Konutta alarm
Piyasadaki dalgalanma konut kredisi faizlerini yükseltti. Talep azalırsa, maketten
konut satın alanlar yanabilir
Piyasalarda geçen haftadan bu yana yaşanan deprem dün etkisini yitirse de bazı alanlarda hasar bıraktı. Dolar ve faizde yaşanan yükseliş nedeniyle bankalar konut kredisi faizlerini birer birer yukarı çekiyor.
Önceki gün Finansbank'ın konut kredilerinde başlattığı faiz artırımına dün sektörün iki devi Akbank ve Garanti Bankası da katıldı. Konut kredisinde aylık faiz oranı yüzde 1.08'den yüzde 1.2'ye çıkti. Bu faiz artırımı tüketiciye 100 bin YTL'lik 20 yıl vadeli kredide ayda 111, toplamda ise 26.6 bin YTL'lik ek yük bindirdi. Bu yük, konut kredilerindeki talebi olumsuz etkileyecek bir gelişme olarak görülüyor. Uzmanlar, bu durumun bazı konut projelerini sıkıntıya sokabileceğini ifade ediyor. Mevcut durumda birçok firma, maket üzerinden satış yapıyor ve inşaat maliyetini satış hasılatı ile çıkarıyor. Şimdi "Talebin gerilemesi bu şekilde yapılan bazı projelerde sıkıntı doğurur mu?" soruları gündeme.
Sıkıntı olabilir
Gayrimenkul uzmanları, TOKİ'nin yaptıkları dışındaki projelerin bitiş garantisi
olmadığını belirterek, "Çoğu firma önce müşteriden parayı alıyor, ardından
inşaata başlıyor. Talep yüksekken konutları proje üzerinden satıp tamamlamak
kolay. Talep durursa inşaatlar kaynak eksikliği yüzünden yarım kalabilir"
diyor. Bu nedenle uzmanlar konut alacakları, proje seçimi konusunda sıkı sıkıya
uyarıyor.
Faiz % 1.20'ye çıktı
Aralık ayında yüzde 1.08'e inen konut kredisi faizleri önceki günden itibaren
yeniden artışa geçti. İlk artırımı Finansbank Pazartesi günü aylık faizi yüzde
1.08'den yüzde 1.13'e çıkartarak başlatırken, dün Garanti Bankası aylık faizi
yüzde 1.19, Akbank da yüzde 1.20'ye çekti.
Zam yapmayız
Öte yandan kur ve faizdeki artışın konut fiyatlarına etkisi konusunda inşaat
firmaları iyimser. Firmalar, faiz yükselişi ve kurdan kaynaklanan maliyetlerin
geçici olduğu görüşünde. Bu nedenle belirli bir süre için maliyet artışını fiyatlara
zam olarak yansıtmayacaklarını belirtiyorlar.
TOKİ projeleri daha avantajlı
Önce satıp sonra inşaat yapan firmalar arasında tek garantili sistemi Toplu
Konut İdaresi sağlıyor. TOKİ garantili projelerde sistem şöyle işliyor: Önce
TOKİ arsa tahsisi yaptığı yüklenici firmadan yüzde 4 civarında bir kesin teminat
mektubu alıyor. Sonrasında firmanın sattığı konutlardan elde ettiği gelir bir
ortak hesapta toplanıyor. Firma yaptığı inşaatın fiziki ilerlemesine göre bu
paradan payını "hakediş" olarak alıyor. Müteahhit firmanın güç durumda
kalması halinde, TOKİ ortak hesaptaki parayı kullanarak başka bir firmayla anlaşıp
inşaatın bitmesini sağlayabiliyor.
vatan