanlarındaki yerleşme problemi, vakıf üniversitelerinde daha derin şekilde gözlemlendi. 2013'te Vakıf Üniversiteleri'ndeki 106 programın kontenjanı dolmadı ve bunların taban puanı oluşmadı. Bu programlar arasında %50 ve %25 burslu kontenjanlar da bulunuyordu. Vakıf üniversitelerinde tek bir öğrencinin bile yerleşmediği programların olduğunun ayrıca altını çizmek isterim. 2013 Ek Yerleştirme döneminde devlet ya da vakıf yeni bir işletme programı açılmadı. Yerleşme oranlarındaki düşük seviyenin yanı sıra, yerleşenlerin kesin kayıt yaptırma oranları da dikkat çekici. Devlete yerleşen yüz kişiden 6'sı, vakıf'a yerleşen yüz kişiden 7'si daha sonra kesin kayıt yaptırmamış. Bu, işletme tercihi yapanların son kararlarını verirken emin olmadıklarının göstergesi.

İKİNCİ ÖĞRETİMDE ŞANS DAHA FAZLA

İşletme okumak isteyen adaylar için ikinci öğretim seçenekleri oldukça geniş. Gündüz öğretim olan 75 ilin 70'inde ikinci öğretim de var. İkinci öğretim olmayan şehirler Artvin, Mesrin, Sinop, Şırnak ve Tekirdağ. İkinci öğretim kontenjanları (7032) toplamın %34'ünü oluşturuyor. İşletme'de uzaktan eğitim almak da mümkün. Uzaktan eğitim üç devlet ve iki vakıf üniversitesinde yürütülüyor. Bunlar Beykent, İnönü, İstanbul, Karabük ve Maltepe Üniversiteleri. İşletme kontenjanlarının üniversitelere göre dağılımı incelendiğinde devlet üniversitelerinde listenin başında 500 ve üstünde kontenjanı olan İstanbul, Selçuk, Marmara, Dokuz Eylül üniversiteleri yer alıyor. İstanbul Üniversitesi'nde üç farklı fakültede (İşletme, İktisat ve Siyasal Bilgiler fakülteleri) işletme programı olması dikkat çekici.

Bir ülkenin bilim alanında geldiği noktayı doktora belirliyor

Şimdi gelelim hali hazırda işletme bölümlerinde okuyan öğrencilere. Her sene ÖSYM web sitesinde yayınlanan Yükseköğretim İstatistiklerine göre (2012-2013 öğretim yılı) işletme bölümlerinde 92.648 öğrenci okuyor. Öğrenciler arasında erkekler sayı olarak önde (%53) . Bir ülkenin bir bilim alanında geldiği seviyenin önemli göstergelerinden biri de o alanda lisansüstü, yani yüksek lisans (master) ve doktora yapanların sayısı. Eldeki istatistikler işletme alanında Türkiye'de yaklaşık 46.000 lisansüstü öğrenci olduğunu gösteriyor ve bunların yılda yaklaşık 5100'ü mezun oluyor. Doktoradan mezun olan kişi sayısı ise 383. Lisans seviyesinde birbirine yakın olan kadın-erkek dağılımında lisansüstü seviyede erkek ağırlığının arttığı gözleniyor. Bunda askerlik en önemli etkileyici unsur.