Bakanlık'tan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği açıklaması

Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğine ilişkin, "Yönetmelik planların hangi kurum tarafından onaylanacağına yönelik düzenlemeler getirmemektedir. Yönetmeliğin temel hedefi yapılacak planların kalitesinin ve uygulanabilirliğinin artırılmasıdır. Ayrıca teknik bir içeriğe sahip olan Yönetmeliğin, yaşam tarzına müdahale getirmesi de söz konusu değildir" açıklamasında bulundu.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yapılan açıklamada, Resmi Gazete'de yayımlanan yaşam kalitesi yüksek, sağlıklı ve güvenli çevreler oluşturmak amacıyla hazırlanan ve mekansal planların yapımına ilişkin usul ve esasları düzenleyen "Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği" ile ilgili yazılı ve görsel basında bazı yanlış haber ve değerlendirmeler yer aldığı vurgulandı.

Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği dayanağı olan İmar Kanunu ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'de yer alan yeni kavramlara (mekansal strateji planı, bütünleşik kıyı alanı planı, kentsel tasarım projesi vb) açıklık getirildiğinin belirtildiği açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"İmar planlarının üst ölçekli planlara ve Yönetmeliğe uygunluğunun sağlanması; planı yapan, yaptıran belediyelerin veya il özel idarelerin sorumluluğundadır. Bakanlık, il müdürlükleri aracılığıyla yerel yönetimlerce onaylanan ve kesinleşen planları incelemekte ve aykırılık tespit etmesi durumunda yerel yönetimleri bu konuda bilgilendirmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yerel yönetimlerce onaylanacak planlara, plan işlem numarası verilmesi hususu, planlara sadece bir numara verilmesinden ibaret bir işlemdir. Planlara bir numara verilmesi herhangi bir onay ve söz hakkı anlamına gelmemektedir. Amaç numara alan planların Bakanlıkça kurulacak portal da yayımlanması, paylaşılması ve halkın erişimi ile ilgilidir. Planların ilgililerin erişimine açılması, paylaşılması kamuoyunun talepleri doğrultusunda yapılmaktadır. İmar Kanunu, Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu ile belediyelere ve İl Özel İdaresi Kanunu ile il özel idarelerine verilen plan değişikliği onama yetkilerini yönetmelikle kullanması mümkün değildir. Yönetmelikle koyulan kuralların uygulanması görevi, yerel yönetimlerindir. Yönetmelikte de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın plan değişikliklerini onaylayacağına ilişkin herhangi bir hüküm de bulunmamaktadır. İlgili yasalarda belirtildiği gibi, plan değişikliklerinde, planı yapan, yaptıran ve onaylayan kurum ilk sözü söylediği gibi son sözü de söyleyecektir."

Açıklamada, Yönetmelik sistematiğinin, yaklaşımı ile yenilikçi ve toplum yararı düzenlemeler içerdiği belirtilerek, "Üst kademe planlar da getirilen stratejik planlama yaklaşımı, mekansal planların yapımına yönelik ilkeler içermesi, hareket kısıtlılığı olanlara erişilebilirlik kuralları getirmesi, toplu taşıma ve yaya öncelik tanıması, plan değişikliğini sınırlaması, ilk defa katılım kavramına yer verilerek katılımı özendirmesi, kentsel tasarım gibi daha bir çok konuda yaşam kalitesini artırmayı amaçlaması açısından yenilikçidir" değerlendirilmesinde bulunuldu.

-Yönetmelik plan yapım süreci ile ilgili yol gösteriyor

Yönetmelikte açıkça planların kamu yararı ile yapılması gerektiği vurgulandığı, planlarda afet zararlarının azaltılmasına yönelik gerekli etüt ve önlemlerin alınmasının öngörüldüğü ifade edilerek, yönetmelikle doğal, tarihi ve kültürel değerlerin koruma ve kullanma dengesinin sağlanması esası getirildiği kaydedildi.

Yönetmelik eki standartlar tablosu ile yeşil alanlara ilişkin planlarda uygulanabilir kişi başına düşen yeşil alan asgari standartları getirildiği de vurgulanarak, ayrıca yeşil alanlarda standartların yüksek olması, yeşil sistemin tanımlanması, yeşil sürekliliğin sağlanması hususlarının Yönetmelikle değil planla karar altına alınması gerektiği belirtildi.

Yönetmeliğin plan yapım süreci ile ilgili esas getirdiği, yol gösterdiği, alana ve yerele özgü kararları plana bıraktığı ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Yönetmelik, planların hangi kurum tarafından onaylanacağına yönelik düzenlemeler getirmemekte. Yönetmeliğin temel hedefi yapılacak planların kalitesinin ve uygulanabilirliğinin artırılmasıdır. Ayrıca, teknik bir içeriğe sahip olan Yönetmeliğin yaşam tarzına müdahale getirmesi de söz konusu değildir. Yönetmelikte belirlenen yürüme mesafeleri, çocuk bahçesi, oyun alanı, açık semt spor alanı, kreş, anaokulu, ilkokul gibi bir yerleşme ünitesinde bulunması zorunlu sosyal donatı niteliğindeki kamu kullanım alanlarına erişim ile ilgili temenni mahiyetindedir. Yürüme mesafeleri imar plan kararıyla belirlenecektir. Konunun bu Yönetmelikle ilgili olmayan diğer düzenlemelerle birlikte değerlendirilmemesi gerekir."