Mezunu varken, diyaliz işi hala sertifikalıya yaptırılıyor

Diyaliz nedir?

Böbrek yetmezliği olan kişilerde, vücutta biriken fazla sıvı atık maddelerin yarı geçirgen bir membran (zar) aracılığıyla temizlenmesi işlemidir.

Bu işlem haftada birkaç gün tekrarlanmakta ve hastalar bu tedavi süresince gerçekten çok acı çekmektedirler. Ve gerek tedavi sırasında gerekse tedavi sonrasında çok dikkatli olunmalıdır. Rastgele birilerinin değil bu konuda gerçekten eğitim almış uzman kişilerin gözetim ve uygulaması altında tedavi sürdürülmelidir.

Kısaca diyaliz teknikeri

Diyaliz teknikerliği üniversitelerin 2 yıllık bir önlisans programıdır. Bir çok hastalığa göre özel ve hassas bir durumla karşı karşıya olunan diyaliz tedavisinde bu işi en iyi yapacak kişiler şüphesiz ki bunun eğitimini alan kişiler olacaktır.

Diyaliz teknikerlerinden konunun özü

"Biz diyaliz teknikerleri diyaliz hastasının tedavi ve takibinden sorumlu sağlık teknikeridir. Gerek diyaliz makinası gerekse hasta bakımından meslek yüksek okullarının diyaliz programından mezun olmuş donanımlı teknikerleriz.

Sağlık bakanlığı yıllar önce hemşirelere diyaliz "sertifikası" vererek onları diyalizde çalışmaya teşvik etti. Yıllar geçti ancak bakanlık sertifikayı kaldırmadı. Bizler işin ehli olmamıza rağmen hala alanımızda çalışamıyoruz. Soruyoruz size? Diplomanın olduğu yerde sertifika uygulaması doğru mudur?"

Uygulamadaki sayısal veriler

Sağlık Bakanlığı geçmiş yıllarda hemodiyaliz servislerinde yaşanan sağlık personeli sıkıntısından dolayı hemşire unvanlı kişilere diyalizde çalışma sertifikası vermiş, ve yukarıda saymış olduğumuz yönetmeliğe göre hemşirelere bu görevleri tanımlamıştır. Günümüz itibarıyla Türkiye'nin çeşitli yerlerinde diyaliz hastaları artmış ve hemşirelere verilen sertifikalarda çoğaltılmıştır. Aynı şekilde üniversitelerde diyaliz teknikerliği programı da yaygınlaştırılmıştır. Bugün diyaliz teknikeri mezun sayısı ortalama 1.500 kişi civarındadır. Sağlık bakanlığı bünyesinde hemodiyaliz servislerinde çalışan sertifikalı hemşire sayısı 4.000 civarında. Kamuda görev yapan Diyaliz teknikeri sayısı da sadece 250 civarında.

Uygulamadaki sıkıntılar

Hemsireler hastayı sadece normal tedavi boyutunda alıyor. Diyaliz hastasında oluşabilecek ani olumsuz durumlara karsı çaresiz kalabiliyor.

Ayrıca hemşireler tekniker gibi hem hastaya hemde makinaya hakim değil. Tekniker iki işi birden yürütür. Birincisi makina kontrolü, ikincisi de hasta kontrolü. Hemşire sadece hasta kontrolüne göre hareket eder.

Şöyle bir örnek verelim: kulak burun boğaz doktoru düşünün. Ama cildiye ile uğraşıyor. Evet doktorluk bilgisiyle hastaya yardımcı olabilir ama alanı dışı olduğu için pek bir şey yapamaz. Bizim durumda buna benzer.

Üç sorun birden çözülecek

Bugün kamu hastanelerinde diyaliz servisinde çalışan hemşireler eski görev yerleri olan, servislerine çekilirse hem Türkiye geneli hemşire ihtiyacı karşılanmış olacak, hem de diyaliz teknikeri ihtiyacı ... Ayrıca yukarıda belirtilen hasta bakımına ve tedavisine ilişkin sorunlar çözülecek.. O yüzden sağlık bakanlığımız diyaliz teknikerleriyle ilgili yeni bir düzenlemeyi bir an önce yapmalıdır. Artık,biz diyaliz teknikerleri yeterli mezun sayısına ulaştığımız için hemşire ünvanlı kişilere verilen diyalizde çalışma sertifikasının durdurulmasını talep ediyoruz.

Teknikerlerin resmi görev tanımı

Diyaliz teknikeri sağlık bakanlığının 2014 yılında güncellediği görev tanımı yönetmeliğine göre:

A) Diyaliz hastalarını diyaliz uygulamaları hakkında bilgilendirir.

B) Hemodiyaliz cihazının her işlem sonrasında iç ve dış dezenfeksiyonu ile malzemelerin sterilizasyon işlemlerini yürütür.

C) Diyaliz işlemi öncesinde ve sonrasında hastayı tartar, diyaliz işlemi süresince hastanın yaşam bulgularının takiplerini yapar ve tedavilere ilişkin kayıtları tutar.

D) Hastayı diyalize almadan önce damar yolunu değerlendirir, diyaliz giriş yerinin bakımını yapar, hemodiyaliz işlemini başlatır ve bitirir.

E) Diyaliz işlemi sırasında oluşabilecek istenmeyen etkiler ve komplikasyonlar için gerekli önlemleri alır, oluşması halinde hekime haber verir.