Milli paralar neden değer kaybediyor

Çarşamba günü Hazine Müsteşarlığı küresel piyasalarda tek seferde en yüksek tutarlı borçlanmasını yaptı. Ve on yıl vade, yüzde 5.75 faizle 2.5 milyar dolar borçlandı. Bu borçlanmaya 35 ülkeden 300 farklı yatırımcıdan arzın tam dört katı talep geldi. Ve satılan tahvillerin yüzde 66'sı ABD, yüzde 10'u İngiltere, yüzde 10'u Türkiye, yüzde12'si diğer ülke yatırımcılarınca alındı. Böylece Türkiye Hazinesi'ne küresel yatırımcının güven duyduğu açıkça ortaya çıktı. O halde döviz fiyatı niye artıyor? Bildiğiniz gibi ABD borç tavanının 7 Şubat 2014'e kadar artması gerekiyor. Aksi takdirde ABD Hazinesi kepenk kapatacak. Bu nedenle çarşamba günü ABD Hazine Bakanı Jack Lew, Temsilciler Meclisi sözcüsü John Boehner'e mektup yazarak 7 Şubat öncesi borç tavanının artırılmasını istedi. Aksi takdirde, aylık 45 milyar dolarlık net nakit çıkışı olduğunu ve özellikle şubat ayında vergi iadeleri yapılacağından geçen yılın aynı ayında 230 milyar dolar net nakit ödeme yapıldığı dikkate alınırsa, borç tavanı artırımı hemen yapılmadığında devletin temerrüde düşeceğini belirtti.

Anlayacağınız ABD'nin borçlarıyla başı dertte. Küresel piyasalar yeni bir kriz yaşayabilir. İşte dövize talebin asıl nedeni çözümlenemeyen bu borç tavanı oluyor. Türkiye ekonomisinde sorun yok. Sorun olsa küresel yatırımcı niye Türkiye Hazine tahvilinden arzın dört katı talep etsin?

Süleyman Yaşar / Sabah (ilgili kısım)

Sabah gazetesinden Eda Işık'ın haberine göre Fed'in tahvil alımını azaltmasıyla milli paralarda başlayan salgın yayılıyor. Para birimi dolar karşısında en çok eriyen ülke Arjantin oldu. Fed'e 17 Aralık operasyonu da eklenince TL, kayıp liginde ikinci sıraya çıktı

ABD Merkez Bankası'nın (FED) para politikalarını "sıkılaştırmaya" başlaması, büyüme hızı yavaşlayan gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini vurdu. Bu ülkelerin, milli paraları dolar karşısında hızla değer kaybediyor. Yılbaşından bu yana en çok değer kaybı yaşayan para birimi Arjantin Pesosu oldu. İkinci sırada 17 Aralık'ta başlayan siyaseti itibarsızlaştırma operasyonunun da etkisindeki TL var.

ARJANTİN PESOSU İLK SIRADA

Gelişmekte olan ülke para birimleri arasında negatif ayrışan Arjantin Pesosu, önceki gün yaklaşık yüzde 3.03 değer kaybetti. Arjantin'de ekonomik göstergeler de kötüleşince para birimi yılbaşından bu yana yüzde 9.55 eridi. Arjantin pesosu, geçen bir yıllık süre içinde de yüzde 56.7 oranında değer kaybetti.

DOLAR /TL 2.3360'I GÖRDÜ

Türk Lirası, Arjantin Pesosu'ndan sonra en çok değer kaybeden ikinci para birimi oldu. Onu Güney Afrika Randı ve Rus Rublesi takip etti. TL'deki değer kaybının son dönemde artmasının altında 17 Aralık'ta başlatılan siyasi operasyonun da etkisi var. TL'nin bir haftalık değer kaybı yüzde 5'e yaklaştı. Önceki gün de dolar karışısında TL yüzde 3.03 eridi. Merkez Bankası'nın 3 milyar dolarlık doğrudan müdahalesi de dövizdeki yükselişi durduramadı. Dün de dolar sabah saatlerinde yeniden rekorla güne başladı. Merkez Bankası'nın da piyasaya müdahale etmemesinin etkisiyle Türk Lirası'ndaki kayıp hızlandı. Dolar/TL dün 2.3360'a kadar yükselerek yeni bir rekor kırdı. Sepet bazında TL ise 2.7706'ya kadar yükselerek tarihi zirvesini test etti.

Yatırımcılar rubleden kaçıyor

Uzmanlar, son günlerde yatırımcıların Rusya ekonomisindeki büyümenin düşme beklentisi nedeniyle rubleden uzaklaştığına dikkat çekiyor. Ruble dolar karşısında yılbaşından bu yana yüzde 4.62 değer kaybetti. Rusya'da doların bu yıl 36 rubleye kadar çıkabileceği de belirtiliyor. Rusya Merkez Bankası, piyasaya düzenli dolar satışına son vererek "dalgalı kur" uygulamasına başlamıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de önceki gün bunun daha mantıklı bir politika olduğuna işaret etmişti.

Rupinin durumu zorlaşıyor

Gelişen ülkeler arasında para birimi dolar karşısında hızla değer kaybeden Hindistan'ın da zor durumda olduğu belirtiliyor. Rupiyi yıllık yüzde 10'luk enflasyon ve olağanüstü altın ve lüks tüketim ürünü talebi nedeniyle Hindistan halkının da değer kaybına uğrattığına dikkat çekiliyor. Hindistan, Endonezya ve Brezilya hükümetlerinin merkez bankalarının milli paralarının değer kaybını önlemeye yönelik girişimleri sürüyor.

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan:

Piyasalardaki hareketliliği geçici görmemiz gerekiyor

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, piyasalardaki hareketliliğin geçici olarak görülmesi gerektiğini belirterek, "Kısa vadeli hareketlere bakıp, sadece heyecanlanıp alışveriş yapmak kimseye fayda vermez. Böyle dönemlerde sükünet son derece önemlidir. Türkiye'nin uzun vadedeki başarısına, istikrarına güvenen mutlaka karlı çıkar, uzun vadede pişman olmaz" dedi. Dövizde son iki gündür görülen hareketlenmelerde, uluslararası piyasalardaki gelişmelerin oldukça etkili olduğunu belirten Babacan, önceki gün sadece Türkiye'de değil, Rusya, Latin Amerika ve pek çok ülkede benzer hareketlerin görüldüğünü söyledi. Babacan uluslararası yatırımcıların bu dönemde Türkiye'den net anlamda çıkış yapmadıklarını kaydederek, fiyatlarda düşüş olduğunu, değer kayıpları yaşandığını ama net anlamda Türkiye'den sermaye çıkışı olmadığını ifade etti. Uluslararası fonların Türkiye'nin uzun vadesine güvenmesi nedeniyle çıkışın olmadığını belirten Babacan şöyle konuştu: "Hazine'nin önceki gün yaptığı 2.5 milyar dolarlık eurobond ihalesine dünyanın her yerinden 4 katı talep geldi. Bu sayede Türkiye'ye nasıl bir itimadın olduğunu herkesin görmüş oldu."